Otrzymaliśmy od Stowarzyszenia Zielone Jaworzno notę opisującą spotkanie radnego Michała Kirkera i członków stowarzyszenia z przedstawicielami Nadleśnictwa Chrzanów oraz Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych. Zebrani omawiali aktualny stan drzewostanu w Jaworznie.
Rozmowy z Nadleśnictwem Chrzanów oraz Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Katowicach
W dniu 25 kwietnia 2024 r. udaliśmy się na spotkanie z leśnikami z Nadleśnictwa Chrzanów oraz delegacją reprezentującą Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Katowicach. Pani Nadleśniczy Ewelina Boruń odniosła się do naszych pytań oraz wniosków zawartych w korespondencji z dnia 18 kwietnia 2024 r. dotyczących – między innymi – wyłączenia z gospodarki leśnej zalewisk pogórniczych w kompleksie leśnym „Podłęże”, modyfikacji gospodarki leśnej w otulinie rezerwatu przyrody „Dolina Żabnika” oraz w obszarze chronionego krajobrazu Dobra-Wilkoszyn, odejścia od rębni zupełnej we wszystkich lasach Nadleśnictwa Chrzanów. Trwająca 3 godziny rozmowa stała się platformą wymiany obserwacji i doświadczeń leśników oraz strony społecznej. Z satysfakcją odnotowujemy, że rozmowa przebiegła w atmosferze powagi i wzajemnego szacunku. Mamy świadomość, że próba zrozumienia własnych racji będzie zadaniem trudnym i wymagającym wielkiej dozy dobrej woli od każdej ze stron: my chcemy lasów a nie zrębów, a leśnicy mają swoje PUL-e z zapisaną w nich gospodarczą funkcją lasu… Przed nami – kolejne rozmowy z leśnikami. Dla dobra przyrody. I ludzi.
Działania Stowarzyszenia napędzają mieszkańcy, którym leży na sercu dobro jaworznickich lasów, jak pan Krystian, który napisał do Zielonego Jaworzna list. Treść publikujemy poniżej.
Etymologia nazwy Jaworzno odnosi się do jaworowych lasów poddawanych wycinkom – jawor rżną”. Czy naprawdę współczesne władze muszą aż tak dosłownie oddawać hołd tradycji? Jaworzno słynące w regionie z obszarów zielonych, atrakcyjnej natury i przede wszystkim pięknych lasów staje na skraju utraty swej zielonej tożsamości. Co roku kolejne hektary poddawane zostają pozornej „pielęgnacji lasów”, polegającej najzwyczajniej w świecie na regularnej wycince na coraz to większą skalę. W podstępny sposób usypia się czujność mieszkańców maskując leśne ścieżki, aby w następstwie tego wyciąć dostojne świerki i sosny. Ponowne zalesianie w żadnym razie nie jest współmierne do wyrządzonej degeneracji zmasakrowanych terenów. Nowe drzewka ledwie kiełkują po kilku latach od zasadzenia, nie pozostawiając mieszkańcom cienia nadziei na odzyskanie terenów zielonych. To proceder wyjątkowo haniebny i oburzający.
Kierowany troską o środowisko, przyrodę i walory ekologiczne miasta zwracam się z prośbą o dziennikarskie śledztwo i zbadanie tej sprawy. Mam głębokie podejrzenie, że decydenci nie działają na rzecz dobra lasów czy miasta, a jedynie komercjalnego zysku przysłaniającego im trzeźwy ogląd sytuacji.
Zwracam się z prośbą do Prezydenta Miasta o zdecydowane działanie i przeciwstawienie się patologicznym wycinkom, które zmienią obraz Jaworzna na zawsze, zniszczą jego potencjał i odstraszą nowych mieszkańców.
Apeluję do decydentów Lasów Państwowych o zaprzestanie polityki ciągłego niszczenia zielonych zasobów już nie tylko Jaworzna, ale całej Polski. Gdy wytniecie Państwo ostatnie drzewo, nie będziecie już władni zarządzać żadnym hektarem, chyba, że przejdziecie proces restrukturyzacji na Zgliszcza Państwowe.
Załączam dokumentację fotograficzną sporządzoną dnia 21.04.2024r. na terenie Nadleśnictwa Jaworzno Szczakowa, w którym to z niepokojem zaobserwowałem kolejne dziesiątki drzew oznaczonych do wycinki.
Gąsiorowa Góra była kolejnym celem przyrodnika Piotra Grzegorzka, który co miesiąc w cyklu Poznać, pokochać, chronić zabiera nas w podróż po przyrodniczo wartościowych miejscach na Śląsku.
Gąsiorowa Góra w Imielinie jest niewielkim wzniesieniem, jednak bardzo różnorodnym pod względem gatunków roślin, a na jej terenie odnajdywano stanowiska archeologiczne. Takie miejsca warto chronić i pozwalać by pełniły przyjemną funkcję społeczną i rekreacyjną.
Integralna częścią programu jest zbiór najistotniejszych informacji dotyczących Funduszu z poprzedniego miesiąca. WFOŚiGW w Katowicach jak co roku by należycie uczcić Dzień Ziemi organizuje konkurs Zielone Czeki. W tegorocznej edycji nagroda wyniesie 10 tys. zł. Konkurs jest jednym z najważniejszych w regionie i ma na celu promowanie działań ekologicznych. Nagrody przyznawane są w czterech kategoriach: Ekologiczna Osobowość Roku, Gmina Przyjazna dla Czystego Powietrza, Inwestycja Proekologiczna Roku, oraz Programy i Akcje na rzecz Ochrony Przyrody i Edukacji Ekologicznej. Termin nadsyłania zgłoszeń upływa 31 maja 2024 roku.
23 kwietnia 2024 roku o godzinie 10:00 odbyło się kolejne spotkanie on-line z Doradcami Energetycznymi WFOŚiGW. Tematem dyskusji był „Miejski Plan Adaptacji do Zmian Klimatu”. Spotkanie poprowadzili Doradcy Energetyczni z Funduszu w Poznaniu oraz gość specjalny, Pan Andrzej Socha, Zastępca Burmistrza Urzędu Gminy w Czempiniu. Podczas webinarium uczestnicy omówili, czym jest miejski plan adaptacji do zmian klimatu oraz jakie działania w tej dziedzinie może podejmować samorząd.
Od 22 kwietnia 2024 roku obowiązują nowe zasady w programie „Czyste Powietrze”, które wprowadzają obowiązkową listę zielonych urządzeń i materiałów (ZUM), jednorazową szansę na uzyskanie najwyższego dofinansowania, szczegółowe zasady prefinansowania i pełnomocnictwa, a także dodatkowe wsparcie budżetu ze środków europejskich. Dorota Zawadzka-Stępniak, prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), podkreśliła, że zmiany mają na celu ochronę wnioskodawców oraz eliminację nieuczciwych praktyk.
Zmiany w programie dotyczą m.in. wymogu wyboru urządzeń tylko z listy ZUM od 14 czerwca 2024 roku, co ma gwarantować wybór urządzeń o potwierdzonej jakości. Wniosek złożony przed 22 kwietnia pozwala na korzystanie z dotacji na urządzenia niewymienione na liście ZUM, a wniosek złożony od tego dnia i dowód zakupu do 13 czerwca również. Od 14 czerwca wnioski będą mogły dotyczyć tylko urządzeń z listy ZUM.
Dodatkowo, najwyższe dofinansowanie będzie dostępne tylko raz na jeden budynek, a wnioski o dofinansowanie można składać do 120 dni od daty wypłaty zaliczki na wykonanie umowy. W przypadku pełnomocnictw, wymagane jest notarialnie poświadczone pełnomocnictwo.
Program „Czyste Powietrze” zyskał również nowe finansowanie z programu FEnIKS, co umożliwi dotacje dla ponad 145 tys. gospodarstw domowych na wymianę starych źródeł ciepła i termomodernizację budynków.
Wprowadzenie tych zmian poprzedziło specjalne szkolenia dla dla pracowników gmin biorących udział w realizacji Programu Czyste Powietrze. Omówiono planowane zmiany w programie, w tym finansowanie pomp ciepła oraz kotłów zagazowujących drewno i na pellet z listy ZUM, oraz ograniczenie finansowania na najwyższym poziomie dla kilku budynków. Spotkanie otworzył Prezes Zarządu Funduszu, Mateusz Pindel, który podziękował gminom za ich wkład w program i podkreślił znaczenie czystego powietrza dla regionu. Wspomniał również, że finansowanie programu ze środków FEnIKS w wysokości 710 mln zł zapewni jego ciągłość. Do tej pory, w ramach programu, do katowickiego Funduszu wpłynęło 120 tys. wniosków.
W ramach Cyklicznych Spotkań Informacyjnych Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zaprosił na spotkanie on-line zatytułowane „Wodór paliwem przyszłości”. Spotkanie odbyło się 16 kwietnia 2024 roku o godzinie 10:00 i zostało poprowadzone przez Doradców Energetycznych WFOŚiGW w Katowicach oraz gościa specjalnego, Pana Janusza Kopra, Zastępcę Prezydenta Miasta Rybnik. Podczas webinarium omówiono praktyczne aspekty wykorzystania technologii wodorowych w jednostkach samorządu terytorialnego, podkreślając ich potencjał jako ekologicznego paliwa przyszłości.
Za treści przedstawione w programie dofinansowanym ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.
Stowarzyszanie Zielone Jaworzno, które od kilku miesięcy działa na rzecz zatrzymania niepotrzebnej wycinki spotka się z przedstawicielami Nadleśnictwa Chrzanów. W styczniu i marcu członkowie stowarzyszenia wysłali specjalną petycję do Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz do Nadleśnictwa Chrzanów domagając się wyłączenia z wycinki wybranych pododdziałów. W wyniku tych petycji Nadleśnictwo zaproponowało spotkanie.
Trzy miesiące temu utworzyliśmy Stowarzyszenie Zielone Jaworzno. Podstawowym celem naszej działalności jest ochrona przyrody ˗ zarówno w granicach administracyjnych naszego miasta, jak i poza nimi (województwa śląskie i małopolskie). Wśród zadań statutowych Stowarzyszenia kontrola społeczna terenów zielonych ma rangę priorytetu. Zaplanowaliśmy i przeprowadziliśmy serię akcji interwencyjnych, które już przyniosły wymierne skutki. Oto one.
NASZA PETYCJA NR 1
17 stycznia 2024 r. skierowaliśmy do Nadleśnictwa Chrzanów petycję: Stop Wycinkom!
DO NADLEŚNICTWA CHRZANÓW
Do wiadomości:
GENERALNEGO DYREKTORA LASÓW PAŃSTWOWYCH
MINISTERSTWA KLIMATU I ŚRODOWISKA
FUNDACJI LASY I OBYWATELE
STOP WYCINKOM!
Jaworzno jest miastem ograbionym z 300 ha lasu. Przegłosowana w dniu 21 lipca 2021 roku przez poprzednią większość sejmową specustawa pozwoliła na zmianę przeznaczenia terenów zarządzanych przez Lasy Państwowe na lasy, grunty i inne nieruchomości. Protestowała społeczność lokalna, prawnicy, organizacje pozarządowe ˗ wszystko na nic. Zjednoczona Prawica, Lasy Państwowe i Urząd Miasta Jaworzna przeforsowały pomysł budowy samochodu elektrycznego na zrębie. Na tym nie koniec. Wycinki trwają. W Planie Urządzenia Lasu na lata 2020˗2029 w 138 pododdziałach Nadleśnictwa Chrzanów przewidziano: rębnie zupełne, rębnie gniazdowe, rębnie stopniowe. Dość grabienia naszych lasów!
Domagamy się zaprzestania bezprecedensowej grabieży!
Domagamy się respektowania przez Nadleśnictwo Chrzanów przyrodniczej funkcji lasu!
Domagamy się respektowania przez Nadleśnictwo Chrzanów społecznej funkcji lasu!
Domagamy się respektowania przez Nadleśnictwo Chrzanów statusu ochronnego naszych lasów!
Domagamy się całkowitego wyłączenia z wycinek lasów cennych społecznie o statusie lasu ochronnego ˗ w tym przewidzianych do rębni zupełnych pododdziałów:
Domagamy się ograniczenia wycinek we wszystkich pozostałych pododdziałach!
Domagamy się weryfikacji Planu Urządzenia Lasu na lata 2020˗2029 realizowanego przez Nadleśnictwo Chrzanów!
Domagamy się szacunku, odpowiedzialności i powagi w traktowaniu przyrody i obywateli!
Stowarzyszenie Zielone Jaworzno
ODPOWIEDŹ Z MINISTERSTWA KLIMATU I ŚRODOWISKA
27 lutego 2024 r. otrzymaliśmy odpowiedź na naszą petycję z Ministerstwa Klimatu i Środowiska.
NASZA PETYCJA NR 2
17 marca 2024 r. skierowaliśmy do Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych oraz do Nadleśnictwa Chrzanów petycję: Stop Wycinkom! podpisaną przez ponad 450 mieszkańców Jaworzna.
DO DYREKCJI GENERALNEJ LASÓW PAŃSTWOWYCH
DO REGIONALNEJ DYREKCJI LASÓW PAŃSTWOWYCH
W KATOWICACH
DO NADLEŚNICTWA CHRZANÓW
DO WIADOMOŚCI:
MINISTERSTWO KLIMATU I ŚRODOWISKA
STOP WYCINKOM!
Jaworzno jest miastem ograbionym z 300 ha lasu. Przegłosowana w dniu 21 lipca 2021 roku przez poprzednią większość sejmową specustawa pozwoliła na zmianę przeznaczenia terenów zarządzanych przez Lasy Państwowe na lasy, grunty i inne nieruchomości. Protestowała społeczność lokalna, prawnicy, organizacje pozarządowe ˗ wszystko na nic. Zjednoczona Prawica i Prezydent Jaworzna przeforsowali pomysł budowy samochodu elektrycznego ˗ na zrębie. Na tym nie koniec. Wycinki trwają. Plan Urządzenia Lasu na lata 2020˗2029 obowiązuje. Czy po tych 9 latach zostaną nam tylko zręby?!
