NAJNOWSZE ARTYKUŁY

Stowarzyszenie Zielone Jaworzno- interwencja mieszkańców ulicy Wolności

Otrzymaliśmy list Stowarzyszenia Zielone Jaworzno, które mieszkańcy Jaworzna poprosili o interwencję w ich sprawie.

Dwoje mieszkańców ulicy Wolności zwróciło się do nas z prośbą o interwencję medialną w
pewnej sprawie. Oto ona.

Droga

To jest kolejna historia napisana według tego samego ˗ dobrze w Jaworznie znanego, bo praktykowanego przez władze miasta od dawna ˗ scenariusza. Mieszkańcy ˗ jeżeli mają więcej szczęścia ˗ dowiadują się przez przypadek, że miejsce, z którym nierzadko są związani przez całe swoje dotychczasowe życie ulegnie przeobrażeniom o których oni nie wiedzieli i na które ˗ nie znając planów miasta ˗ nie mogli wyrazić lub nie wyrazić swojej zgody. Nikt ich zresztą o tę zgodę nie pytał. Jeżeli mieszkańcy mają mniej szczęścia ˗ tak jak w Dąbrowie Narodowej ˗ miejsce, z którym byli związani od lat ulega barbarzyńskiej destrukcji, ponieważ PiS-owski rząd i jawnie sympatyzujące z PiS-em władze miasta zdecydowały ˗ mimo protestów mieszkańców ˗ o budowie fabryki w ich dzielnicy kosztem wycinki 300 ha lasu. Ich lasu, bo lasy w Polsce są dobrem publicznym, jedynie zarządzanym przez firmę o nazwie Lasy Państwowe.

Mieszkańcy Szczakowej mieli więcej szczęścia. Przypadkowy zbieg okoliczności sprawił, że kilkoro mieszkańców ulicy Wolności dowiedziało się o planowanej w niedalekiej przyszłości budowie obwodnicy Góry Piasku. I nie byłoby w tych planach niczego szczególnego ˗ w końcu w warunkach społecznego zapotrzebowania budowa drogi bywa konieczna ˗ gdyby nie niepokojący i kontrowersyjny trakt według którego owa droga została zaplanowana. Droga ma przebiegać w wyjątkowo bliskiej odległości od posesji mieszkańców ulicy Wolności. Jej pierwotny zamysł został całkowicie zniekształcony i zmieniony pod wpływem działań kilku wpływowych mieszkańców tejże ulicy, nie wyrażających zgody na pierwotny przebieg drogi „pod ich nosem”. Nie zważają oni na fakt, że zmodyfikowana wersja obwodnicy biegłaby pod oknami, a w niektórych przypadkach wręcz przez posesje sąsiadów. Oczywiście, dobra wpływowych ludzi nie zostałyby naruszone. I wreszcie, co powinno być dla władz miasta najistotniejsze, a co ˗ jak widać ˗ nie jest, budowa planowanej drogi w sposób katastrofalny naruszy przyrodnicze walory okolicy przez którą ma przebiegać. Należy też wspomnieć, że nie tylko mieszkańcy Szczakowej ale też mieszkańcy innych dzielnic miasta i turyści spoza Jaworzna chętnie korzystają z walorów rekreacyjnych tej okolicy.

Kilkoro społeczników z ulicy Wolności postanowiło zgromadzić więcej informacji na temat inwestycji drogowej planowanej przez władze miasta. Infrastruktura drogowa obwodnicy Jaworzna w okolicach Geosfery wyraźnie wskazuje na to, że podczas budowy tamtej drogi został zaplanowany zjazd w kierunku na Olkusz, omijający Górę Piasku, wyznaczony betonowymi płytami prowadzącymi obok Geosfery i sfinalizowanymi w przygotowanym wjeździe na rondo, w okolicach cmentarza komunalnego w Szczakowej. Obecnie planowana droga mogłaby zatem biec po wytyczonym już śladzie, na przygotowanej wcześniej i stabilnej nawierzchni bez konieczności prowadzenia niezwykle zaawansowanych prac drogowych i nade wszystko ˗ bez dewastacji przyrody (według mapy: propozycja W-01). Niestety, z powodu siły przetargowej kilku wpływowych mieszkańców oraz protestów kierownictwa Geosfery (droga musiałaby biec obok zabytkowej starej Prochowni) władze miasta zaplanowały przebieg obwodnicy Góry Piasku w zupełnie nowej odsłonie (W-02 lub W-03).

