Każdego roku na polskich budowach wytwarza się około trzech milionów ton gruzu. Ponad 75 proc. z tej ilości wykorzystywana jest ponownie jako surowiec wtórny. Jest to z korzyścią zarówno dla ludności, jak i dla środowiska naturalnego. Nie wszyscy jednak wiedzą, na czym polega recykling gruzu budowlanego i jak się on odbywa. Przybliżamy istotę tego procesu.

Przygotowanie do wywozu

Wywóz gruzu odbywa się w kontenerach lub workach typu big-bag za pomocą specjalistycznych pojazdów. Zamawiając podstawienie kontenera lub dostarczenie worków należy pamiętać, że miejsce, w którym ma stanąć kontener, musi mieć utwardzoną nawierzchnię ze względu na ciężar – tak samego kontenera, jak i dostarczającego go pojazdu. Oprócz tego trzeba zapewnić dobry, bezproblemowy dojazd do miejsca podstawienia kontenera (worka big-bag) i bezpośredni dostęp do niego po podstawieniu. Jeżeli do kontenera nie mieszczą się elementy gruzu, nie wolno ich opierać o kontener.

Jeżeli w dniu, w którym o określonej godzinie ma zostać podstawiony kontener, nie możemy być w domu, mamy obowiązek zapewnić wcześniej warunki podstawienia: zostawić otwartą bramę, oznaczyć drogę do miejsca podstawienia i samo miejsce. Jeżeli podstawienie kontenera wiąże się z zajęciem części drogi publicznej (chodnika, pobocza, pasa ruchu), niezbędne jest wcześniejsze uzyskanie pozwolenia z Urzędu Gminy. Za samowolne zablokowanie drogi publicznej lub spowodowanie utrudnienia w ruchu drogowym grozi kara finansowa.

Worki big-bag należy wystawić poza posesję – przy drodze lub przy bramie. Nie wolno do nich wrzucać ostrych przedmiotów (ryzyko rozcięcia lub rozerwania) ani substancji płynnych. Pojazd do podnoszenia i przewozu big-bagów jest nieco inny, niż ten do przewozu gruzu – worki ładowane są przez burtę.

Uwaga: odpady nie mogą wystawać ponad brzegi kontenera lub worka. Dlatego (a także, jeżeli gruz zawiera większe elementy) warto wynająć większy kontener. Np. kontenery na gruz w Poznaniu mają wymiary od 1,7 do 8,0 m³. Wynajęcie kontenera jest rozwiązaniem prostszym i tańszym od innych, bowiem cena usługi obejmuje podstawienie kontenera, wywóz odpadów oraz ich recykling lub utylizację.

Proces recyklingu gruzu

Pierwszym etapem prac recyklingowych jest oczyszczenie gruzu ze wszystkich domieszek. Operacja ta wymaga użycia specjalistycznego sprzętu. Przesiewacz umożliwia oddzielenie elementów metalowych (drut, gwoździe, śruby, zawiasy), drewnianych (resztki boazerii, podłóg), z tworzyw sztucznych i papieru (folie, tapety, wykładziny). Następnie – w drugim etapie – kruszarka rozdrabnia oczyszczony materiał, umożliwiając jego odzyskanie w około 90 proc. Parametry kruszenia można skonfigurować w zależności od potrzeb – od kilku do kilkudziesięciu milimetrów średnicy ziarna gruzu.

Do recyklingu nadaje się gruz zawierający ceramikę, asfalt, beton, żużel i cegłę. Zbrojenie betonu oddziela się magnetycznie. W zależności od rodzaju i wielkości elementów gruzu stosuje się trzy rodzaje kruszarek: szczękową, udarową lub walcową.

Zmieszany gruz budowlany, składający się z tynku, betonu, cegły, ceramiki i pustaków, rozdzielany jest na odpowiednie grupy asortymentowe. Chodzi o to, aby powstały surowiec był możliwie maksymalnie jednorodny i mógł mieć jak najszersze zastosowanie w dalszej produkcji.