Lasy są dobrem publicznym!
Domagamy się respektowania przez Nadleśnictwo Chrzanów przyrodniczej funkcji lasu!
Domagamy się respektowania przez Nadleśnictwo Chrzanów społecznej funkcji lasu!
Domagamy się respektowania przez Nadleśnictwo Chrzanów statusu ochronnego naszych lasów!
Domagamy się całkowitego wyłączenia z wycinek lasów cennych społecznie o statusie lasu ochronnego!
Domagamy się wyłączenia z wycinek drzew o wymiarach pomnikowych!
Domagamy się ograniczenia wycinek we wszystkich pododdziałach!
Domagamy się poszanowania siedlisk gatunków chronionych!
Domagamy się weryfikacji Planu Urządzenia Lasu na lata 2020˗2029 realizowanego przez Nadleśnictwo Chrzanów!
Domagamy się zaprzestania bezprecedensowej grabieży!
Domagamy się szacunku, odpowiedzialności i powagi w traktowaniu przyrody i obywateli!
Stowarzyszenie Zielone Jaworzno
NASZ WNIOSEK NR 1
17 marca 2024 r. skierowaliśmy do Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych oraz do Nadleśnictwa Chrzanów wniosek o wyłączenie z wycinek lasów ochronnych cennych przyrodniczo i ważnych społecznie.
Szanowni Państwo,
Zwracamy się z wnioskiem o wyłączenia z wycinek lasów cennych przyrodniczo i ważnych społecznie, którym – co podkreślamy – przysługuje status lasów ochronnych:
petycję skierowaną do Nadleśnictwa Chrzanów, na którą nie otrzymaliśmy odpowiedzi;
petycję do Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach, Nadleśnictwa Chrzanów; Do wiadomości: Ministerstwo Klimatu i Środowiska – wraz z listą podpisów
charakterystykę wyłączeń dostępną na stronie Fundacji Lasy i Obywatele.
Z wyrazami szacunku,
Wioletta Tomala-Kania
Przedstawiciel Stowarzyszenia Zielone Jaworzno
ODPOWIEDŹ NADLEŚNICTWA CHRZANÓW
27 marca 2024 r. otrzymaliśmy od Nadleśnictwa Chrzanów odpowiedź z zaproszeniem do rozmów, w których będą także uczestniczyć przedstawiciele Dyrekcji Regionalnej Lasów Państwowych w Katowicach. Termin spotkania został ustalony na 25 kwietnia 2024 r.
KONKLUZJA
Zaproponowana wyżej lista wyłączeń z wycinek lasów ochronnych cennych przyrodniczo i ważnych społecznie to dopiero początek drogi. Mamy pełną świadomość, że droga ta będzie długa, trudna i mozolna. Zaangażowanych w sprawę stron konfliktu jest wiele a ich determinacja w forsowaniu własnych celów (interesów) ˗ ogromna. Niemniej, będziemy z uporem i konsekwentnie podkreślać, że funkcja gospodarcza lasu jest jedną z wielu jego funkcji, nie jedyną i nie ˗ w szerokim społecznym odbiorze ˗ najważniejszą. Nie zgadzamy się na to, aby funkcja gospodarcza lasu zdominowała jego funkcję przyrodniczą i społeczną. Nie zgadzamy się na pozbawianie nas możliwości korzystania z darów lasu. Lasy są naszym dobrem wspólnym.
Będziemy rozmawiać z Nadleśnictwem Chrzanów na temat zasad wyłączania spod wycinek kolejnych lasów ochronnych cennych przyrodniczo i ważnych społecznie, których los w Planie Urządzenia Lasu na lata 2020˗2029 został przesądzony.
Bierzemy za dobrą monetę wykazaną przez Nadleśnictwo Chrzanów wolę współpracy. Wierzymy, że ostatecznie wszystkim nam chodzi o to samo: dobrostan przyrody. A dobrostan przyrody jest dobrostanem ludzi.
Niedawno dotarła do nas informacja, że w starym sadzie w Byczynie – drzewa mają ponad 60 lat – na jabłoni z odmiany szara reneta wyrosła jemioła. Ten półpasożyt pojawia się na wielu gatunkach drzew i krzewów liściastych. Jako taki nie stanowi zagrożenia dla swego gospodarza. Z natury zasiedlone przez drzewo ograbia z wody i soli mineralnych, ale stara się wyżywić samodzielnie, praktykując fotosyntezę.
Pewne badania dowiodły, że w wielu przypadkach dzieli się swoimi asymilatami ze swoim gospodarzem. Generalnie oceniając ten układ, można go zaklasyfikować jako niską szkodliwość społeczną czynu. Wypadki są sporadyczne, ponieważ niekiedy ciężar kuli jemioły może doprowadzić do urwania się jej wraz z gałęzią, na której wyrasta. Odwiedzając byczyński sad, zauważyliśmy więcej kęp owocującej jemioły na innych jabłoniach z tego sadu.
Owoce jemioły są pokarmem wielu gatunków ptaków i to one ją rozsiewają tu i ówdzie. Nasz gospodarz oznajmił, że nie ma zamiaru usuwać gości swoich jabłoni, dając siłom natury pewną swobodę zgodnie z maksymą Jerzego Owsiaka – „róbta co chceta”.
W kolejnym odcinku serii Poznać, pokochać, chronić, prowadzący Piotr Grzegorzek zabrał nas na spacer po Zespole przyrodniczo-krajobrazowym „Źródła Kłodnicy”. Jest to teren chroniony, jednak mierzy się z różnymi problemami. Największym z nich są szkody po górnicze, które powstają wskutek prowadzonego na tym terenie wydobycia. O tym i o wielu ciekawych przyrodniczych ciekawostkach tego malowniczego obszaru dowiecie się w naszym filmie.
Zapraszamy także na podsumowanie najważniejszych programów i wiadomości ogłaszanych przez Fundusze w marcu.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) opracował cztery wstępne programy priorytetowe.
Pierwsza inicjatywa dotyczy wsparcia dla zakupu lub leasingu ciężarówek nieemitujących zanieczyszczeń, klasyfikowanych jako N2 i N3. Ten program ma na celu zredukowanie emisji zanieczyszczeń poprzez finansowanie zakupu lub leasingu pojazdów, które nie wykorzystują paliw powodujących emisję zanieczyszczeń. Z przeznaczonym budżetem 1 miliard zł, skierowany jest głównie do firm, a wielkość wsparcia będzie zależała od typu pojazdu i możliwej do uzyskania pomocy publicznej. Przewidziano dofinansowanie do 400 tys. zł – dla pojazdów zeroemisyjnych kategorii N2 oraz maksymalnie do 750 tys. zł – dla pojazdów kategorii N3, lecz nie więcej niż 30-60% kosztów kwalifikowanych w obu kategoriach.
Drugim programem jest wspieranie budowy lub modernizacji publicznie dostępnych stacji ładowania dla ciężarówek elektrycznych. Celem jest rozwój infrastruktury ładowania przy kluczowych trasach i węzłach logistycznych, z budżetem 2 miliardy zł. Program przewiduje refundację do 100% kwalifikowalnych wydatków dla przedsiębiorstw podejmujących takie inwestycje.
Trzeci program, „Moja elektrownia wiatrowa”, adresowany jest do indywidualnych konsumentów zainteresowanych instalacją domowych turbin wiatrowych. Z budżetem 400 milionów zł, program oferuje dofinansowanie do 50% kosztów, nie przekraczając jednak 30 tys. zł na turbinę wiatrową i 17 tys. zł na system magazynowania energii.
Ostatnia inicjatywa priorytetów, „Energia dla wsi”, jest rozwinięciem istniejącego już programu poprzez zwiększenie budżetu do 3 miliardów zł. Program skierowany jest do spółdzielni energetycznych, ich członków, oraz rolników. Program ten ma na celu wsparcie instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii w małych gminach i obszarach wiejsko-miejskich, z różnym poziomem dofinansowania w zależności od specyfiki projektu.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach zakończył dziesiątą odsłonę konkursu „Zielona Pracownia_Projekt”, który był adresowany do szkół podstawowych (dla uczniów od czwartej do ósmej klasy) oraz szkół średnich zlokalizowanych na terenie województwa śląskiego. W bieżącym roku konkurs przyciągnął 220 zgłoszeń, z których komisja konkursowa wybrała 40 najbardziej intrygujących i wartościowych propozycji projektów zielonych pracowni. Wybrane szkoły otrzymają do podziału blisko 480 tysięcy złotych na realizację swoich projektów.
Edycja konkursu z 2024 roku była otwarta dla szkół podstawowych oraz średnich z województwa śląskiego, przy czym z doprecyzowaniem, że mogą w nim uczestniczyć tylko te placówki edukacyjne, które w poprzednich edycjach nie uzyskały dofinansowania. Konkurs miał na celu stworzenie lub rozbudowę szkolnych pracowni dedykowanych nauce o świecie przyrodniczym, biologii, ekologii, geografii, geologii oraz naukach chemicznych i fizycznych. Zasady konkursu określały, że maksymalna wysokość przyznanej nagrody nie może przekroczyć 20% całkowitych kosztów związanych z realizacją projektu, nie mogąc przy tym wynosić więcej niż 12 tysięcy złotych.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zorganizował Webinarium „Walka ze smogiem – droga Polski do czystego powietrza”. Spotkanie online poprowadzili Doradcy Energetyczni z WFOŚiGW razem z zaproszonymi ekspertami z Polskiego Alarmu Smogowego i Urzędu Miasta Katowic., a głównym tematem była ogólnie pojęta walka ze smogiem. Podczas webinarium poruszone zostały kwestie dotyczące jakości powietrza, bieżącej sytuacji związanej z wymianą źródeł ogrzewania indywidualnego oraz metod mobilizacji mieszkańców do przestrzegania przepisów antysmogowych.
Za treści przedstawione w programie dofinansowanym ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.
Otrzymaliśmy list Stowarzyszenia Zielone Jaworzno, które mieszkańcy Jaworzna poprosili o interwencję w ich sprawie.
Dwoje mieszkańców ulicy Wolności zwróciło się do nas z prośbą o interwencję medialną w pewnej sprawie. Oto ona.
Droga
To jest kolejna historia napisana według tego samego ˗ dobrze w Jaworznie znanego, bo praktykowanego przez władze miasta od dawna ˗ scenariusza. Mieszkańcy ˗ jeżeli mają więcej szczęścia ˗ dowiadują się przez przypadek, że miejsce, z którym nierzadko są związani przez całe swoje dotychczasowe życie ulegnie przeobrażeniom o których oni nie wiedzieli i na które ˗ nie znając planów miasta ˗ nie mogli wyrazić lub nie wyrazić swojej zgody. Nikt ich zresztą o tę zgodę nie pytał. Jeżeli mieszkańcy mają mniej szczęścia ˗ tak jak w Dąbrowie Narodowej ˗ miejsce, z którym byli związani od lat ulega barbarzyńskiej destrukcji, ponieważ PiS-owski rząd i jawnie sympatyzujące z PiS-em władze miasta zdecydowały ˗ mimo protestów mieszkańców ˗ o budowie fabryki w ich dzielnicy kosztem wycinki 300 ha lasu. Ich lasu, bo lasy w Polsce są dobrem publicznym, jedynie zarządzanym przez firmę o nazwie Lasy Państwowe.
Mieszkańcy Szczakowej mieli więcej szczęścia. Przypadkowy zbieg okoliczności sprawił, że kilkoro mieszkańców ulicy Wolności dowiedziało się o planowanej w niedalekiej przyszłości budowie obwodnicy Góry Piasku. I nie byłoby w tych planach niczego szczególnego ˗ w końcu w warunkach społecznego zapotrzebowania budowa drogi bywa konieczna ˗ gdyby nie niepokojący i kontrowersyjny trakt według którego owa droga została zaplanowana. Droga ma przebiegać w wyjątkowo bliskiej odległości od posesji mieszkańców ulicy Wolności. Jej pierwotny zamysł został całkowicie zniekształcony i zmieniony pod wpływem działań kilku wpływowych mieszkańców tejże ulicy, nie wyrażających zgody na pierwotny przebieg drogi „pod ich nosem”. Nie zważają oni na fakt, że zmodyfikowana wersja obwodnicy biegłaby pod oknami, a w niektórych przypadkach wręcz przez posesje sąsiadów. Oczywiście, dobra wpływowych ludzi nie zostałyby naruszone. I wreszcie, co powinno być dla władz miasta najistotniejsze, a co ˗ jak widać ˗ nie jest, budowa planowanej drogi w sposób katastrofalny naruszy przyrodnicze walory okolicy przez którą ma przebiegać. Należy też wspomnieć, że nie tylko mieszkańcy Szczakowej ale też mieszkańcy innych dzielnic miasta i turyści spoza Jaworzna chętnie korzystają z walorów rekreacyjnych tej okolicy.
Kilkoro społeczników z ulicy Wolności postanowiło zgromadzić więcej informacji na temat inwestycji drogowej planowanej przez władze miasta. Infrastruktura drogowa obwodnicy Jaworzna w okolicach Geosfery wyraźnie wskazuje na to, że podczas budowy tamtej drogi został zaplanowany zjazd w kierunku na Olkusz, omijający Górę Piasku, wyznaczony betonowymi płytami prowadzącymi obok Geosfery i sfinalizowanymi w przygotowanym wjeździe na rondo, w okolicach cmentarza komunalnego w Szczakowej. Obecnie planowana droga mogłaby zatem biec po wytyczonym już śladzie, na przygotowanej wcześniej i stabilnej nawierzchni bez konieczności prowadzenia niezwykle zaawansowanych prac drogowych i nade wszystko ˗ bez dewastacji przyrody (według mapy: propozycja W-01). Niestety, z powodu siły przetargowej kilku wpływowych mieszkańców oraz protestów kierownictwa Geosfery (droga musiałaby biec obok zabytkowej starej Prochowni) władze miasta zaplanowały przebieg obwodnicy Góry Piasku w zupełnie nowej odsłonie (W-02 lub W-03).
