Rekuperacja w domu jest instalacją odpowiadającą za prawidłową, mechaniczną wentylację budynku. Jej brak poważnie szkodzi zdrowiu mieszkańców, ale także kondycji budynku. Tradycyjna wentylacja grawitacyjna przestaje być skuteczna w przypadku nowoczesnego, szczelnego budownictwa. Poprawa termomodernizacji budynku również nie sprzyja prawidłowemu działaniu tradycyjnej wentylacji, dlatego coraz większa liczba inwestorów decyduje się na montaż systemu rekuperacji, która oprócz stałej wentylacji budynku, zapewnia również odzysk ciepła, co z kolei wpływa na zmniejszenie wysokości rachunków za ogrzewanie w okresie zimowym.

Rekuperacja w domu nie działałaby bez rekuperatora, w którym dochodzi do odzysku energii z zanieczyszczonego, wywiewanego powietrza i przekazania jej strumieniowi powietrza świeżego, wwiewanego. Powietrze jest stale wymieniane, dzięki czemu mieszkańcy, pomimo przebywania w budynku, nie są narażeni na zaduch. Ilość powietrza wywiewanego jest zawsze taka sama, jak ilość powietrza nawiewanego, dlatego nie ma ryzyka wystąpienia dyskomfortu wentylacyjnego.

Powietrze zewnętrzne zostaje wstępnie przefiltrowane i ogrzane. Stopień filtracji może być różny w zależności od zastosowanych filtrów. Sprawia to, że rekuperacja doskonale chroni mieszkańców przed groźnymi zanieczyszczeniami powietrza występującymi w okresie jesienno-zimowym. Pomaga też alergikom w prawidłowym funkcjonowaniu podczas pylenia roślin.

Zastosowanie rekuperacji w domu umożliwia dostęp do świeżego powietrza bez konieczności otwierania okien, robienia przeciągów i wychładzania pomieszczeń, dzięki czemu inwestor może zaoszczędzić nawet 40% na kosztach ogrzewania. Warto zaznaczyć, że rekuperacja działa najefektywniej w dobrze zaizolowanym domu jednorodzinnym.

Więcej informacji na temat rekuperacji znajdziecie w artykule: Rekuperacja – co to jest, jak działa?

Jak działa rekuperacja w domu?

Zastosowanie rekuperacji w domu umożliwia stały dostęp do świeżego, przefiltrowanego powietrza, które zostaje wstępnie ogrzane, dzięki czemu nie dochodzi do wychładzania pomieszczeń, przy jednoczesnym, regularnym usuwaniu powietrza zużytego z wysoką zawartością CO2. Rekuperacja działa w odróżnieniu od wentylacji grawitacyjnej, przez cały rok i we wszystkich pomieszczeniach.

Montaż rekuperacji w domu jest najkorzystniejszy podczas budowy. Jeżeli inwestor podejmie decyzję o wentylacji mechanicznej odpowiednio wcześnie, wówczas koszt rekuperacji jest niższy, ponieważ inwestor zaoszczędzi na budowie tradycyjnej instalacji wentylacyjnej, czyli kanałów wentylacyjnych i kominów do wentylacji. Nie będzie musiał też martwić się o późniejsze zaślepienie wentylacji grawitacyjnej. Warto zaznaczyć, że oba systemy nie mogą działać jednocześnie, ponieważ do prawidłowego funkcjonowania rekuperacji konieczna jest wysoka szczelność budynku. W przeciwnym razie oszczędności, jakie może wygenerować wentylacja mechaniczna, mogą nie być odczuwalne przez starty ciepła spowodowane, na przykład, przez nawiewniki okienne czy niezaizolowane poddasze, nie mówiąc już o przedostawaniu się do wnętrza budynku nieprzefiltrowanego powietrza z zewnątrz.

Działanie wentylacji mechanicznej może być regulowane przy pomocy sterownika. Zazwyczaj intensywność pracy jest programowana w trybie tygodniowym, szczególnie gdy godziny przebywania mieszkańców w budynku są regularne. Rekuperacja może działać z mniejszą intensywnością, kiedy nikogo nie ma w domu, natomiast w przypadku większej ilości osób, by nie powodować dyskomfortu wentylacyjnego, warto zwiększyć moc pracy wentylacji mechanicznej. Można to zrobić w dowolnym momencie przy pomocy sterownika, który reguluje parametry pracy systemu wentylacyjnego.

Koszty eksploatacyjne systemu wentylacji mechanicznej ograniczają się do zakupu filtrów, serwisowania oraz energii elektrycznej. Biorąc pod uwagę aspekty zdrowotne są to niewielkie wydatki.