Powodowani obawą przed planami gminy dotyczącymi nowego przebiegu obwodnicy
mieszkańcy ulicy Wolności postanowili przedłożyć na ręce prezydenta miasta pismo o treści:

„Niżej podpisani mieszkańcy ulicy Wolności w Jaworznie, wyrażają zaniepokojenie planami przeprowadzenia w naszej okolicy drogi, mającej połączyć Jaworzno z Olkuszem. Obawy dotyczą głównie jej przebiegu. Mapka dołączona do niniejszego pisma przedstawia
rozważane warianty. Przedstawione propozycje (przede wszystkim wersja W2 i W3) naruszają przyrodniczą, klimatyczną oraz społeczną atrakcyjność terenów, przez które
miałaby przebiegać rzeczona droga.

Przeprowadzona waloryzacja jednostek przyrodniczych znajdujących się na terenie gminy Jaworzno pozwoliła wyznaczyć obszary o najcenniejszych walorach przyrodniczych. W najbliższym otoczeniu ulicy Wolności mieści się wyjątkowa krajobrazowo i niezwykle bogata pod względem bioróżnorodności część Jaworzna. Na obszarze tym występują zagrożone w skali kraju gatunki chronione, w tym kilkanaście objętych ochroną ścisłą oraz ponad 225 gatunków zwierząt. Teren ten, oprócz pełnienia istotnej funkcji przyrodniczej, jest niezwykle ważnym obiektem ze względu na walory naukowo-edukacyjne i rekreacyjne. Nie ulega wątpliwości, że proces budowy drogi jak i sama droga zagraża różnorodności przyrodniczej terenów, na których miałaby powstać. Zmiany sposobu użytkowania gruntów, fragmentacja obszarów poprzez budowę linii komunikacyjnych prowadzi do bezpośredniego niszczenia siedlisk, zbiorowisk roślinnych i gatunków. Rozwój infrastruktury komunikacyjnej miasta nie powinien odbywać się kosztem przyrody i środowiska naturalnego okolic ulicy Wolności.

Jesteśmy przekonani, że istnieją alternatywne rozwiązania, które rozwikłają problemy komunikacyjne tej części Jaworzna. Odpowiednio zaplanowany system obszarów chronionych, w połączeniu z właściwym planowaniem przestrzennym może stać się skutecznym narzędziem ochrony unikatowych walorów przyrodniczych gminy Jaworzno”.

Pod pismem podpisało się 40 mieszkańców ulicy Wolności. W odpowiedzi mieszkańcy otrzymali bardziej niż zdawkową odpowiedź Urzędu Miasta.

Stawiamy publicznie pytania, na które będziemy domagali się publicznej odpowiedzi:

1) Czy mieszkańcy Szczakowej zostaną przez prezydenta Jaworzna potraktowani, tj. zignorowani w ten sam sposób jak mieszkańcy Dąbrowy Narodowej i o losach inwestycji drogowej planowanej zgodnie z nowym traktem dowiedzą się w momencie wbicia „pierwszej łopaty w ziemię”?
2) Kto poniesie konsekwencje prawne z tytułu wydania decyzji o przebiegu drogi nowym traktem ˗ z naruszeniem przepisów Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody?
3) O ile większe koszty będzie musiało ponieść miasto Jaworzno, czyli my wszyscy, bo droga będzie finansowana ze środków publicznych, prowadząc ją nowym ˗ a nie już wytyczonym ˗ traktem?

Oczywiście, będziemy bacznie przyglądać się tej sprawie.

Stowarzyszenie Zielone Jaworzno

Azotka. Historia lasu, w którym ptaki nie śpiewają

Otrzymaliśmy list Stowarzyszenia Zielone Jaworzno, który dotyczy sytuacji Azotki.

Zwykle świętowanie kojarzy się z radością, witalnością, entuzjazmem. Nie tym razem. 21 marca przypada Międzynarodowy Dzień Lasów. Udaliśmy się zatem do pewnego lasu. Specyficznego lasu. Takiego, w którym ptaki nie śpiewają. Celem naszego spaceru jest Dolina Wąwolnicy. Ta sama, w której co najmniej przez 80 lat składowano toksyczne wytwory przemysłu chemicznego.