Powodowani obawą przed planami gminy dotyczącymi nowego przebiegu obwodnicy
mieszkańcy ulicy Wolności postanowili przedłożyć na ręce prezydenta miasta pismo o treści:
„Niżej podpisani mieszkańcy ulicy Wolności w Jaworznie, wyrażają zaniepokojenie planami przeprowadzenia w naszej okolicy drogi, mającej połączyć Jaworzno z Olkuszem. Obawy dotyczą głównie jej przebiegu. Mapka dołączona do niniejszego pisma przedstawia
rozważane warianty. Przedstawione propozycje (przede wszystkim wersja W2 i W3) naruszają przyrodniczą, klimatyczną oraz społeczną atrakcyjność terenów, przez które
miałaby przebiegać rzeczona droga.
Przeprowadzona waloryzacja jednostek przyrodniczych znajdujących się na terenie gminy Jaworzno pozwoliła wyznaczyć obszary o najcenniejszych walorach przyrodniczych. W najbliższym otoczeniu ulicy Wolności mieści się wyjątkowa krajobrazowo i niezwykle bogata pod względem bioróżnorodności część Jaworzna. Na obszarze tym występują zagrożone w skali kraju gatunki chronione, w tym kilkanaście objętych ochroną ścisłą oraz ponad 225 gatunków zwierząt. Teren ten, oprócz pełnienia istotnej funkcji przyrodniczej, jest niezwykle ważnym obiektem ze względu na walory naukowo-edukacyjne i rekreacyjne. Nie ulega wątpliwości, że proces budowy drogi jak i sama droga zagraża różnorodności przyrodniczej terenów, na których miałaby powstać. Zmiany sposobu użytkowania gruntów, fragmentacja obszarów poprzez budowę linii komunikacyjnych prowadzi do bezpośredniego niszczenia siedlisk, zbiorowisk roślinnych i gatunków. Rozwój infrastruktury komunikacyjnej miasta nie powinien odbywać się kosztem przyrody i środowiska naturalnego okolic ulicy Wolności.
Jesteśmy przekonani, że istnieją alternatywne rozwiązania, które rozwikłają problemy komunikacyjne tej części Jaworzna. Odpowiednio zaplanowany system obszarów chronionych, w połączeniu z właściwym planowaniem przestrzennym może stać się skutecznym narzędziem ochrony unikatowych walorów przyrodniczych gminy Jaworzno”.
Pod pismem podpisało się 40 mieszkańców ulicy Wolności. W odpowiedzi mieszkańcy otrzymali bardziej niż zdawkową odpowiedź Urzędu Miasta.
Stawiamy publicznie pytania, na które będziemy domagali się publicznej odpowiedzi:
1) Czy mieszkańcy Szczakowej zostaną przez prezydenta Jaworzna potraktowani, tj. zignorowani w ten sam sposób jak mieszkańcy Dąbrowy Narodowej i o losach inwestycji drogowej planowanej zgodnie z nowym traktem dowiedzą się w momencie wbicia „pierwszej łopaty w ziemię”? 2) Kto poniesie konsekwencje prawne z tytułu wydania decyzji o przebiegu drogi nowym traktem ˗ z naruszeniem przepisów Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody? 3) O ile większe koszty będzie musiało ponieść miasto Jaworzno, czyli my wszyscy, bo droga będzie finansowana ze środków publicznych, prowadząc ją nowym ˗ a nie już wytyczonym ˗ traktem?
Oczywiście, będziemy bacznie przyglądać się tej sprawie.
Otrzymaliśmy list Stowarzyszenia Zielone Jaworzno, który dotyczy sytuacji Azotki.
Zwykle świętowanie kojarzy się z radością, witalnością, entuzjazmem. Nie tym razem. 21 marca przypada Międzynarodowy Dzień Lasów. Udaliśmy się zatem do pewnego lasu. Specyficznego lasu. Takiego, w którym ptaki nie śpiewają. Celem naszego spaceru jest Dolina Wąwolnicy. Ta sama, w której co najmniej przez 80 lat składowano toksyczne wytwory przemysłu chemicznego.
Azotka to jeden z najważniejszych zakładów przemysłowych na trwale wpisanych w historię Jaworzna. Jego budowę rozpoczęto w 1917 roku a działalność trwa w zasadzie nieprzerwanie od 1920 roku. Zaczęło się od wytwarzania kwasu azotowego i powstającej na jego bazie saletry sodowej, od 1928 r. ˗ środków ochrony roślin. Wielki Kryzys spowolnił działalność fabryki. Po 1939 r. część Małopolski znalazła się w granicach III Rzeszy. Zakłady chemiczne funkcjonujące w ramach koncernu IG Farben ˗ Industrie pracowały na potrzeby przemysłu wojennego i realizacji nazistowskiego planu ludobójstwa. Oznaczało to między innymi wytwarzanie tu substancji chemicznej o nazwie cyklon B. Po 1945 r. Spółka Akcyjna „Azot” w Krakowie została przejęta na własność Skarbu Państwa. W latach 70. Jaworznickie Zakłady Chemiczne stały się potentatem w produkcji pestycydów. „>PF to oddział produkcyjny w byłej Azotce, który obejmował syntezę sześciochlorocykloheksanu, znanego pod nazwami handlowymi lindan, lub gamatox. Była to wyjątkowo uciążliwa i niebezpieczna synteza. Do pracy na tym oddziale bardzo trudno było znaleźć pracowników, ponieważ smród odpadów produkcyjnych był nie do zniesienia. Dość powiedzieć, że pracownicy zatrudnieni na tym oddziale otrzymywali dodatkowo wodę kolońską dla zabicia nieprzyjemnego zapachu oraz skrócony do 6 godzin czas pracy<”, pisał Edward Skotnicki ˗ absolwent Wydziału Chemicznego Politechniki Śląskiej w Gliwicach i Studium Podyplomowego Ochrony Roślin na Uniwersytecie Śląskim, zatrudniony w Azotce w latach 1967˗1991, autor książki Afera dotyczącej dramatycznych następstw kontroli (z samobójstwem włącznie) przeprowadzonej przez inspektorów NIK-u w Zakładach Chemicznych Azot w Jaworznie. „Lindan jest neurotoksyną, która była stosowana w pestycydach. W roku 2009 jego produkcja i użytkowanie jako środka ochrony roślin została całkowicie zakazana zapisami Konwencji Sztokholmskiej. W roku 2015 Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem działająca pod auspicjami WHO dowiodła, iż lindan jest wysoce rakotwórczy ˗ znacząco zwiększa ryzyko zachorowalności na chłoniaka nieziarniczego, raka jąder oraz raka wątroby. W latach 1965˗1982 „Azotka” wyprodukowała około 4.450 ton czystego lindanu”.
Intensyfikacja produkcji pestycydów doprowadziła do katastrofalnej degradacji środowiska naturalnego. W artykule „Chemiczna klątwa dawnego kombinatu”, opublikowanym na łamach Extra13 marca 2017 r., czytamy:
„Jaworzno od lat już walczy o rządowe wsparcie w kwestii rozbrojenia ekologicznej bomby pozostawionej przez państwowe zakłady chemiczne. W roku 2012 w oficjalnym piśmie do Ministra Środowiska prezydent Paweł Silbert pisał między innymi: >Ze względu na brak rozpoznania lokalizacji »starych składowisk odpadów« oraz postępującą komercjalizację działek po byłych zakładach chemicznych, należy założyć, że związki tego typu mogą znajdować się także na działkach będących we władaniu osób i podmiotów prywatnych<. Jak się obecnie okazuje, to założenie jest ze wszech miar zasadne. Jeszcze dzisiaj bowiem odnajdywane są kolejne miejsca, gdzie pod warstwą gleby zalegają groźne chemikalia. I od lat wciąż pojawiają się te same bariery prawne, które uniemożliwiają efektywne działanie w kwestii tych odpadów.
W bieżącym tygodniu w Ministerstwie Środowiska odbędzie się spotkanie jaworznickich samorządowców z zespołem specjalnie powołanym do rozwiązania problemu, który dotyka Jaworzno. „Azotka” zatruwała środowisko przez około 80 lat. Oby znalezienie odpowiednich środków prawnych oraz finansowych do rozbrojenia tej bomby nie trwało równie długo. Oby pojawiła się możliwość świętowania 100-letniej tradycji przemysłu chemicznego w Jaworznie nowinami, iż będzie można przystąpić do likwidacji szkód, które przez ten okres w środowisku poczynił”.
Wspomniane wyżej bariery prawne i finansowe zostały zlikwidowane. Przegłosowana w sejmie poprzedniej kadencji (niedługo minie rok od jej uchwalenia) Ustawa z dnia 16 czerwca 2023 r. o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych daje władzom miasta narzędzia do uporania się trującym problemem. Tereny Zakładów Chemicznych „Organika-Azot” w Jaworznie zostały wpisane na „LISTĘ ROZPOZNANYCH WIELKOOBSZAROWYCH TERENÓW ZDEGRADOWANYCH, NA KTÓRYCH JEST KONIECZNE PODJĘCIE DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z POPRAWĄ STANU ŚRODOWISKA” (Załącznik do ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. (Dz. U. poz. 1719)).
Art. 18. 1. Koszty działań związanych z poprawą stanu środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym obejmują:
1) wykonanie kompleksowej oceny;
2) opracowanie projektu planu;
3) cenę nabycia nieruchomości albo wysokość odszkodowania za wywłaszczenie i czasowe zajęcie nieruchomości albo wysokość odszkodowania za szkodę poniesioną w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości;
4) wykonanie planu.
2. Koszty działań związanych z poprawą stanu środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym obejmują także działania zapobiegawcze lub naprawcze podejmowane na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska na podstawie art. 16 pkt 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie.
3. Koszty, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być finansowane ze środków:
1) Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności;
2) Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
3) Funduszu Spójności;
4) Funduszu InvestEU;
5) innych pozyskanych przez właściwy organ;
6) własnych gminy.
Jak widać, narzędzia są. Przygotowaliśmy zatem kilka pytań do obecnego prezydenta, żeby się dowiedzieć, w jaki sposób z owych narzędzi skorzystał.
„Szanowny Panie Prezydencie,
Na oficjalnej stronie Urzędu Miasta Jaworzna dostępna jest informacja na temat projektów realizowanych na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym: Zakładach Chemicznych „Organika-Azot”.
1) „Projekt Europa Centralna – kluczowe źródła zagrożeń środowiskowych” (FOKS) – 2008-2012; https://archiwum.um.jaworzno.pl/pl/biznes/projekty_i_programy/90/projekt_foks.html „Składowisko odpadów niebezpiecznych zgromadzonych w dolinie potoku Wąwolnica jest jednym z największych zagrożeń środowiskowych w skali kraju, a także poważnym problemem dla państw Europy skupionych w rejonie basenu morza Bałtyckiego. Problem dotyczy odpadów pochodzących z działalności zakładów chemicznych istniejących w Jaworznie od 1917 roku, produkujących od 1928 r. pestycydy, w tym środki ochrony roślin, preparaty do higieny sanitarnej i leki weterynaryjne. Do początku lat 80-tych XX wieku sposób postępowania z odpadami nie uwzględniał ich możliwego negatywnego oddziaływania na środowisko. Silnie toksyczne odpady poprodukcyjne lokowano w wyrobiskach po eksploatacji piasku bez zabezpieczeń, gwarantujących pełną ochronę środowiska gruntowo-wodnego. Szacuje się, że obszar, na którym może występować problem zanieczyszczeń, obejmuje ponad 50 ha. Trudno określić dokładną ilość odpadów niebezpiecznych, zgromadzonych na terenie Jaworzna. Według przybliżonych obliczeń jest to co najmniej 195 tys. ton”.
„Zadanie nawiązywało i rozwijało dorobek projektu badawczego pn. „Kluczowe źródła zagrożeń środowiskowych” o akronimie FOKS […],realizowanego przez Miasto Jaworzno w latach 2008-2012, podczas którego stworzono, między innymi, przestrzenny model warunków gruntowo-wodnych w rejonie Zakładów Chemicznych „Organika Azot” S.A., zdefiniowano miejsca najsilniej zanieczyszczone oraz wyznaczono szlaki migracji zanieczyszczeń. […] W ramach projektu, na terenie miasta Jaworzna prowadzone były działania w celu przetestowania pasywnej bariery bioreaktywnej wykonanej w styczniu 2018 roku na spływie wód podziemnych z zanieczyszczonego obszaru tzw. „starej hałdy przy torach”, w rejonie Zakładów Chemicznych „Organika Azot” S.A. w Jaworznie. […] Realizacja zadania była niezwykle ważna ze względów naukowo-badawczych, gdyż umożliwiła przetestowanie skuteczności zaprojektowanego w 2015 roku systemu barier reaktywnych dla całego obszaru zanieczyszczonego, którego celem jest wyeliminowanie migracji zanieczyszczeń poza obszary skażone, w rejonie Zakładów Chemicznych”.