Rekuperacja usuwa zużyte powietrze z łazienek, garderób, kuchni oraz korytarzy. Świeże powietrze zewnętrzne jest natomiast nawiewane w sypialniach i w salonie. W zależności od rozkładu pomieszczeń, część z nich posiada zarówno nawiew, jak i wywiew, np. kuchnia połączona z jadalnią czy suszarnie i pralnie. Niektóre pomieszczenia nie mają żadnych anemostatów, ani wywiewnych, ani nawiewnych, są one nazywane pomieszczeniami transferowymi, ponieważ są równie skutecznie wentylowane, jak cała reszta budynku.

Kotłownia i garaż są pomieszczeniami, których zazwyczaj nie obejmuje system wentylacji mechanicznej.

Montaż rekuperatora powinien zostać poprzedzony wykonaniem indywidualnego projektu, ponieważ każdy budynek ma inny rozkład pomieszczeń i ich wielkość, a także zróżnicowane potrzeby wentylacyjne, na które wpływa, między innymi, ilość mieszkańców. Na tej podstawie powinny zostać dobrane parametry centrali wentylacyjnej.

Rekuperacja umożliwia stałe dostarczanie świeżego powietrza do wnętrza budynku, a także regularne usuwanie zużytego strumienia, w którym znajduje się dwutlenek węgla, kurz i zapachy. Dzięki odzyskowi ciepła, raz wytworzona energia może zostać ponownie wykorzystana, a świeże powietrze z zewnątrz jest wstępnie ogrzewane, co z kolei wpływa na oszczędności na rachunkach za ogrzewanie.

Świeże powietrze z zewnątrz zasysane jest przez czerpnię, czyli otwór w zewnętrznej ścianie budynku, a następnie kierowane jest do wymiennika ciepła, znajdującego się w rekuperatorze. Zostaje tam ono wstępnie ogrzane przy pomocy strumienia zużytego powietrza, które oddaje swoją energię świeżemu powietrzu. Oba strumienie mijają się ze sobą, ale nie mieszają, dzięki czemu mieszkańcy mają pewność, że powietrze, którym oddychają w domu jest czyste.

Stosunek powietrza wywiewanego do nawiewanego powietrza jest zawsze taki sam, by nie wywoływać dyskomfortu wentylacyjnego u mieszkańców.

Korzyści z montażu rekuperacji w domu

Montaż rekuperacji w domu niesie za sobą mnóstwo korzyści. Jedną z najważniejszych jest odzysk ciepła, do którego dochodzi w wymienniku ciepła, znajdującym się w rekuperatorze. Powietrze zużyte, które jest wywiewane z wnętrza budynku zostało również ogrzane. Rekuperator pozwala odzyskać to ciepło i przekazuje je świeżemu, nawiewanemu, ale wychłodzonemu strumieniowi. Dzięki temu nie są generowane straty energii, a rachunki za ogrzewanie nie są tak wysokie, jak w przypadku regularnego wietrzenia całego domu, czy zastosowania tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej.

W rekuperatorze znajdują się dwa filtry, za pomocą których nawiewane powietrze jest oczyszczane z wirusów, bakterii, alergenów, ale także kurzu i pyłów, obecnych w powietrzu. Zastosowane filtry, ale także kratka umieszczona na żaluzji czerpni, skutecznie zatrzymują owady, dzięki czemu nie dostają się do środka i nie zakłócają spokoju mieszkańców.

Proporcje powietrza wywiewanego do nawiewanego są zawsze takie same, dzięki czemu nie powstaje dyskomfort wentylacyjny. Ilość dostarczanego powietrza można regulować na bieżąco za pomocą sterownika lub programować ją w trybie tygodniowym.

Rekuperacja może zostać zaprojektowana w każdym domu. Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku starego, nieszczelnego budownictwa, należy zadbać o wymianę okien i ocieplenie całego budynku oraz poddasza, jeżeli prace te nie zostały jeszcze wykonane. W budynkach posiadających wentylację grawitacyjną, konieczne jest zaślepienie kanałów, ponieważ obie wentylacje nie mogą działać jednocześnie – wówczas żadna z nich nie będzie pracować efektywnie.

W nowoczesnych, szczelnych, energooszczędnych domach, zaleca się montaż rekuperacji. W domach pasywnych jest ona obowiązkową instalacją. Wentylacja mechaniczna działa w sposób ciągły i wymuszony, co zapewnia prawidłową wentylację pomieszczeń przez cały rok. W odróżnieniu od wentylacji grawitacyjnej, która zależy od warunków atmosferycznych panujących na zewnątrz.