Azotka to jeden z najważniejszych zakładów przemysłowych na trwale wpisanych w historię Jaworzna. Jego budowę rozpoczęto w 1917 roku a działalność trwa w zasadzie nieprzerwanie od 1920 roku. Zaczęło się od wytwarzania kwasu azotowego i powstającej na jego bazie saletry sodowej, od 1928 r. ˗ środków ochrony roślin. Wielki Kryzys spowolnił działalność fabryki. Po 1939 r. część Małopolski znalazła się w granicach III Rzeszy. Zakłady chemiczne funkcjonujące w ramach koncernu IG Farben ˗ Industrie pracowały na potrzeby przemysłu wojennego i realizacji nazistowskiego planu ludobójstwa. Oznaczało to między innymi wytwarzanie tu substancji chemicznej o nazwie cyklon B. Po 1945 r. Spółka Akcyjna „Azot” w Krakowie została przejęta na własność Skarbu Państwa. W latach 70. Jaworznickie Zakłady Chemiczne stały się potentatem w produkcji pestycydów. „>PF to oddział produkcyjny w byłej Azotce, który obejmował syntezę sześciochlorocykloheksanu, znanego pod nazwami handlowymi lindan, lub gamatox. Była to wyjątkowo uciążliwa i niebezpieczna synteza. Do pracy na tym oddziale bardzo trudno było znaleźć pracowników, ponieważ smród odpadów produkcyjnych był nie do zniesienia. Dość powiedzieć, że pracownicy zatrudnieni na tym oddziale otrzymywali dodatkowo wodę kolońską dla zabicia nieprzyjemnego zapachu oraz skrócony do 6 godzin czas pracy<”, pisał Edward Skotnicki ˗ absolwent Wydziału Chemicznego Politechniki Śląskiej w Gliwicach i Studium Podyplomowego Ochrony Roślin na Uniwersytecie Śląskim, zatrudniony w Azotce w latach 1967˗1991, autor książki Afera dotyczącej dramatycznych następstw kontroli (z samobójstwem włącznie) przeprowadzonej przez inspektorów NIK-u w Zakładach Chemicznych Azot w Jaworznie. „Lindan jest neurotoksyną, która była stosowana w pestycydach. W roku 2009 jego produkcja i użytkowanie jako środka ochrony roślin została całkowicie zakazana zapisami Konwencji Sztokholmskiej. W roku 2015 Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem działająca pod auspicjami WHO dowiodła, iż lindan jest wysoce rakotwórczy ˗ znacząco zwiększa ryzyko zachorowalności na chłoniaka nieziarniczego, raka jąder oraz raka wątroby. W latach 1965˗1982 „Azotka” wyprodukowała około 4.450 ton czystego lindanu”.

https://www.mojejaworzno.pl/index.php?option=com_k2&view=itemlist&task=tag&tag=przemys%C5%82

Intensyfikacja produkcji pestycydów doprowadziła do katastrofalnej degradacji środowiska naturalnego. W artykule „Chemiczna klątwa dawnego kombinatu”, opublikowanym na łamach Extra 13 marca 2017 r., czytamy:

„Jaworzno od lat już walczy o rządowe wsparcie w kwestii rozbrojenia ekologicznej bomby pozostawionej przez państwowe zakłady chemiczne. W roku 2012 w oficjalnym piśmie do Ministra Środowiska prezydent Paweł Silbert pisał między innymi: >Ze względu na brak rozpoznania lokalizacji »starych składowisk odpadów« oraz postępującą komercjalizację działek po byłych zakładach chemicznych, należy założyć, że związki tego typu mogą znajdować się także na działkach będących we władaniu osób i podmiotów prywatnych<. Jak się obecnie okazuje, to założenie jest ze wszech miar zasadne. Jeszcze dzisiaj bowiem odnajdywane są kolejne miejsca, gdzie pod warstwą gleby zalegają groźne chemikalia. I od lat wciąż pojawiają się te same bariery prawne, które uniemożliwiają efektywne działanie w kwestii tych odpadów.
W bieżącym tygodniu w Ministerstwie Środowiska odbędzie się spotkanie jaworznickich samorządowców z zespołem specjalnie powołanym do rozwiązania problemu, który dotyka Jaworzno. „Azotka” zatruwała środowisko przez około 80 lat. Oby znalezienie odpowiednich środków prawnych oraz finansowych do rozbrojenia tej bomby nie trwało równie długo. Oby pojawiła się możliwość świętowania 100-letniej tradycji przemysłu chemicznego w Jaworznie nowinami, iż będzie można przystąpić do likwidacji szkód, które przez ten okres w środowisku poczynił”.