„Projekt przewiduje wdrożenie systemu mokradłowego Wetland+® na dwóch obszarach pilotażowych zanieczyszczonych HCH – w czeskiej Gminie Hájek oraz w Jaworznie, w celu wypracowania technologii możliwej w przyszłości do zastosowania w innych problematycznych obszarach Europy i na całym świecie. W samej Europie znajduje się 40 dużych składowisk HCH o łącznej masie około 250 000 ton (w Jaworznie zgromadzono około 37 800 ton HCH, co stanowi 15% odpadów tego typu zgromadzonych w Europie, natomiast w gminie Hajek około 5 000 ton, tj. 2%). Do zadań Jaworzna należy także stworzenie bazy danych wraz z interaktywną mapą, pod postacią jednolitej platformy, która umożliwi gromadzenie wyników badań wód powierzchniowych, podziemnych, gleby i ziemi, przeprowadzonych w dolinie potoku Wąwolnica w Jaworznie. Jej uzupełnieniem będą wyniki badań geofizycznych i geotechnicznych, co pozwoli na stworzenie rzeczywistego obrazu jaworznickiej >bomby ekologicznej<„.
Wnioski z projektów FOKS i AMIGA wskazują jednoznacznie, że na terenie Jaworzna mamy zlokalizowaną „bombę ekologiczną”. Zgodnie z ustawą z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, zwracamy się zatem z prośbą o informację:
a) W jakim terminie i z którymi instytucjami odpowiedzialnymi za nadzorowanie stanu środowiska Prezydent Jaworzna przez ostatnie 4 lata (gdy były już znane wnioski z obu projektów) prowadził rozmowy i jakie były rezultaty tych rozmów?
b) Jakie są wyniki badań i wnioski z projektu LIFEPOPWAT zakończonego w 2023 r. ?
c) W której zakładce na stronie Urzędu Miasta są zamieszczone wyniki badań środowiskowych umożliwiających rozpoznanie stopnia skażenia tego terenu oraz składu chemicznego odpadów zdeponowanych w centralnym składowisku?
d) Dlaczego teren składowiska jest nieoznaczony?
e) Jak funkcjonuje chemiczna oczyszczalnia ścieków przy Zakładach Chemicznych „Organika-Azot”? Kto fizycznie nadzoruje jej pracę?
Zgodnie z ustawą z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, zwracamy się z prośbą o udostępnienie danych w zakresie:
1) adresu wielkoobszarowego terenu zdegradowanego wskutek działalności Zakładów Chemicznych „Organika-Azot” w Jaworznie;
2) szacowanej albo potwierdzonej powierzchni terenu j/w w ha;
3) rodzaju działalności przemysłowej, która jest obecnie lub była w przeszłości prowadzona na terenie j/w;
4) numerach działek ewidencyjnych wchodzących w skład terenu j/w;
5) występujących na terenie j/w składowiskach historycznych odpadów przemysłowych oraz miejscach gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych, w tym odrębnie dla każdego składowiska lub miejsca dane o:
a) lokalizacji – przez podanie adresu i numerów działek ewidencyjnych oraz całkowitej powierzchni, a także wykazu współrzędnych określających granice składowiska historycznych odpadów przemysłowych lub miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych w obowiązującym państwowym systemie odniesień przestrzennych;
b) ilości nagromadzonych odpadów wyrażonej w Mg i m3 , przy czym może być to ilość szacunkowa;
c) rodzaju nagromadzonych odpadów – przez podanie kodu odpadów zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, przy czym w przypadku gdy nie jest możliwe podanie kodu odpadów, prosimy o przedstawienie informacji w formie opisu;
d) okresu, w którym odpady były składowane lub gromadzone, a jeśli nie jest możliwe jego precyzyjne określenie – wskazanie orientacyjne;
e) sposobów składowania lub gromadzenia odpadów ze szczególnym uwzględnieniem informacji, czy odpady są zabezpieczone przed wpływem czynników atmosferycznych, czy są składowane bezpośrednio na powierzchni ziemi czy w workach, pojemnikach lub luzem;
f) wydanych decyzji w sprawach związanych z gromadzeniem, składowaniem lub usuwaniem odpadów, wraz z podaniem ich podstawy prawnej, daty wydania, oznaczenia i organu wydającego te decyzje;
g) wynikach badań odpadów;
h) budowy geologicznej i hydrogeologicznej terenu j/w;
i) szacowanej lub potwierdzonej wielkości emisji w rozumieniu art. 3 pkt 43 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska do gleby, ziemi, wód i powietrza;
j) zasobów środowiska, w szczególności wód powierzchniowych, wód podziemnych, gleby i ziemi oraz powietrza, na które oddziałuje składowisko historycznych odpadów przemysłowych lub miejsce gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych, w szczególności naruszenia standardów jakości tych komponentów środowiska;
k) jednolitych części wód powierzchniowych w rozumieniu art. 16 pkt 20 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne, jednolitych części wód podziemnych w rozumieniu art. 16 pkt 19 tej ustawy oraz obszarów chronionych w rozumieniu art. 16 pkt 32 tej ustawy, na których znajduje się składowisko historycznych odpadów przemysłowych lub miejsce gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych, wraz z ich lokalizacją na mapie;
l) form ochrony przyrody, na które oddziałuje składowisko historycznych odpadów przemysłowych lub miejsce gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych;
m) oddziaływania składowiska historycznych odpadów przemysłowych lub miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych na zdrowie ludzi albo możliwego oddziaływania składowiska historycznych odpadów przemysłowych lub miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych na zdrowie ludzi, wynikającego z bliskiej odległości ogrodów, placów zabaw, budynków mieszkalnych i użytkowych, zasobów wody pitnej i ujęć wody.
Zgodnie z ustawą z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, zwracamy się z prośbą o udostępnienie informacji o wykonaniu kompleksowej oceny oraz planu dot. remediacji wielkoobszarowego terenu zdegradowanego – Zakładów Chemicznych „Organika-Azot” – jakie Ustawa z dnia 16 czerwca 2023 r. o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych nakłada na prezydenta miasta.
Z poważaniem,
Stowarzyszenie Zielone Jaworzno
Do wiadomości: 1) Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach 2) Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska 3) Regionalny Wydział Monitoringu Środowiska w Katowicach 4) Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
KONKLUZJA Mamy nadzieję, że na przestrzeni kilku najbliższych lat spacer Doliną Wąwolnicy nie będzie doświadczeniem rodem z filmu grozy. Że lasy, gleby, wody powierzchniowe i podziemne przestaną być faszerowane trującymi efektami ludzkiej działalności. Że toksyczną ciszę ożywi śpiew ptaków zasiedlających lasy Doliny Wąwolnicy. Że wróci tam życie…Takie jest (m.in.) nasze życzenie z okazji Międzynarodowego Dnia Lasów. Życzenie dla Lasu, czyli życzenie (też) dla nas samych.
W dzisiejszym artykule przyjrzymy się bliżej tematyce ogrodniczej: uprawa dwóch popularnych warzyw jest teraz na czasie: pomidorów i ogórków. Omówimy podstawy ich uprawy, różnice między nimi, a także najlepsze odmiany do hodowli. Następnie skupimy się na zagadnieniu płodozmianu jako kluczu do zdrowej uprawy, a także na współoprawnie tych dwóch roślin. W kolejnych częściach artykułu poruszymy temat chorób pomidorów i chorób ogórków, ich identyfikacji, zapobiegania i leczenia. Na koniec przedstawimy praktyczne porady dotyczące uprawy tych warzyw, takie jak produkcja rozsady, uprawa ogórków gruntowych i szklarniowych, ochrona upraw oraz przyspieszenie owocowania.
Podstawy uprawy pomidorów i ogórków
Uprawa pomidora oraz uprawa ogórków to dwa popularne rodzaje upraw warzywnych, które mają swoje specyficzne wymagania. W obu przypadkach kluczowe czynniki wpływające na wzrost roślin to odpowiednie podłoże, gleba, nawadnianie oraz wybór odpowiednich odmian. W dalszej części artykułu omówimy te aspekty w większym szczególe.
Różnice między uprawą pomidorów a uprawą ogórków
Chociaż uprawa pomidora i uprawa ogórków mają wiele wspólnych cech, istnieją również istotne różnice między nimi. Pomidory preferują cieplejsze temperatury i większą ilość światła niż ogórki, które dobrze rosną w umiarkowanych warunkach. Ponadto, pomidory są roślinami wyższymi, które wymagają podpór, podczas gdy ogórki są pnączami, które mogą rosnąć na podporach lub rozłożyć się na ziemi. Warto również zwrócić uwagę na różnice w nawadnianiu – pomidory potrzebują regularnego, ale umiarkowanego podlewania, natomiast ogórki wymagają większej ilości wody.
Najlepsze odmiany pomidorów i ogórków do uprawy
Wybór odpowiednich odmian ogórków i pomidorów jest kluczowy dla sukcesu uprawy. Najlepsze odmiany ogórków to te, które są odporne na choroby, dobrze owocują i mają smaczne owoce. Przykłady takich odmian to 'Bella’, 'Diamant’ czy 'Hector’. W przypadku pomidorów warto zwrócić uwagę na odmiany takie jak 'Malinowy Olbrzym’, 'Bawole Serce’ czy 'Cherry’. Wybierając odmiany, warto również wziąć pod uwagę warunki klimatyczne oraz rodzaj gleby w miejscu uprawy.
Podłoże i gleba idealna dla pomidorów i ogórków
Podłoże pomidorów i ogórków powinno być żyzne, próchnicze i dobrze zdrenowane. Gleba dla pomidorów powinna mieć odczyn pH w granicach 6,0-6,8, natomiast dla ogórków optymalne pH wynosi 6,0-6,5. W przypadku obu roślin ważne jest również dostarczenie odpowiednich składników pokarmowych, takich jak azot, fosfor i potas. Jeśli gleba nie spełnia tych wymagań, można ją poprawić, dodając kompost, obornik lub inne organiczne materiały.
Podlewanie i nawadnianie roślin w uprawie pomidorów i ogórków
Podlewanie ogórków i pomidorów jest kluczowe dla zdrowia i wydajności roślin. Ogórki potrzebują większej ilości wody niż pomidory, dlatego ważne jest, aby dostosować nawadnianie do potrzeb każdej z roślin. W przypadku pomidorów, optymalne jest regularne, ale umiarkowane podlewanie, które zapobiega przesuszeniu gleby, ale jednocześnie nie powoduje przelania. Ogórki natomiast potrzebują większej ilości wody, szczególnie w okresie owocowania. Warto również zwrócić uwagę na to, aby podlewać rośliny w godzinach porannych lub wieczornych, aby uniknąć parowania wody w wyniku działania słońca.
Płodozmian jako klucz do zdrowej uprawy
Płodozmian to praktyka zmiany upraw roślin na danej działce w kolejnych sezonach, co ma na celu poprawę zdrowia roślin i gleby. Płodozmian ma wiele korzyści, takich jak zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób, poprawa jakości gleby oraz zwiększenie plonów. W przypadku uprawy pomidorów i ogórków, płodozmian jest szczególnie ważny ze względu na ich specyficzne wymagania glebowe i podatność na choroby.
Zasady płodozmianu w uprawie pomidorów i ogórków
W przypadku płodozmianu pomidorów i ogórków, ważne jest, aby nie uprawiać tych roślin na tej samej działce przez co najmniej 3-4 lata. Dzięki temu można uniknąć nagromadzenia patogenów w glebie oraz wyczerpania zasobów gleby. Planując płodozmian, warto wybierać rośliny z różnych rodzin botanicznych, które mają różne wymagania glebowe i odżywcze. Przykładami roślin, które można uprawiać w ramach płodozmianu z pomidorami i ogórkami, są kapusta, sałata, marchew czy ziemniaki.
Jak płodozmian wpływa na zasoby gleby
Zasoby gleby są kluczowe dla zdrowia i wydajności roślin. Płodozmian pomaga w utrzymaniu równowagi składników odżywczych w glebie, poprzez zmianę roślin o różnych wymaganiach. Dzięki temu, gleba nie zostaje wyczerpana z konkretnych składników, co może prowadzić do słabszego wzrostu roślin i mniejszych plonów. Ponadto, płodozmian pomaga w walce z chorobami i szkodnikami, które mogą atakować konkretne rodzaje roślin. W efekcie, płodozmian wpływa na poprawę jakości gleby oraz zdrowia roślin.
Współuprawa ogórków i pomidorów: czy to możliwe?
Współuprawa ogórków i pomidorów to praktyka uprawiania tych dwóch roślin na tej samej działce, ale w różnych miejscach. Współuprawa może przynieść korzyści, takie jak lepsze wykorzystanie przestrzeni, ochrona przed szkodnikami czy poprawa jakości gleby. Aby skutecznie współuprawiać pomidory i ogórki, warto zastosować kilka zasad:
Uprawiać rośliny w oddzielnych rzędach lub sekcjach, aby uniknąć konkurencji o zasoby gleby i światło.
Ustawić pomidory na słoneczniejszej stronie ogrodu, a ogórki na stronie z większym cieniem, aby dostosować się do ich preferencji świetlnych.
Używać podpór dla pomidorów i ogórków, aby zapewnić im odpowiednie warunki do wzrostu i owocowania.
Monitorować stan zdrowia roślin i gleby, aby uniknąć problemów z chorobami czy szkodnikami.
Współuprawa pomidorów i ogórków może być skuteczna, jeśli zostaną spełnione odpowiednie warunki i zastosowane odpowiednie praktyki uprawy.
Choroby pomidorów i ogórków: identyfikacja, zapobieganie i leczenie
Najczęstsze choroby pomidorów i jak im zapobiegać
Choroby pomidorów mogą poważnie wpłynąć na plon i jakość owoców. Wśród najczęstszych chorób bakteryjnych pomidorów można wymienić zarazę pomidorów, bakteryjną plamistość liści czy bakteryjne więdnięcie. Objawy tych chorób obejmują żółknięcie liści, plamy na liściach, owocach i łodygach oraz więdnięcie roślin. Aby zminimalizować występowanie chorób pomidorów, warto zastosować następujące praktyki:
Stosować płodozmian, aby uniknąć nagromadzenia patogenów w glebie.
