Mówiąc najkrócej i najprościej jest to współpraca sektora prywatnego z publicznym w zakresie realizacji inwestycji wynikających zazwyczaj ze zobowiązań sektora publicznego. Instytucje publiczne nie zawsze dysponują odpowiednimi środkami koniecznymi do realizacji swoich zobowiązań lub nie dysponują odpowiednią wiedzą niezbędną do realizacji projektu, mogą natomiast posiadać innego rodzaju wkład, taki jak na przykład ziemia przeznaczona pod daną inwestycję.
W ramach partnerstwa mogą zatem nawiązać współpracę przy realizacji takiego zobowiązania z firmą prywatną. Umożliwia im ono realizację inwestycji przy minimalnym nakładzie własnym i przy zminimalizowanym ryzyku związanym z realizacją i późniejszą obsługą inwestycji. Dzieje się tak dlatego, że z reguły kwestie związane z finansowaniem i realizacją przedsięwzięcia przeniesione są na inwestora prywatnego. Jest on odpowiedzialny za ewentualne opóźnienia w realizacji projektu, nieplanowane wydatki itp. Zazwyczaj firma inwestująca środki na mocy umowy otrzyma w zamian możliwość czerpania zysków z inwestycji będącej przedmiotem umowy przez określony czas, ale będzie też odpowiedzialna za utrzymanie go w należytej kondycji umożliwiającej bezproblemową eksploatację, natomiast po zakończeniu czasu trwania umowy będzie zobowiązana do przekazania przedmiotu inwestycji partnerowi publicznemu w stanie umożliwiającym dalsze jego użytkowanie.
Istnieje kilka modeli partnerstwa publiczno-prywatnego.
Najpopularniejsze w Polsce to:
- BOT (ang. Build–Operate–Transfer, czyli Wybuduj–Eksploatuj–Przekaż)
- DBFO (ang. Design–Build–Finance–Operate, czyli Zaprojektuj–Wybuduj–Sfinansuj–Eksploatuj)
- BOO (ang. Build–Own–Operate, czyli Wybuduj–Bądź właścicielem–Eksploatuj)
- BTL (ang. Build–Transfer–Lease, czyli Wybuduj–Przekaż–Dzierżaw)
- BOR (Build-Operate-Renewal, czyli Wybuduj–Eksploatuj–Odnawiaj koncesję)
Zgodnie z założeniem modelu BTL podmiot prywatny finansuje i realizuje inwestycję biorąc na siebie ryzyko związane z przekroczeniem kosztów oraz ewentualnymi opóźnieniami, które mogą nastąpić podczas realizacji inwestycji. Po jej realizacji oraz potwierdzeniu, że inwestycja uzyskała wymagane i określone w założeniach parametry, strona publiczna uzyska prawo własności, natomiast inwestor prywatny będzie eksploatować przedmiot umowy jako jego dzierżawca.
Wśród korzyści jakie daje ten model warto podkreślić, że poza tym, że zwalnia stronę publiczną z jakiejkolwiek odpowiedzialności to dodatkowo nie wymaga od niej niemal żadnego wkładu finansowego, a dzięki temu nie generuje ani też nie powiększa długu publicznego.
Model BTL może być stosowany zarówno dla jednostek samorządu terytorialnego jak i podległych im spółek. Jest również najbardziej korzystny czasowo, czyli daje możliwość najszybszego rozpoczęcia inwestycji.
Partnerstwo publiczno-prywatne to doskonały sposób na finansowanie inwestycji i rozbudowę lokalnej infrastruktury. Umożliwia napływ kapitału zagranicznego oraz transfer wiedzy i umiejętności na lokalny rynek przy zminimalizowanym dla instytucji publicznej ryzyku.