Po przejściu przez oba etapy uzdatniania gruz przestaje być odpadem, a staje się pełnowartościowym kruszywem budowlanym, o właściwościach nie odbiegających od właściwości materiałów budowlanych, otrzymanych z surowców pierwotnych. W tym stanie nadaje się do sprzedaży. Zaledwie 10 proc. gruzu, poddawanego recyklingowi, nie nadaje się do przetworzenia i ponownego wykorzystania.

Zastosowanie gruzu budowlanego po recyklingu

Granulat wytworzony ze zmieszanego surowca wtórnego, pochodzącego z budów, remontów i rozbiórek, stanowi dodatek do wyrobu betonu i elementów budowlanych, doskonale też zdaje egzamin jako kruszywo na podbudowę jezdni, placów, magazynów, hal produkcyjnych, ale także znacznie większych obiektów, np. wałów przeciwpowodziowych. Stanowi też bardzo dobry wypełniacz przy wykonywaniu fundamentów.

Najczęściej wykorzystywany jest przetworzony gruz betonowy o średnicy ziarna od 30 do 65 mm, gdyż jego pojedyncze elementy najlepiej się nawzajem klinują, tworząc stabilne podłoże pod wylewkę np. tarasu, podjazdu, parkingu, itp. Zastosowanie żwiru gruboziarnistego na większej powierzchni nie wymaga budowy drenażu do odprowadzania wody. Dobry jest też gruz ceglany, pochodzący z pełnej cegły, szczególnie pochodzącej z rozbiórki obiektów budowanych jeszcze przed wojną.

Granulat pochodzący z surowca jednorodnego może mieć również, oprócz powyższych, zastosowanie jako komponent do wyrobów budowlanych zamiast naturalnych kruszyw. W rezultacie recykling ma istotny wpływ na obniżenie poziomu ich wydobycia i wykorzystywania, a co za tym idzie – kosztów.

Korzyści, jakie przynosi recykling gruzu

Przetwarzanie odpadów budowlanych jest pod wieloma względami niezwykle korzystne. Przede wszystkim recykling oznacza mniejsze zanieczyszczenie środowiska. To właśnie w branży budowlanej powstaje jeden z największych strumieni odpadów, trafiających na wysypiska, lub – co gorsza – w nielegalne miejsca składowania. Sektor budowlany wykorzystuje ponadto wielkie ilości kopalin – surowców naturalnych, których pozyskiwanie zanieczyszcza środowisko naturalne, zaś wdrażanie recyklingu i coraz nowszych jego technologii może temu skutecznie zapobiegać.

Recykling umożliwia znaczną redukcję kosztów ponoszonych przez firmy budowlane, zwłaszcza inwestorów. Unikają oni kosztów składowania, segregowania i transportu gruzu. Najbardziej opłaca się recykling prowadzony wprost w miejscu powstawania gruzu lub w bliskiej odległości od niego, gdyż przetwarzanie można prowadzić na bieżąco i wykorzystywać wyprodukowane kruszywo na miejscu bądź prowadzić jego sprzedaż na zewnątrz.

Recykling gruzu budowlanego ma kolosalną przyszłość. Unie Europejska stawia wszystkim krajom członkowskim coraz ostrzejsze wymagania względem składowania gruzu, jego recyklingu i powtórnego wykorzystania. Także w Polsce te wymogi muszą być spełnione. Firmy budowlane nie zwlekają z wykonywaniem dyrektyw, tym bardziej, że koszty składowania gruzu stale się zwiększają. Inwestorzy coraz powszechniej nakazują wykonawcom bezpośrednim stosowanie kruszywa, pochodzącego z recyklingu. Dlatego tak ważne jest szerzenie wiedzy na temat znaczenia segregacji odpadów, w tym szczegółowej segregacji odpadów budowlanych i oddzielania gruzu, ze względów ekologicznych i ekonomicznych.

Źródło: https://www.odpady-skip.pl/