Uprawiać odmiany pomidorów odporne na choroby.
Dbać o higienę ogrodu, usuwając chwasty i resztki roślinne.
Podlewać rośliny u podstawy, aby uniknąć rozprzestrzeniania się chorób przez wodę.
Stosować opryski do pomidorów, aby zapewnić ochronę przed chorobami.
Choroby ogórków: jakie są i jak je unikać
Podobnie jak w przypadku pomidorów, choroby ogórków mogą wpłynąć na plon i jakość owoców. Wśród najczęstszych chorób ogórków można wymienić mączniaka prawdziwego, antraknozę czy plamistość liści. Objawy tych chorób obejmują żółknięcie liści, plamy na liściach, owocach i łodygach oraz deformacje owoców. Aby unikać chorób ogórków, warto zastosować następujące praktyki:
Stosować płodozmian, aby uniknąć nagromadzenia patogenów w glebie.
Uprawiać odmiany ogórków odporne na choroby.
Dbać o higienę ogrodu, usuwając chwasty i resztki roślinne.
Podlewać rośliny u podstawy, aby uniknąć rozprzestrzeniania się chorób przez wodę.
Stosować opryski do ogórków, aby zapewnić ochronę przed chorobami.
Opryski do pomidorów i ogórków: kiedy i jak stosować
Opryskiwanie ogórków i pomidorów jest ważnym elementem ochrony roślin przed chorobami i szkodnikami. Aby skutecznie stosować opryski, warto zastosować następujące zasady:
Stosować opryski zgodnie z zaleceniami producenta, uwzględniając dawkowanie i częstotliwość aplikacji.
Opryskiwać rośliny w chłodniejszych porach dnia, aby uniknąć parowania środków ochrony roślin.
Stosować opryski o szerokim spektrum działania, aby zapewnić ochronę przed różnymi chorobami i szkodnikami.
Regularnie monitorować stan zdrowia roślin, aby szybko zareagować na pojawienie się objawów chorób czy szkodników.
Szkodniki ogórków i pomidorów: jak je rozpoznać i zwalczać
Szkodniki ogórków i pomidorów mogą poważnie wpłynąć na plon i jakość owoców. Wśród najczęstszych szkodników można wymienić mszyce, przędziorki, ślimaki czy gąsienice. Objawy ataku szkodników obejmują żółknięcie liści, deformacje owoców, dziury w liściach oraz obecność szkodników na roślinach. Aby zwalczać szkodniki, warto zastosować następujące praktyki:
Stosować opryski o szerokim spektrum działania, aby zwalczać różne szkodniki.
Regularnie monitorować stan zdrowia roślin, aby szybko zareagować na pojawienie się szkodników.
Dbać o higienę ogrodu, usuwając chwasty i resztki roślinne, które mogą stanowić siedlisko dla szkodników.
Stosować metody biologicznego zwalczania szkodników, takie jak wprowadzenie drapieżnych owadów czy stosowanie feromonów.
Praktyczne porady dotyczące uprawy pomidorów i ogórków
Produkcja rozsady: kiedy i jak zacząć
Produkcja rozsady pomidorów i ogórków jest kluczowym etapem w procesie uprawy tych warzyw. Aby uzyskać zdrowe i silne rośliny, warto zacząć od wyboru odpowiednich odmian oraz przygotowania odpowiednich warunków do ich wzrostu. Oto kilka praktycznych porad dotyczących produkcji rozsady:
Rozpocznij produkcję rozsady pomidorów i ogórków około 6-8 tygodni przed planowanym terminem wysadzenia roślin na grządki.
Używaj wysokiej jakości nasion oraz odpowiedniego podłoża, które zapewni roślinom odpowiednie warunki do wzrostu.
Dbaj o odpowiednią temperaturę i wilgotność podczas produkcji rozsady – dla pomidorów optymalna temperatura wynosi około 20-24°C, a dla ogórków 22-28°C.
Stosuj regularne podlewanie oraz nawożenie, aby zapewnić roślinom odpowiednie składniki odżywcze.
Uprawa ogórków gruntowych versus ogórek szklarniowy
W przypadku uprawy ogórków warto zwrócić uwagę na różnice między uprawą ogórków gruntowych a ogórkiem szklarniowym. Oto porównanie tych dwóch metod uprawy:
Uprawa ogórków gruntowych
Ogórek szklarniowy
Rośliny uprawiane na otwartym gruncie, bez dodatkowej ochrony przed warunkami atmosferycznymi.
Rośliny uprawiane w szklarniach lub tunelach foliowych, które zapewniają ochronę przed warunkami atmosferycznymi.
Większa odporność na choroby i szkodniki, dzięki naturalnym warunkom uprawy.
Mniejsza odporność na choroby i szkodniki, ze względu na ograniczoną cyrkulację powietrza i większą wilgotność.
Sezon uprawy ograniczony do okresu wiosenno-letniego.
Możliwość uprawy przez cały rok, dzięki kontrolowanym warunkom w szklarni.
Plony zazwyczaj niższe niż w przypadku uprawy szklarniowej.
Plony zazwyczaj wyższe niż w przypadku uprawy gruntowej, dzięki kontrolowanym warunkom uprawy.
Ochrona uprawianych pomidorów i ogórków: najlepsze praktyki
Ochrona uprawianych pomidorów i chronienie roślin ogórka przed chorobami i szkodnikami jest kluczowe dla uzyskania zdrowych i obfitych plonów. Oto kilka najlepszych praktyk ochrony roślin:
Stosuj płodozmian, aby uniknąć nagromadzenia patogenów w glebie.
Uprawiaj odmiany pomidorów i ogórków odporne na choroby i szkodniki.
Dbaj o higienę ogrodu, usuwając chwasty i resztki roślinne, które mogą stanowić siedlisko dla szkodników.
Podlewać rośliny u podstawy, aby uniknąć rozprzestrzeniania się chorób przez wodę.
Stosuj opryski o szerokim spektrum działania, aby zwalczać różne choroby i szkodniki.
Owocowanie ogórka: jak to przyspieszyć i zwiększyć plon
Owocowanie ogórka jest kluczowym etapem w procesie uprawy tego warzywa. Aby przyspieszyć owocowanie i zwiększyć plon, warto zastosować następujące techniki i strategie:
Stosuj regularne nawożenie, aby dostarczyć roślinom niezbędnych składników odżywczych.
Dbaj o odpowiednie podlewanie, aby zapewnić roślinom optymalne warunki do wzrostu i owocowania.
Przycinaj rośliny, usuwając nadmiar liści i pędów, aby skierować energię rośliny na owocowanie.
W przypadku uprawy ogórków szklarniowych, stosuj kontrolę temperatury i wilgotności, aby stworzyć optymalne warunki do owocowania.
Podsumowanie
W niniejszym artykule omówiliśmy najważniejsze aspekty związane z uprawą, płodozmianem, chorobami i pielęgnacją pomidorów i ogórków. Przedstawiliśmy podstawy uprawy tych warzyw, różnice między nimi, a także najlepsze odmiany do uprawy. Omówiliśmy również kwestie związane z podłożem, glebą, podlewaniem i nawadnianiem roślin.
W dalszej części artykułu skupiliśmy się na płodozmianie jako kluczu do zdrowej uprawy, omawiając zasady płodozmianu, wpływ płodozmianu na zasoby gleby oraz możliwość współuprawy pomidorów i ogórków. Następnie przedstawiliśmy najczęstsze choroby pomidorów i ogórków, sposoby zapobiegania im oraz leczenia, a także opryski i metody zwalczania szkodników.
W końcowej części artykułu podaliśmy praktyczne porady dotyczące uprawy pomidorów i ogórków, takie jak produkcja rozsady, uprawa ogórków gruntowych i szklarniowych, ochrona upraw oraz przyspieszenie owocowania i zwiększenie plonów. Dzięki tym informacjom zarówno początkujący, jak i zaawansowani ogrodnicy będą mogli czerpać korzyści z uprawy tych popularnych warzyw.
Członkowie Stowarzyszenia Zielone Jaworzno napisali do naszej redakcji list z prośbą o publikację. Tekst zawiera ocenę 21 lat rządów obecnego włodarza w Jaworznie oraz programu na kolejne 5 lat.
Gdzie był prezydent przez 21 lat?
Czytamy „Program wyborczy na lata 2024˗2029 Pawła Silberta i Stowarzyszenia Jaworzno Moje Miasto”. I co my tu mamy? SkatePark, Gródek 2.0, tor motocrossowy, ścianka wspinaczkowa, murale, boiska i stadiony, Nowy Kanty Industry, Akademia Młodych Liderów, Strefa Miejski Start-Up, stacjonarny ośrodek akademicki, Edukacja Przyszłości 2.0, Bon Aktywności Sportowej, Koncertowe Cztery Pory Roku, otwarta scena, aktywności w dzielnicach, w osiedlowych klubach i bibliotekach, Międzynarodowe wydarzenia sportowe w MCKiS, Coroczny Jaworznicki Okrągły Stół, Centrum Przesiadkowe Szczakowa, Nowa linia miejska PKM, Obwodnica Południowa, Nowoczesna przychodnia ZLO Osiedle Stałe, podłączenie Jaworzna do Velostrady Metropolitalnej… Mnóstwo, mnóstwo pomysłów. Program wyborczy sprawującego swoją funkcję od ponad 20 lat prezydenta przyprawia o zawrót głowy (od rozmachu). Rzeczywiście te wszystkie komponenty ˗ „Gospodarcza przyszłość miasta”, „Programy rewitalizacji”, „Przyjazna przestrzeń”, „Młodzi w działaniu”, „Edukacja dobrze zaprojektowana”, „Jaworzno miasto wydarzeń”, „Zielone, przyjazne i czyste Jaworzno”, „Bezpieczny Jaworznianin”, „Mobilna przestrzeń i infrastruktura drogowa”, „Strefa mieszkańca”, „Programy społeczne” ˗ to całkiem przyjemna lektura. Są z nią jednak pewne problemy.
Czy w ciągu najbliższych 5 lat prezydent chce zrealizować to wszystko, czego nie zrobił w ciągu 21 lat? (Chyba że w myśl praktykowanej przez Pawła Silberta od wielu lat polityki eksterytorialności Jaworzna, życzy on sobie uprawiać model zarządzania praktykowany w Chińskiej Republice Ludowej, w którym zasadniczo władza jest sprawowana dożywotnio…) Wiadomo, że wielkie inwestycje (np. Obwodnica Południowa) kosztują, więc ich realizacja musi być rozłożona w czasie. To, co jest niewymierne, to styl zarządzania. Czy na zapowiadanych w programie wyborczym Pawła Silberta „wspólnych cyklicznych posiedzeniach Młodzieżowej Rady Miasta z Radą Miasta” przedstawiciele młodzieży będą mogli zabrać głos? Czy będą ˗ tak jak dotychczas mieszkańcy miasta ˗ wyłącznie biernymi słuchaczami (tak, tak, pamiętamy: z wyjątkiem sesji absolutoryjnej…)? Inny NOWY element: „Gruntówki oraz chodniki ˗ kontynuacja ˗ coroczne uzgadnianie planów remontów i modernizacji w osiedlach”. Czy gruntówki i chodniki to nie jest regularny i oczywisty obowiązek opłacanej z naszych podatków gminy, czy jest to jakaś nadzwyczajna okoliczność, którą trzeba zapisać w programie wyborczym? Chyba, że chodzi tu o obietnicę złożoną potencjalnym wyborcom, których posesje mają „pecha” nie sąsiadować z posesjami radnych PiS i JMM dla których gruntówki i chodniki są „dobrem” dostępnym… „Jaworzno w dyskusji ˗ jesteśmy otwarci na potrzeby i oczekiwania różnych środowisk” ˗ papier zniesie wszystko, więc można napisać i to… Jak ta „otwartość” w wydaniu władz miasta wygląda ˗ szczególnie przez przysłowiowe „ostatnie 8 lat” ˗ mieszkańcy dobrze wiedzą.
