- Advertisement -

Zgodnie z waszymi prośbami, dzisiaj rozwieję wszelkie wątpliwości dotyczące Szczakowej i leżących nieopodal Pieczysk.

Pochodzenie nazwy Szczakowa zdecydowanie różni się od Os. Stałego, gdyż nie nawiązuje ani do podłoża genologicznego, ani powodu wybudowania osiedla.

Historia odrębnego jeszcze w latach 50 XX w. miasta, które zostało przyłączone do Jaworzna, ma formę dzierżawczą i nawiązuje do imienia własnego Szczak. Szczakowa oznacza osadę Szczaka i pierwotnie brzmiała Szczaków, podobnie jak Kraków. Imię własne Szczaka należy do bardzo dawnego nazewnictwa, którego pochodzenie nie jest znane.

Rzeka Kozi Bród w centrum Szczakowej. Lata 60. XX w.

Ciekawostką związaną z nazewnictwem jest również fakt, że mieszkańcy Szczakowej dzielą ją na dwie części. Dawną część osiedla o zachowanym linearnym kształcie mieszkańcy nazywają dzisiaj „Szczakowa-wieś”, podczas gdy nowej części osiedla, które rozbudowało się w pobliżu stacji kolejowej, dają nazwę „Szczakowa-miasto”.

Dworzec od strony peronów. Pocztówka z lat 1905-1910

Co o tym sądzicie? Czy kiedykolwiek słyszeliście o takim podziale z ust mieszkańców tego miejsca?

A skąd wzięła się nazwa Pieczyska?

Widok Osiedla Pieczyska z lat międzywojennych.

Otóż na nazwę tej dzielnicy duży wpływ miało powstanie cementowni, którą wybudowano z inicjatywy austriackich przedsiębiorców jesienią 1883 roku pod nazwą Przedsiębiorstwo Wapna i Cegieł Pierwszej Galicyjskiej Fabryki Portlad Cemetu w Szczakowej (Pieczyska były wówczas jej przysiółkiem). Nazwa Pieczyska pochodzi od słowa „piecysko”, czyli dużego pieca do wypalania wapna.

Cementownia w Szczakowej. Pocztówka z lat I wojny światowej.

Jako ciekawostkę dorzucę jeszcze wyjaśnienie nazwy budynku (a właściwie ruin), który znajduje się na granicy Szczakowej i Pieczysk tuż przy rzece Łużnik (lewy dopływ Koziego Brodu). Poczekana to budynek, który powstał w 1900 roku. Nazwa pochodzi od tego, że robotnicy pobliskiej cementowni mogli tam poczekać na swoją zmianę. W środku znajdowała się restauracja, a także kasyno i hotel. Ostatnia prowadzona tam działalność to knajpa „Baryłka”.