Wykorzystywane powszechnie w przemyśle kotły wodne opierają się na mechanizmach wytwarzania pary w procesie spalania, co odróżnia je od wytwornic pary, które nie zostały wyposażone w paleniska służące do spalania paliw ciekłych, stałych lub gazowych. Te zespoły urządzeń technicznych, przetwarzających energię pochodzącą ze spalanych paliw cieplarnianych w energię cieplną funkcjonują w oparciu o tak zwany kocioł właściwy oraz palenisko, które stanowią główne elementy konstrukcyjne kotła wodnego. Oczywiście, poza tymi elementami wyróżnić można także szereg urządzeń dodatkowych (pomocniczych), służących zapewnieniu prawidłowego obiegu paliwa, powietrza oraz wody. Dokonując próby klasyfikacji dostępnych na rynku kotłów parowych, wyróżnić można przede wszystkim kotły opierające się na naturalnym obiegu wody (polegającym na wykorzystaniu w procesie technologicznym naturalnych cech fizycznych substancji, mianowicie wykorzystaniu różnicy gęstości wody), ale też kotły, w których obieg wody wymuszany jest przez specjalnie do tego przystosowaną pompę. Często dokonuje się też podziałów kotłów z uwagi na samą konstrukcję paleniska, wyróżniając tym samym kotły o budowie rusztowej, komorowej oraz fluidalnej. W zależności od wybranego rodzaju paliwa, wyróżnia się też czasem kotły, w których odprowadzanie żużlu dokonywane jest w sposób suchy, jak też kotły z tzw. odprowadzaniem mokrym.

Istota działania kotłów sprowadza się do efektywnego wykorzystania energii cieplnej powstającej wskutek podgrzewania wody zewnętrznym źródłem energii paliwowej. Kotły wodne znajdują szerokie zastosowanie w przemyśle dzięki innowacyjnej technologii i ekonomii pracy, niewielkiej stracie kominowej (wykorzystanie modułów odzysku ciepła odpadowego pozwala optymalnie wykorzystywać paliwo zasilające), niskiej wartości straty ciepła (osiąganej dzięki zastosowaniu w procesie produkcyjnym materiałów izolacyjnych o szczególnie pożądanych cechach fizycznych i chemicznych), a także możliwości wyposażenia ich w różnego rodzaju dodatkowe wyposażenie, które pozwala zoptymalizować pracę kotła i zmniejszyć zużycie stosowanych paliw. Dopracowana konstrukcja, a także odpowiedni dobór i staranne dopasowanie i wykonanie wszystkich komponentów dają przy tym gwarancję niezawodności, pozwalając wykorzystywać kotły parowe w przemyśle wymagającym niezawodności i nieprzerwanego działania.

Decydując się na zakup i użytkowanie kotłów parowych osiągnąć możemy szereg korzyści, związanych przede wszystkim z niskoemisyjnym spalaniem, pracą z niewielkim natężeniem hałasu, zmniejszeniem zużyciem paliwa oraz energii elektrycznej, zmniejszeniem strat cieplnych, a także zmniejszonym zużyciem części eksploatacyjnych. Wszystkie te cechy sprawiają, że kotły parowe polecane są jako urządzenia przemysłowe przyjazne środowisku naturalnemu, spełniające wszelkie atesty i wymogi stawiane przez krajowe i wspólnotowe organy regulacyjne, osiągające pozytywne wyniki badań kontrolnych oraz przechodzące badania w tzw. eko-audycie. Rosnąca popularność tego rodzaju rozwiązań technologicznych sprawia ponadto, że wraz z upływem czasu zwiększa się ich dostępność, co idzie też w parze z coraz korzystniejszymi ofertami cenowymi.