Zachęcamy rządzącego Jaworznem od ponad 20 lat prezydenta, aby zechciał odwiedzić mniej lub bardziej ościenne dzielnice miasta ˗ tam też mieszkają ludzie! ˗ i poopowiadał im o swoich skateparkach „NAJNOWOCZEŚNIEJSZYCH W REGIONIE”, torze motocrossowym i PRYWATNEJ UCZELNI (z regularnie opłacanym przez studentów czesnym), reklamowanej przez Pawła Silberta jako „stacjonarny ośrodek akademicki”. [Dlaczego potencjalni kandydaci mieliby wybrać akurat tę PRYWATNĄ UCZELNIĘ spośród porównywalnej i niezwykle bogatej oferty PRYWATNYCH UCZELNI dostępnych np. w Katowicach ˗ to pozostaje dla nas tajemnicą.] Są w tym mieście dzielnice, w których ludzie nie domagają się „Bezpiecznych placów zabaw w przedszkolach ˗ kontynuacji”, bo oni chcieliby mieć CHOCIAŻ JEDEN plac zabaw dla swoich dzieci w swojej dzielnicy. I jeszcze chcieliby ˗ o zgrozo! ˗ mieć WIĘCEJ NIŻ TO JEDNO, KTÓRE MAJĄ przejście dla pieszych. I jeszcze chcieliby mieć czystą pitną wodę, bo ta, którą piją, jest żółta. I jeszcze marzą o kanalizacji, bo szamba są nieekologiczne i kłopotliwe. Plac zabaw (jeden w dzielnicy), czysta woda, kanalizacja, chodniki, drogi bez dziur ˗ strasznie roszczeniowi są ci mieszkańcy… Ogromnie nieprzystające są te ich nadmierne oczekiwania do wizji Pawła Silberta, bo jego wizje pochodzą z XXI albo nawet XXII wieku a ich ˗ z którego? Nie dziwi zatem, że ich nie odwiedza: mieszkańcy miasta nie dorośli do „poziomu” prezydenta.Bo on jest o „poziom wyżej”… I do tego jeszcze w swoim programie wyborczym zapisał, że „Zmieniamy się na wzór Zachodu”. Mieszkańcy z ościennych dzielnic do tego wzoru ˗ tego jakiegoś w wyobraźni obecnego prezydenta zakorzenionego, mitycznego, o poziom wyżej „Zachodu” ˗ nie pasują…
Kolejne pytanie w kontekście „Programu wyborczego Pawła Silberta”: Skąd ten nagły pomysł przywrócenia ˗ zlikwidowanej podczas jego rządów ˗ porodówki? Czy to aby nie pomysł zaczerpnięty z programu jego kontrkandydata? Skąd nagły pomysł przywrócenia ˗ zlikwidowanych podczas jego rządów ˗ czujników jakości powietrza? Czy to aby nie pomysł zaczerpnięty z programu jego kontrkandydata? Skąd nagły pomysł edukacji pro zwierzęcej? „Autorstwa” tego samego człowieka, który onegdaj nie wykazał cienia szacunku wobec mieszkańca i cienia empatii wobec przygarniętego przez niego psa…
Przykłady na rozmijanie się rzeczywistości Pawła Silberta z rzeczywistością mieszkańców można mnożyć. Szanujemy czas i uwagę Czytelnika, więc ograniczymy się do jeszcze jednego ˗ ale jakże wiele o stosunku obecnego prezydenta miasta do jego mieszkańców mówiącego ˗ przykładu. W jaki sposób Paweł Silbert godzi „gospodarczą przyszłość miasta” z „zielonym, przyjaznym i czystym Jaworznem”? Z jednej strony proponuje „Nowe tereny pod inwestycje i budownictwo mieszkaniowe”, z drugiej strony „10 tys. nowych drzew w przestrzeniach miejskich każdego roku; Zielone aleje miejskie; miododajne parki i lasy kieszonkowe ze ścieżkami edukacyjnymi; Tereny bez przemysłu ˗ mapa zielonych płuc miasta”. [Nie trzeba było wycinać, to teraz z powodu presji opinii publicznej nie trzeba byłoby zakładać w swoim programie sadzenia drzew!] Proponujemy wsadzić te 10 tys. nowych drzew między fabryki, wysypiska śmieci, spalarnie śmieci i hałdy toksycznych odpadów na terenach, które ˗ w studium sporządzonym przez Pawła Silberta w 2020 r. ˗ zostały przekwalifikowane z zielonych na przemysłowe. Jedno drzewo przy każdym wysypisku śmieci! To niesłychane, że taką „propozycję” ośmiela się przedstawiać człowiek odpowiedzialny za wycinkę 300 ha lasu pod fabrykę i autor studium, którego celem jest barbarzyńska eksploatacja przyrody ˗ pod przemysł ˗ każdego rodzaju. Nawet nie oszczędził Dobrej-Wilkoszyna, „wciskając” w obszar chronionego krajobrazu ogródki działkowe… Już o tym pisaliśmy: pomysł na miarę Księgi Guinnessa.
Niech nas Paweł Silbert nie próbuje omamić swoją wyprodukowaną wyłącznie na potrzeby kampanii wyborczej, nagłą i rzekomą „troską” o stan przyrody w mieście. W jego studium z 2020 r. każdy znaczniejszy i mniej znaczący obszarowo teren zielony ˗ głównie lasy ˗ został zakwalifikowany jako: obszary przemysłowe, obszary usługowo-produkcyjne albo obszary leśne ˗ strategiczne rezerwy dla funkcji gospodarczej. „Tereny bez przemysłu ˗ mapa zielonych płuc miasta” Pawła Silberta ˗ to fikcja obliczona na to, że może mieszkańcy nie sprawdzą… Mieszkańcy mówią: Sprawdzam! ˗ i co widzą? Widzą, że w koncepcji „rozwoju” miasta według zarządzającego nim od ponad 20 lat prezydenta jest miejsce PRZEDE WSZYSTKIM na tereny przemysłowe (fabryki, wysypiska śmieci, spalarnie śmieci, złomowiska, rezerwuary toksycznych odpadów). Widocznych na mapie studium jego autorstwaz 2020 r. (Rys. B1. Kierunki zmian struktury przestrzennej. Obszary zmian kierunków przeznaczeniaterenu oraz Rys. B2. Kierunki zmian struktury przestrzennej. Strategiczne obszaryrozwojowe) lasów zlokalizowanych w północno-wschodniej części miasta Paweł Silbert nie skaże na wycinkę ˗ pod przemysł ˗ bo nie może. Na swoje nieszczęście, nie może ˗ tak jak dwa lata temu ˗ liczyć na przeforsowanie przez PiS specustawy, która umożliwiłaby mu wycinkę lasów znajdujących się w gestii Nadleśnictwa Chrzanów pod budowę kolejnej fabryki ˗ na zrębie. [Inną sprawą jest, że w tamtych lasach odbywają się wycinki realizowane przez Nadleśnictwa Chrzanów, co także stanowi przedmiot troski i konkretnych działań Stowarzyszenia Zielone Jaworzno.] Pojedyncze drzewa lub grupki drzew nie są w stanie spełnić funkcji „zielonych płuc miasta” ˗ a tylko takie mają rację bytu w anachronicznym (bo nie przystającym do warunków katastrofy klimatycznej) programie wyborczym urzędującego prezydenta.
Rysunek B1Rysunek B2
Co w tej sprawie dziwi, to naiwność Pawła Silberta. Obraża inteligencję mieszkańców Jaworzna, próbując nam wmówić, że jego koncepcja „rozwoju” miasta ma charakter zrównoważony i nie odbywa się kosztem przyrody. Ani to rozwój, ani zrównoważony… Jego mityczny „Zachód” dawno, bo co najmniej z początkiem lat 70., to zrozumiał. Wobec tak dramatycznych zmian klimatu, jakich wszyscy doświadczamy obecnie, naszym jedynym ratunkiem jest ochrona terenów zielonych. Tylko dzięki nim jesteśmy/będziemy w stanie jakoś przetrwać susze, upały, deszcze nawalne, powodzie, bo to las daje nam chłód i wilgoć, zatrzymuje wodę. W odpowiedzi na pozbawiony jakiegokolwiek związku z doświadczaną przez nas rzeczywistością „argument” Pawła Silberta o tzw. „rozwoju”, będziemy za każdym razem wykładać „na stół” sporządzone przez niego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzna z 2020 r., w którym bardzo wyraźnie przedstawił swoją intencję: eksploatacja przemysłowa kosztem utraty terenów zielonych. Zalecamy mieszkańcom, aby uważnie prześledzili zawarte w studium mapy (str. 259, 260, 265), jeżeli chcą dowiedzieć się, jakiego rodzaju inwestycje w ich najbliższej okolicy są planowane: czy np. spalarnia śmieci ˗ jak w Jeleniu, czy farma fotowoltaiczna ˗ jak w Ciężkowicach, czy może utylizacja toksycznych odpadów albo inna tego typu „rozwojowa” inwestycja… Zapisane w studium plany Pawła Silberta mają 3 cechy wspólne: 1) odbywają się kosztem pogorszenia jakości życia mieszkańców, 2) odbywają się kosztem przyrody, 3) mieszkańcy nic na ich temat nie wiedzą.
Największym zasobem Jaworzna są jego ludzie, jego kultura i jego przyroda. Paweł Silbert ludzi nie szanuje, kultury nie docenia a przyroda dla niego nie istnieje. Czy naprawdę wydaje mu się, że ludzie łatwo zapomną krzywdy doznawane przez lata? Nie że wybaczą, ale że zapomną? Można zapomnieć wiele, nasza pamięć jest wybiórcza i chętnie zapominamy (a w każdym razie próbujemy zapomnieć) to, co nas boli. Jednak trwającego przez lata upokorzenia nie da się łatwo wymazać z pamięci. Pamięć lat pogardy jest długa i ma wielką moc. Jej siłę sprawczą będziemy mogli zademonstrować już wkrótce: 7 kwietnia 2024 roku.
Otrzymaliśmy kolejny list od członków Stowarzyszenia Zielone Jaworzno. Zawarto w nim wyniki badania przeprowadzonego w Jaworznie, którego głównym celem było poznanie zdania mieszkańców na temat wycinki lasów, ale także wybrzmiało pytanie o Izerę oraz o to, jak mieszkańcy widzą przyszłość Jaworzna. Treść opracowania publikujemy poniżej.
Czy mieszkańcy Jaworzna chcieli Izery ˗ kosztem wycinki 300 ha lasu?
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Art. 91 Organami w zakresie ochrony przyrody są: 1) minister właściwy do spraw środowiska; 2) wojewoda; 3) starosta; 4) wójt, burmistrz albo PREZYDENT MIASTA.
Niedawno temu w przestrzeni publicznej pojawił się pewien baner, który następnie przeistoczył się w pewne prześcieradło z widniejącym na nim napisem o treści następującej: „Tusk i Saługa ˗ do roboty! Tak dla Izery! Obywatele Jaworzna chcą budowy fabryki!”
Chciałoby się powiedzieć: obywatele ˗ kraju, mieszkańcy ˗ miasta, ale nie bądźmy małostkowi… Chyba że autorowi/autorom banera/prześcieradła marzy się wizja eksterytorialności Jaworzna, wtedy fraza „obywatele Jaworzna” jest jak najbardziej na miejscu… Pozostawmy jednak na boku mrzonki o potędze i pochylmy się nad kwestią zasadniczą: czy mieszkańcy Jaworzna chcieli Izery ˗ kosztem wycinki 300 ha lasu?
W okresie od 10 października 2023 r. do 31 stycznia 2024 r. zostało przeprowadzone badanie empiryczne (ankiety o charakterze anonimowym), w którym wzięło udział 405 respondentów (próba reprezentatywna). Dotyczyło opinii mieszkańców Jaworzna na temat stanu środowiska naturalnego w ich mieście. 80,45% respondentów zgadza się ze stwierdzeniem, że jakość życia (w tym kondycja zdrowotna) zależy bezpośrednio od jakości ochrony przyrody w mieście, zwłaszcza intensywności jego zadrzewienia. 67,16% respondentów uważa decyzję o wycince 300 ha lasu pod inwestycję przemysłową za „Zdecydowanie niesłuszną”. 65,01% osób ankietowanych stwierdza, że decyzja o wycince powinna zostać zbadana przez Sąd i Prokuraturę. 93,02% osób jest zainteresowanych uzyskaniem ˗ w trybie dostępu do informacji publicznej ˗ od władz miasta danych dotyczących wydatkowania zysku z wycinki. 95,01% respondentów nie słyszało o poprzedzających wycinkę konsultacjach społecznych przeprowadzonych przez władze miasta wśród mieszkańców Jaworzna w sprawie ich zgody (lub braku zgody) na wycinkę 300 ha lasu w ich mieście. 92,31% osób ankietowanych nie wiedziało o zmianie w planie zagospodarowania przestrzeni miasta Jaworzna ogłoszonej przez 13 radnych na sesji Rady Miejskiej w dniu 26 listopada 2020 r. 93,32% respondentów deklaruje, że nic im nie wiadomo o inicjowanych przez władze miasta działaniach, których celem byłoby włączenie mieszkańców w proces współdecydowania o losach miasta, w tym w zakresie polityk ochrony przyrody. 93,02% osób ankietowanych uważa, że czujniki jakości powietrza zlikwidowane decyzją władz miasta 3 lata temu powinny zostać przywrócone. 81,75% respondentów stwierdza, że nie zna żadnych działań podejmowanych przez władze miasta na rzecz ochrony bioróżnorodności. 88,83% osób nie zna żadnych działań podejmowanych przez władze miasta Jaworzna, których celem byłaby kompleksowa i długofalowa ochrona przyrody. 81,64% osób stwierdza, że w ciągu ostatnich 5 lat liczba drzew w okolicy ich miejsca zamieszkania zdecydowanie zmniejszyła się. 72,62% badanych stwierdza, że w ciągu ostatnich 5 lat dbałość o przyrodę w Jaworznie pogorszyła się.
Niezwykle pouczające (i inspirujące) są odpowiedzi mieszkańców na pytanie otwarte w kwestii ich oczekiwań wobec przyszłych, tj. wybranych w wyborach samorządowych „2024”, władz Jaworzna. Raport liczy sobie 41 stron, więc nie jest możliwym zacytowanie tu wszystkich odpowiedzi udzielonych przez respondentów. [Cały raport będzie dostępny na stronie FB Stowarzyszenia Zielone Jaworzno, która obecnie jest w budowie.] Ograniczymy się zatem do odpowiedzi (wszystkie miały charakter anonimowy) związanych (bezpośrednio lub pośrednio) z pytaniem inicjującym niniejszy artykuł: „Czy mieszkańcy Jaworzna chcieli Izery ˗ kosztem wycinki 300 ha lasu?” Na pytanie otwarte: „Czego – Pan/Pani – oczekuje od przyszłych (wybranych w wyborach samorządowych „2024”) władz Jaworzna?” respondenci udzielili następujących odpowiedzi:
Ochrona przyrody ˗ również poprzez ograniczenie wycinki lasów […].
Oczekuję troski o prawdziwe „zielone Jaworzno” oraz informacji, może nawet okresowej, o działaniach podjętych, wykonanych i zamierzonych w tym temacie […].
Proekologicznego działania w kierunku ochrony terenów zielonych; Zakazu jakiejkolwiek wycinki w lasach na terenie miasta Jaworzna; Zainstalowanie czujników jakości powietrza; Zasadzanie nowego drzewostanu; Ochrona istniejących terenów zielonych oraz lasów.
Powstrzymania masowej degradacji środowiska.
Oczekuję, by kolejna władza zaprzestała wycinki lasów […].
