Zbliża się wiosna, wraz z nią do życia budzi się nie tylko ta długo oczekiwana przyroda w postaci wiosennej trawy, kwiatów i motyli, ale także ta siejąca grozę – między innymi kleszcze. Weekendowa wyprawa w plener często przegrywa ze strachem o zdrowie. Jak się przed tym bronić?

Wiosna kontra kleszcze

Odpoczynek na świeżym powietrzu to nie tylko duża przyjemność, ale także sposób na regenerację. Zmęczeni zimą, niecierpliwie wyczekujemy pierwszych ciepłych dni, by choć na chwilę wybrać się na spacer do lasu, na łąkę, nad rzekę lub do parku. Z jednej strony chętnie udajemy się tam, gdzie dzika przyroda wygrywa z tak wszechobecnym w miastach betonem, z drugiej – nie jesteśmy szczęśliwi z obecności uciążliwych owadów. O ile komary są tylko męczące, to już osy i szerszenie mogą być groźne dla zdrowia, a nawet życia. Jednak pierwszeństwo w roznoszeniu chorób zakaźnych od lat dzierżą kleszcze.

Apogeum aktywności kleszczy

„Kleszcze nie są groźne” to mit powtarzany przez osoby, które maja z nimi do czynienia od lat. Szczególnie właściciele psów i kotów wiedzą, co to znaczy, czyścić swojego pupila z kleszczy po każdym wyjściu na dwór. Mimo to nie można twierdzić, że skoro ktoś od lat wyjmuje kleszcze z psa, a także z siebie samego, to znaczy, że owady te nie są groźne. Są i to bardzo. Jako owady, które nie mają naturalnych wrogów, są coraz liczniejszą i niestety coraz bardziej aktywną populacją. Znacznie ocieplenie klimatu w ostatnich latach sprawia, że okres aktywności kleszczy jest coraz dłuższy. Ryzyko napotkania kleszcza pojawia się na przełomie marca i kwietnia, a kończy w okolicach listopada, a jeśli jesień jest wyjątkowo ciepła, możemy natknąć się na kleszcza nawet w grudniu. Te niewielkie pajęczaki największą aktywność wykazują do południa i późnym popołudniem oraz wieczorem. Teoretycznie w godzinach 12 – 16 istnieje najmniejsze ryzyko napotkania kleszcza.

Mity związane z kleszczami

Temat kleszczy od lat wzbudza spore emocje, a tam gdzie są emocje, tam nie brak nieporozumień. Dlatego wyjaśniamy:

– Nieprawdą jest, że usunięcie kleszcza przed upływem 24 godzin jest gwarancją wyeliminowania ryzyka zakażenia jedną z chorób przenoszonych przez kleszcze.

– Nieprawdą jest, że zakażenie boreliozą zawsze wiąże się z pojawieniem rumienia wędrującego.

– Nieprawdą jest, że każdy kleszcz jest nosicielem chorób. W tej chwili szacuje się, że nosicielami chorób zakaźnych (m.in. boreliozy, babesziozy, kleszczowego zakażenia mózgu) jest 30% kleszczy. Co oznacza, że średnio jeden na trzech kleszczy może być potencjalnym nosicielem.

– Nieprawdą jest, że kleszcza można wyjąć palcami.

– Nieprawdą jest, że wystarczy posmarować kleszcza tłuszczem, a sam wyjdzie.

– Nieprawdą jest, że kleszcz jest widoczny od razu po ugryzieniu. Natomiast prawdą jest, że ugryzienie przez kleszcza jest całkowicie bezbolesne, stąd może być problem z ustaleniem, kiedy faktycznie kleszcz zagnieździł się w skórze.

Kleszcz to nie wyrok – badanie kleszczy

Nie każdy kleszcz jest nosicielem choroby i można to łatwo sprawdzić. Wystarczy delikatnie wykręcić kleszcza, zapakować go w szczelny woreczek lub pojemnik i wysłać do laboratorium, które przeprowadza badanie kleszcza w Warszawie. W zależności od wybranego pakietu, kleszcz zostanie przebadany na nosicielstwo jednej, dwóch lub czterech chorób. Wynik otrzymamy maksymalnie po tygodniu. Warto dokonać takiej analizy, bo dzięki niej otrzymujemy wiarygodny wynik, mamy pewność, czy potrzebujemy drogiej antybiotykoterapii. Koszt badania jest niejednokrotnie niższy, niż koszt nie zawsze potrzebnej profilaktycznej kuracji.