Zastosowanie rekuperacji w domu umożliwia stały dostęp do świeżego, przefiltrowanego i wstępnie ogrzanego powietrza, bez konieczności otwierania okien czy tworzenia przeciągów. Zużyte powietrze z dużą zawartością dwutlenku węgla zostaje usunięte z wnętrza budynku, a w takiej samej ilości strumień świeżego powietrza jest wwiewany do wnętrza budynku, dzięki czemu mieszkańcy mają zapewniony wysoki komfort wentylacyjny, a w pomieszczeniach nie panuje nieprzyjemny zaduch, wpływający na pogarszające się samopoczucie.

Rekuperacja w domu zapewnia niższe rachunki za ogrzewanie, przy jednoczesnym stałym dostarczaniu świeżego i czystego powietrza do wnętrza budynku. Taka nieprzerwana wymiana powietrza dotlenia organizm przez cały czas. Również zimą, kiedy okna są zamknięte, a jakość powietrza na zewnątrz pozostawia wiele do życzenia.

Wentylacja grawitacyjna a rekuperacja w domu

W czasach, kiedy budownictwo nie było tak szczelne jak dziś, popularna była wentylacja grawitacyjna, która w takich warunkach działała prawidłowo. Poza tym nie znano wówczas efektywniejszych sposobów wentylowania pomieszczeń i nie zdawano sobie sprawy z konsekwencji nieprawidłowej wentylacji oraz przede wszystkim – nikt nie ocieplał budynków.

Obecnie domy budowane są bardzo szczelnie, przez co przypominają swego rodzaju termosy. W takich warunkach wentylacja grawitacyjna nie działa prawidłowo. Nie ma też możliwości jej sterowania w celu wyregulowania intensywności wentylowania. Działa ona jedynie w ściśle określonych warunkach, kiedy na zewnątrz temperatura spada poniżej 12 stopni, ponieważ tylko wtedy wytworzona zostaje różnica ciśnień, która wprawia w ruch powietrze.

W nowoczesnym budownictwie, aby wentylacja grawitacyjna mogła zadziałać, konieczny jest zakup okien wyposażonych w nawiewniki. W przeciwnym razie powietrze z zewnątrz nie będzie miało możliwości dostania się do środka budynku. Jeżeli mimo to inwestor zdecyduje się na zakup szczelnych okien, wówczas powietrze przyjmie odwrotny kierunek – z kratki nawiewnej powietrze będzie przedostawało się do wnętrza budynku.

Wentylacja grawitacyjna dostarcza do domu powietrze o tej samej temperaturze, co temperatura na zewnątrz, przez co dochodzi do wychłodzenia i strat ciepła, które osiągają minimum 30%.

Rekuperacja w domu a odnawialne źródła energii

Rekuperacja dobrze współpracuje z instalacjami odnawialnych źródeł energii, takimi jak fotowoltaika czy pompy ciepła. Rekuperator zasilany jest energią elektryczną, która może powstawać przy pomocy instalacji fotowoltaicznej. Takie rozwiązanie pozwoli znacznie zmniejszyć lub całkowicie wyeliminować rachunki za prąd, dzięki czemu praca rekuperatora również będzie darmowa.

Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, która została połączona z pompą ciepła da w rezultacie instalację idealną – grzewczo-wentylacyjną, zapewniającą nie tylko zminimalizowanie strat ciepła, ale także oszczędności wynikające z zastosowania instalacji odnawialnych źródeł energii, jaką jest pompa ciepła.

Budynek, który został wyposażony w rekuperację ma zdecydowanie mniejsze zapotrzebowanie na ciepło. Połączenie wentylacji mechanicznej z pompą ciepła pozwala zaoszczędzić na kosztach ogrzewania, ale także na doborze urządzenia grzewczego.

System rekuperacji bardzo dobrze współpracuje z GWC. Gruntowy wymiennik ciepła odpowiada za wykorzystanie energii znajdującej się w gruncie, czyli zależnie od pory roku jest to ciepło lub chłód, dlatego też z wymiennika można bez przeszkód korzystać przez cały rok. Wymiennik ciepła nie jest gotowym do montażu urządzeniem. Aby mógł prawidłowo działać, należy odpowiednio dobrać jego wielkość, ponieważ zbyt mały sprawi, że grunt przestanie oddawać ciepło, co z kolei wpłynie na zmniejszenie oszczędności na rachunkach za ogrzewanie zimą.

Podsumowanie

Rekuperacja w domu zagwarantuje stały dostęp do świeżego i czystego powietrza, dzięki czemu w okresie jesienno-zimowym, mieszkańcy mogą cieszyć się ogrzanym oraz wolnym od zanieczyszczeń powietrzem wewnątrz budynku.