Oczekuję kategorycznego zablokowania wszelkich wycinek w mieście. Potrzebuję nowej zieleni. Oczekuję pozostawienia terenów zielonych takimi, jakie są z ewentualnym dopuszczeniem uporządkowania zieleni, prac porządkowych.
Dbałość o jakość powietrza w mieście/programy finansujące inwestycje mieszkańców w zieloną energię.
Stop wycince drzew!!!
Zaniechanie bezsensownych wycinek drzew […].
Rozwinięcie i utrzymanie terenów zielonych, w tym lasów […].
Oczekuję troski o nasze środowisko, zaniechania wycinania drzew, zalesiania terenów oraz przywrócenia zwierzętom ich naturalnego środowiska, ponieważ nie mają gdzie się schronić i dlatego błąkają się po mieście […].
Naprawa szkód wyrządzonych w drzewostanie lasu w dzielnicy Pszczelnik, który został całkowicie zniszczony. Ujawnienie przyczyn tej dewastacji, włącznie z wszczęciem postępowania sądowego. To akt rabunku w biały dzień.
Zatrzymanie wycinki drzew w lasach Jaworzna. W miejscach wycinki planowane nasadzenie drzew liściastych, a nie sosny, która rośnie szybko, lecz degraduje glebę i jest słabym producentem tlenu. Zwiększenie liczby parków miejskich […].
Ważne jest zwiększenie ochrony przyrody, zatrzymanie wycinki lasów na długi okres oraz dbałość o czyste powietrze.
Rzetelnej oceny PUL lasów zarządzanych przez nadleśnictwa […].
Oczekuję zdecydowanych działań na rzecz ochrony przyrody […].
Dbałość o środowisko i słuchanie głosu mieszkańców ˗ wzdłuż ul. Krakowskiej, w miejscu, gdzie wycięto topole, biegnie ścieżka rowerowa. Latem korzystanie z niej było cudowne, dzięki cieniowi drzew. Obecnie istnieje zagrożenie likwidacji tej ścieżki. Działania podejmowane przez włodarzy miasta powinny uwzględniać troskę o środowisko oraz opinie mieszkańców.
Rozbudowę terenów zielonych oraz przemyślane przekazywanie działek miejskich pod zabudowę.
Mam wiele oczekiwań dotyczących ochrony zieleni, zwłaszcza zieleni wysokiej na terenach miejskich.
Konsultacji z mieszkańcami dotyczących wycinki drzew i ogłoszeń o planowanych wycinkach […].
Zaprzestania wycinki drzew – bardzo wiele drzew zostało wyciętych, patrzę na to z niepokojem. Sytuacja wymaga naprawy. Oczekuję poprawy sytuacji na Osiedlu Stałym, gdzie park został zaniedbany […].
Wstrzymania wycinki lasów […].
Większej dbałości o losy zwierząt, w tym bezdomnych oraz o tereny zielone. Tworzenia pomników przyrody […] i parków krajobrazowych, co zdecydowanie uchroniłoby wiele terenów przed dewastacyjnym wpływem człowieka.
Konsultacji z mieszkańcami przed usunięciem każdego drzewa. Plan Niedzieliska 2 według władz nie jest lasem, ale rośnie tam szacunkowo około tysiąca drzew. Niemniej jednak przewidują likwidację tego miejsca.
Poważnego traktowania problemów środowiskowych, zwłaszcza jakości powietrza, kontroli emisji, zaniechania wycinki lasów oraz rozwiązania problemu dzikich zwierząt na terenie miasta.
Zwiększenie obszarów zielonych w mieście ˗ przede wszystkim likwidacja betonu na rynku, zasadzenie tam drzew, które stworzą cień. Dodatkowo, umieszczenie ławek i huśtawek, na których ludzie mogą usiąść w ciągu letniego dnia, kiedy słońce praży z nieba, a nagrzane kostki dość są nieprzyjemne.
Sadzenie jak największej ilości drzew, krzewów… ogólnie dbanie o przyrodę, bez której ludzie sobie nie poradzą, w przeciwieństwie do przyrody, która bez ludzi momentalnie by odżyła.
Większej dbałości o zieloną przestrzeń w mieście Jaworzno, zalesiania, odnawiania drzewostanu oraz konsultowania się ze społeczeństwem w sprawie wycinki drzew pod duże i małe inwestycje.
Konsultacji z mieszkańcami w celu ochrony zieleni i drzew. Są drzewa, które zagrażają życiu i trzeba je wyciąć, ale ta decyzja musi być przemyślana i ostateczna po sprawdzeniu wszystkich możliwych rozwiązań.
Ochrona drzew, sadzenie nowych i instalacja czujników powietrza. Ważne jest podjęcie działań w sprawie naszej bomby ekologicznej, czyli Azotki, składowiska odpadów.
Ochrona przyrody i zielonej przestrzeni publicznej.
Mniej betonu, więcej zieleni, przebudowa największej patelni (rynku), aby służył mieszkańcom i był terenem tętniącym życiem, oraz więcej zielonych skwerów.
Liczenie się z potrzebami mieszkańców Jaworzna w zakresie ciszy, spokoju i czystych ekologicznych terenów. Obecna tendencja prowadzi do zwiększenia ruchu ulicznego na drogach Jaworzna i tworzenia przedsiębiorstw kosztem zalesienia.
Zaprzestanie degradacji przyrody i poprawa jakości powietrza.
Konsultacje z mieszkańcami, nasadzenie nowych drzew, a przede wszystkim zaprzestanie niepotrzebnej wycinki drzew.
Zalesianie terenów, które zostały wykarczowane. Zorganizowanie cyklicznego sprzątania Jaworzna w strefach zielonych oraz wzdłuż dróg […].
Przedstawienia opinii miasta o planach urządzenia lasów państwowych i miejskich do publicznej wiadomości za pomocą środków masowego przekazu.
Większej troski o środowisko naturalne i liczenia się ze zdaniem mieszkańców.
Zaprzestanie wyrębu lasów, strzelania do dzików, odbetonowanie rynku.
Całkowity zakaz wycinki lasów w obszarze miasta. Posprzątanie lasów po dokonanych wycinkach (usunięcie gałęzi) […].
Dbanie o tereny zielone, nie tylko o mini skwerki w centrum miasta, ale również o lasy otaczające kiedyś miasto. Zasadzenie nowych drzew. Zakończenie rabunkowej wycinki lasów.
Niewycinanie dużych, okazałych drzew. Niewprowadzanie nowych terenów przemysłowych.
Polityki zmierzającej do większego dbania o środowisko naturalne, polityki skierowanej na ludzkie sprawy.
Ograniczenie smogu i zagospodarowanie wody deszczowej.
Zagospodarowanie wód deszczowych (opadowych).
Powstanie nowych terenów zielonych.
Inwestycja w nowe parki zieleni do celów rekreacyjnych.
Zakończenie wycinki. Wszędzie są gołe miejsca po wyciętych do poziomu poszycia drzewach. Ponieważ wycina się wszystko, nawet drzewa bezwartościowe przemysłowo, prawdopodobnie trafiają one do elektrowni, co obniża koszty z racji korzystania z „ekologicznego paliwa”.
Uczciwość, dbanie o przyrodę i mieszkańców, konsultowanie z mieszkańcami tak ważnych decyzji, które ingerują w środowisko, w którym mieszkamy.
Dbanie o przyrodę i zalesianie terenów wyciętych, jak również zweryfikowanie wszystkich wycinek, jakie miały miejsce, czy są zgodne z prawem i kto na nich zarobił.
Stworzenie systemu informacji i działań mających na celu ochronę unikalnej w skali regionu, a nawet kraju, przyrody w najszerszym tego słowa znaczeniu.
Kompleksowa ochrona przyrody, a co za tym idzie poprawa zdrowia mieszkańców.
Większa dbałość o tereny zielone i zaprzestanie wycinki drzew w lasach.
Niewycinanie drzew, pozbawiając domu zwierzęta.
Zaprzestanie wycinki lasów oraz nasadzenie nowych.
Ochrona środowiska.
Większy racjonalizm w inwestycjach przemysłowych w korelacji do środowiska naturalnego. Więcej naturalnych ścieżek rowerowych w leśnym środowisku. Odnowienie oznaczeń szlaków rowerowych. Poszanowanie naszych wspólnych miejskich płuc ˗ KAŻDEGO DRZEWA.
Dbanie o czystość miasta oraz o ekologię.
Transparentność, otwarcie się na opinie mieszkańców i dbałość o środowisko naturalne.
Konsultowanie z mieszkańcami planów związanych z wycinką lasów, które w obecnej sytuacji ciągle się zmniejszają. Zostają tylko pnie, komu tak bardzo te lasy przeszkadzają? […].
Ochrony lasów!
Ochrona lasów, powiększenie terenów zielonych. Poprawa stanu zieleni w mieście i większa dbałość o utrzymanie porządku na już istniejących rabatach, trawnikach i parkach. Absolutne zatrzymanie wycinki okolicznych lasów! Jestem zdumiona decyzją i zgodą Urzędu Miejskiego na niszczenie drzew i lasów.
Wysłuchanie głosów mieszkańców i dbałość o środowisko naturalne.
Zaprzestanie wycinki drzew.
Przestrzeganie prawa, poszanowanie dla zwierząt, lasów i zieleni. Większa dbałość o miasto i jego mieszkańców, wprowadzenie istotnych zmian i szacunku dla mieszkańców.
Nie wycinaj więcej lasów!
Dbaj o środowisko i mieszkańców, unikaj traktowania ich jak idiotów.
Dbać o przyrodę, zaniechaj wycinki lasów, aby dzikie leśne zwierzęta nie musiały szukać miejsca do życia wśród ludzi na osiedlach.
Aby razem z radnym Panem C. udali się nad Żabnik i zobaczyli wycięte lasy „na Heroda”, które są niby terenem chronionym.
Aktualnie niszczy się lasy i całe miasto, coś trzeba z tym zrobić. Zachodzi samowolka, a ludzie nie mają możliwości wypowiedzenia się w żadnej kwestii.
Oczekuję zaprzestania wycinania drzew, ponieważ za kilkadziesiąt lat po prostu zabraknie tlenu na ziemi. Tak niewielka ilość drzew nie zdoła przefiltrować wszystkich zanieczyszczeń w powietrzu […].
Zalecam zmniejszenie wycinki drzew oraz nasadzenia nowych drzew bukowych, dębowych, sosnowych, a nie modrzewiowych, w miejsce wyciętych.
Ważne jest zatrzymanie dewastacji i wycinki lasów, oraz promowanie gospodarności i rozsądku.
W kontekście ochrony przyrody, istnieje realna możliwość wpływu na zatrzymanie wycinki lasów w Jaworznie.
Przebudowa rynku z betonowego na zielony, tj. zwiększenie ilości zieleni i drzew. Na dzień dzisiejszy nie ma już drzew w obrębie Dzielnicy Dobra i Ciężkowic, dlatego konieczne jest zalesienie terenów w tym rejonie. Wycinka drzew była ekspresowa, a prace odbywały się nawet w niedzielę, co należy przeanalizować.
Zakończenie wylesiania miasta. Zakończenie sprzedaży terenów zielonych pod inwestycje deweloperskie. Wprowadzenie planu zalesiania. Zwiększenie uwagi poświęcanej ochronie środowiska w mieście. Przywrócenie czujników jakości powietrza w mieście. Nie przeprowadzać wycinki lasów.
Zaprzestanie ciągłej wycinki lasów i zwiększenie zaangażowania w rozwój ekologiczny miasta, na przykład poprzez kontrolę pieców w gospodarstwach domowych.
Poprawa komunikacji z mieszkańcami. Przeprowadzenie wyborów/referendum, aby mieszkańcy mogli wyrazić zgodę na wycinkę lasów.
Zalesienie lasów, przywrócenie do stanu sprzed wycinki oraz poprawienie sytuacji lasów w Jaworznie […].
Ochrona środowiska, konsultacje społeczne przy podejmowaniu decyzji mających długofalowy wpływ na życie mieszkańców, przejrzystość działania oraz rzetelne rozliczenia obecnych samorządowców.
Dbanie o nasze lasy i przyrodę, oraz konkretne ustalenia w sprawie ponownego zalesiania.
Zajęcie się kwestią wylesiania oraz problemem niewystarczającego oświetlenia i chodników w niektórych dzielnicach miasta.
Żeby Urząd Miasta wreszcie dbał o zieleń w Jaworznie.
Poprawa jakości powietrza, przywrócenie punktów pomiarowych jakości powietrza, komunikacja z mieszkańcami i uwzględnianie ich udziału w planach, bo oni najlepiej wiedzą, co jest najlepsze dla miasta.
Zaprzestanie barbarzyńskiej wycinki lasu. Mieszkamy w otoczeniu elektrowni, które na pewno emitują dużo zanieczyszczeń. Drzewa to nasze płuca.
Dbanie o tereny zielone i leśne, jak i o zwierzęta na tych terenach.
Dość wycinek lasów.
Skończyć z rabunkową wycinką drzew.
Zaprzestanie rabunkowej gospodarki leśnej. Dbałość o środowisko i powietrze.
Dbanie o zieleń, czystość chodników i ulic, gdzie obecnie zalega błoto i trawa.
Dbałość o nasz region, ochronę lasów oraz tworzenie miejsc do odpoczynku. Mieszkam w okolicach Doliny Żabnika, w której zakochałam się, a moje serce pęka, gdy widzę znikające drzewa w lesie, który jest otuliną rezerwatu przyrody […].
Dbanie o przyrodę i zielone płuca miasta. Większe obszary zieleni i lasu.
Zasadzenia nowych drzew.
Rozliczenia oraz surowe i dotkliwe konsekwencje dla KAŻDEJ OSOBY, która przyczyniła się do degradacji środowiska, począwszy od radnych, przez osoby wydające/zatwierdzające zgody, aż do decyzyjnych pracowników Lasów Państwowych.
Może wreszcie ktoś zacznie dbać o nasze miasto, a nie tylko je niszczyć i sprzedawać.
Ochrona obszarów zielonych, zalesienie Rezerwatu Żabnik i zakończenie dalszej wycinki, przywrócenie czujników jakości powietrza, inicjatyw poprawiających jakość powietrza (dofinansowanie do wymiany kotłów itp.).
Zaprzestanie wycinki drzew i stworzenie nowych nasadzeń w miejsce już wyciętych drzew. Stworzenie bezpiecznych warunków dla dzikich zwierząt, którym zabiera się ich dom i niszczy się środowisko naturalne.
Dbałość o przyrodę, zakaz wycinki drzew.
Ochrona środowiska.
Oczekuję od włodarzy konsultacji z mieszkańcami w tak ważnych sprawach, jak na przykład wycinka lasów. Mieszkam w Jaworznie od 7 lat i właśnie z powodu otaczającej przyrody przeprowadziłam się do Jaworzna. A tu taka niespodzianka. Przykre.
Podjęcie działań w kierunku uzupełnienia wyciętych partii lasu, polityki proekologicznej, większej dbałości o tereny zielone (np. park angielski), strategii i polityki wspierającej lokalne szkoły, dialogu ze społeczeństwem.
Oczekuję polityki ochrony przyrody, uzgodnionej w trakcie konsultacji społecznych.
Działań, które sprawią, że chciałoby się mieszkać w Jaworznie. Parków, lasów, aby można było spacerować […].
Dbałość o ochronę środowiska (nie wycinać lasów). Jaworzno jako zielone miasto, a nie betonowe.
Odbetonowanie rynku, odnowa parku na osiedlu Stałym.
Konsultacje społeczne w sprawie zagospodarowania przestrzennego, zieleni miejskiej i wycinki (bądź nie) lasów […].
Zaprzestanie masowego wycinania drzew w naszym mieście oraz podjęcie innych działań proekologicznych, na przykład zachęcanie do korzystania z transportu publicznego poprzez zwiększenie częstotliwości kursowania autobusów (np. do Ciężkowic).
Poprawa komunikacji z mieszkańcami. Renegocjacja z Lasami Państwowymi w celu ustanowienia lasów ochronnych w mieście i wokół niego. Zaniechanie bezmyślnego wycinania drzew pod inwestycje […].
Merytoryczne podejście do tematów przyrodniczych.
By nie dopuścili do zniszczenia kolejnego terenu zielonego w Jaworznie Ciężkowicach pod farmę fotowoltaiczną […].
Zaprzestanie wycinek lasów w Ciężkowicach, Wilkoszynie, Dobrej/Gródku!
Walka ze zmianami klimatu ˗ realne działania, a nie propagandowe hasła, zwiększenie retencji wód deszczowych, wpływanie na rozwój bioróżnorodności, walka z patodeveloperami ˗ przeciwdziałanie tworzeniu tzw. pato-osiedli (quasi-slamów), kontrola spalania odpadów, uaktywnienie Straży Miejskiej.
Mądrych, konkretnych, rozsądnych, przemyślanych działań na rzecz poprawy sytuacji gospodarczej, społecznej i środowiskowej miasta i mieszkańców.
Większa dbałość o przyrodę, zakończenie układów i powrót kompetentnych osób na stanowiska.
Liczenie się z głosem mieszkańców w sprawach dotyczących szeroko pojętej ochrony środowiska.
Dbałość o stan środowiska, aktywne zagospodarowanie terenów poprzemysłowych […].
Odnowienie drzewostanu w lasach, a nie jak dotychczas sadzenie nowych sadzonek miesiąc po wycince, tak jak miało to miejsce przy ul. Budowlanej w Ciężkowicach.
Działania mające na celu uzdrowienie stanu gleby i powietrza.
Angażowanie naukowców w proces podejmowania decyzji, szczególnie tych wpływających na środowisko naturalne.
Zdecydowanych działań w kierunku ochrony obszarów zielonych i zastępowania betonu zielenią.
Publiczne przedstawianie i dyskusja nad planem zagospodarowania lasów przez leśników i miasto.
Dbanie o czystość terenów leśnych, w tym problem związany ze śmieciami.
Dążenie do tego, aby Jaworzno było zieloną enklawą […].
Oczekiwanie na antydestrukcyjny wpływ na obszary zielone.
Dbanie o rozwój miasta poprzez dalsze poszerzanie stref zielonych wszędzie tam, gdzie to jest możliwe. Szczególny nacisk na obsadzanie miasta i okolic jaworami, które mogą stać się wizytówką miasta.
Ważne jest większe zaangażowanie mieszkańców w proces podejmowania decyzji dotyczących inwestycji, które wpływają na środowisko i zdrowie ludzi. Informowanie mieszkańców o planowanych inwestycjach przed ich rozpoczęciem, a nie po fakcie, również jest kluczowe.
Istotne jest poprawienie zniszczeń, które miały miejsce w lasach od ulicy Zdrojowej po tereny Żabnika. Ogromny obszar lasu został wycięty i zniszczony podczas prac związanych z budową gazociągu. Brakowało informacji, że gazociąg będzie przebiegał tak blisko naszych domów oraz że duża część terenu zostanie zniszczona. Warto skorygować ten błąd i podjąć działania naprawcze.
STOP wycince lasów oraz przeciąganiu rur gazowych przez tereny rezerwatu „Dolina Żabnika”, ponieważ teren wygląda już jak poligon. Należy wprowadzić zakaz sprzedaży terenów zielonych pod deweloperkę.
Zakaz wycinki naszych pięknych lasów, ponieważ serce krwawi na widok, jak wycinają nasze płuca. Nasze dzieci i wnuki nie będą miały czym oddychać.
Poprawa stanu powietrza i drzewostanu.
Oczekuję zadbania o tereny zielone, które już mamy w mieście, oraz o zwiększenie ilości parków, czy chociaż małych skwerów, łąk, na których można spędzać czas […].
Oczekuję, że władze zaczną liczyć się z głosem mieszkańców miasta. Będą prowadzić działania zmierzające do polepszenia jakości życia w mieście. Oczekuję, że przestaną skupiać się jedynie na wycinaniu drzew i stawianiu kolejnych blokowisk w miejscach, w których można lepiej zadbać o rozwój zielonych przestrzeni i poprawę warunków życia.
Rozbudowa kanalizacji w miejscach obecnie niedostępnych, zalesianie pustych przestrzeni drzewami, skuteczne rozwiązanie spraw związanych z wędrującymi po dzielnicy dzikami. Uszanowanie lasów, które jeszcze zostały, ponieważ zwierzęta, a zwłaszcza dziki, coraz częściej nie mają swojego domu i szukają w naszych gospodarstwach. Lasy wycięte nie wyrosną z dnia na dzień, trzeba lat.
Rozliczenie osób odpowiedzialnych za wycinkę 300 ha na obszarze JOG, zaprzestanie wycinki terenów zielonych w mieście. Są niezagospodarowane hałdy, nieużytki, na których można lokować inwestycje. Konsultacje społeczne przy ważnych sprawach.
Jasnej, transparentnej i rzetelnej komunikacji z mieszkańcami. Innej niż dotychczasowe formy dialogu z mieszkańcami. Zatrzymania ekspansywnej wycinki lasów na rzecz prywatnych interesów deweloperskich.
Lepszej komunikacji z mieszkańcami. Uwzględnienia w polityce miasta ich głosu. Niewycinania lasów. Konsultowania z społecznością inwestycji mających wpływ na ekologię regionu oraz miasta.
Zajęcie się kompleksowo ochroną środowiska w Jaworznie.
Więcej zieleni w centralnych punktach miasta, na przykład na betonowym rynku, powinna być zieleń i duża fontanna […].
Zalesianie, pomoc zwierzętom, które tracą swoje siedliska, konsultacje społeczne dotyczące ewentualnych wycinek drzew. Dbałość o harmonijny rozwój miasta.
Poszanowanie przyrody, niewycinanie drzew, zwiększenie nasadzeń oraz zaprojektowanie nowych miejsc wypoczynku w formie parków i miejsc zieleni z chronionymi okazami […].
Większe zainteresowanie przyrodą miasta […].
Stop betonozie, sadzenie drzew. Odbudowa parku dla mieszkańców Osiedla Stałego […].
Zwiększenie ilości zieleni w centrum miasta, dokładne informowanie mieszkańców o stanie finansów miasta oraz ich wydatkowaniu, słuchanie głosu mieszkańców.
Więcej informacji na temat planowanych działań władz w mieście, inwestycji i ochrony środowiska oraz konsultacji społecznych.
Rozwój infrastruktury przyjaznej mieszkańcom, takiej jak drogi rowerowe, parki, powiązane ze zwiększeniem zalesienia obszarów miejskich. Zaprzestanie wycinki drzew w takiej ilości.
Zaprzestanie wycinki drzew w Jaworznie. Oczekuję uwzględniania opinii mieszkańców w podejmowanych przez władze miasta działaniach oraz pełnej transparentności owych działań. Oczekuję szacunku oraz powagi w traktowaniu mieszkańców miasta przez władze. Oczekuję współuczestnictwa w określaniu kierunków rozwoju miasta, a także pełnego przestrzegania zasad demokratycznego procesu podejmowania decyzji.
Odpowiedź na pytanie: Czy mieszkańcy Jaworzna chcieli Izery ˗ kosztem wycinki 300 ha lasu? nie budzi wątpliwości. Większość mieszkańców budowy fabryki na zrębie nie chciała. Tego m.in. dowodzą badania przeprowadzone na reprezentatywnej próbie respondentów. Rzecz nie w tym, że większość mieszkańców ˗ z zasady ˗ jest przeciwna wszelkim inwestycjom przemysłowym. Rzecz w tym, że jeżeli istnieją poważne argumenty przemawiające za inwestycją przemysłową, powinna ona zostać zrealizowana ˗ ale nie dramatycznym kosztem utraty obszarów zielonych. Terenów poprzemysłowych jest u nas pod dostatkiem ˗ z pewnością można byłoby wyznaczyć lokalizację odpowiednią zarówno z punktu widzenia społeczności lokalnej, jak i potrzeb inwestorów. W Dąbrowie Narodowej optymalny scenariusz się nie spełnił: ówczesna władza centralna i obecna władza lokalna przeforsowały budowę inwestycji przemysłowej ˗ na zrębie. Wbrew woli mieszkańców.
Mieszkańcy chcą ochrony przyrody ˗ a czego chce obecny prezydent miasta? Niezależnie od wszelkich jego koniunkturalnych zapewnień, jakoby to nie on był odpowiedzialny za degradację środowiska naturalnego w Jaworznie, Paweł Silbert zarządza miastem od ponad 20 lat i to przede wszystkim on wyznacza kierunki miejskich polityk środowiskowych. To prezydent miasta jest organem sporządzającym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta. [„Organem sporządzającym studium jest Prezydent Miasta, który sporządza projekt studium uwzględniając zasady określone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy, jeżeli gmina dysponuje takim opracowaniem (art. 9 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym)”. (Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzna. Tekst studium ujednolicony. Załącznik nr 1 do uchwały XXVI/349/2020 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 26 listopada 2020 r. zmieniającej uchwałę Nr IV/17/2015 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 29 stycznia 2015 r., s. 10).]
To Paweł Silbert w sporządzonym przez siebie studium w 2020 r. zdecydował o zmianie przeznaczenia 71 obszarów, tj. 965,47 ha powierzchni, z czego największe zmiany dotyczyły przekształcenia obszarów zielonych (lasy, zieleń rekreacyjna, urządzona, ekologiczno-krajobrazowa) na tereny przemysłowe (491,4 ha) oraz zabudowę mieszkaniowo-usługową (108,93 ha). Odpowiedź na pytanie: kto ponosi odpowiedzialność za degradację środowiska naturalnego w Jaworznie jest ukryta w dokumencie tak obszernym i na tyle dla przeciętnego odbiorcy skomplikowanym, że (prawie) nikt go nie czyta. A skoro nie czyta, to nie wie, jaki los miejskim terenom (jeszcze) zielonym zgotował Paweł Silbert w sporządzonym przez siebie studium. Dokument liczy sobie 364 strony i sporo samozaparcia wymaga szczegółowe przebrnięcie przez całość tekstu. Żeby jednak chociaż częściowo zilustrować skalę problemu, wystarczy ˗ w charakterze reprezentatywnych przykładów ˗ przywołać dwie mapy:
Rysunek B1
Rys. B1. Kierunki zmian struktury przestrzennej. Obszary zmian kierunków przeznaczenia terenu. [Źródło: Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzna. Tekst studium ujednolicony. Załącznik nr 1 do uchwały XXVI/349/2020 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 26 listopada 2020 r. zmieniającej uchwałę Nr IV/17/2015 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 29 stycznia 2015 r., s. 259.]
Rysunek B2
Rys. B2. Kierunki zmian struktury przestrzennej. Strategiczne obszary rozwojowe. [Źródło: Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzna. Tekst studium ujednolicony. Załącznik nr 1 do uchwały XXVI/349/2020 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 26 listopada 2020 r. zmieniającej uchwałę Nr IV/17/2015 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 29 stycznia 2015 r., s. 260.]
Obszary przemysłowe (P ˗ kolor fioletowy), obszary usługowo-produkcyjne (UP ˗ kolor różowy), obszary leśne ˗ strategiczne rezerwy dla funkcji gospodarczej (ZLup ˗ kolor różowo-zielony) nie pozostawiają złudzeń. Jeżeli Paweł Silbert pozostanie u władzy kolejną kadencję, dotychczasowe obszary zielone znikną z krajobrazu miasta. Do mieszkańców Jaworzna należy decyzja, czy na to pozwolą czy nie.