https://extra.info.pl/index.php/2017/03/13/chemiczna-klatwa-dawnego-kombinatu/

Wspomniane wyżej bariery prawne i finansowe zostały zlikwidowane. Przegłosowana w sejmie poprzedniej kadencji (niedługo minie rok od jej uchwalenia) Ustawa z dnia 16 czerwca 2023 r. o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych daje władzom miasta narzędzia do uporania się trującym problemem. Tereny Zakładów Chemicznych „Organika-Azot” w Jaworznie zostały wpisane na „LISTĘ ROZPOZNANYCH WIELKOOBSZAROWYCH TERENÓW ZDEGRADOWANYCH, NA KTÓRYCH JEST KONIECZNE PODJĘCIE DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z POPRAWĄ STANU ŚRODOWISKA” (Załącznik do ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. (Dz. U. poz. 1719)).
Art. 18. 1. Koszty działań związanych z poprawą stanu środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym obejmują:

1) wykonanie kompleksowej oceny;
2) opracowanie projektu planu;
3) cenę nabycia nieruchomości albo wysokość odszkodowania za wywłaszczenie i czasowe zajęcie nieruchomości albo wysokość odszkodowania za szkodę poniesioną w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości;
4) wykonanie planu.

2. Koszty działań związanych z poprawą stanu środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym obejmują także działania zapobiegawcze lub naprawcze podejmowane na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska na podstawie art. 16 pkt 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie.

3. Koszty, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być finansowane ze środków:

1) Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności;
2) Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
3) Funduszu Spójności;
4) Funduszu InvestEU;
5) innych pozyskanych przez właściwy organ;
6) własnych gminy.

Jak widać, narzędzia są. Przygotowaliśmy zatem kilka pytań do obecnego prezydenta, żeby się dowiedzieć, w jaki sposób z owych narzędzi skorzystał.

„Szanowny Panie Prezydencie,
Na oficjalnej stronie Urzędu Miasta Jaworzna dostępna jest informacja na temat projektów realizowanych na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym: Zakładach Chemicznych „Organika-Azot”.

1) „Projekt Europa Centralna – kluczowe źródła zagrożeń środowiskowych” (FOKS) – 2008-2012; https://archiwum.um.jaworzno.pl/pl/biznes/projekty_i_programy/90/projekt_foks.html
„Składowisko odpadów niebezpiecznych zgromadzonych w dolinie potoku Wąwolnica jest jednym z największych zagrożeń środowiskowych w skali kraju, a także poważnym problemem dla państw Europy skupionych w rejonie basenu morza Bałtyckiego. Problem dotyczy odpadów pochodzących z działalności zakładów chemicznych istniejących w Jaworznie od 1917 roku, produkujących od 1928 r. pestycydy, w tym środki ochrony roślin, preparaty do higieny sanitarnej i leki weterynaryjne. Do początku lat 80-tych XX wieku sposób postępowania z odpadami nie uwzględniał ich możliwego negatywnego oddziaływania na środowisko. Silnie toksyczne odpady poprodukcyjne lokowano w wyrobiskach po eksploatacji piasku bez zabezpieczeń, gwarantujących pełną ochronę środowiska gruntowo-wodnego. Szacuje się, że obszar, na którym może występować problem zanieczyszczeń, obejmuje ponad 50 ha. Trudno określić dokładną ilość odpadów niebezpiecznych, zgromadzonych na terenie Jaworzna. Według przybliżonych obliczeń jest to co najmniej 195 tys. ton”.

2) „Zintegrowane podejście do zarządzania jakością wód podziemnych w miejskich obszarach funkcjonalnych” (AMIGA) – 2016-2019;  Projekt AMIIGA: Projekty i programy realizowane w Jaworznie: Energia biznesu: Miasto Jaworzno (um.jaworzno.pl)

„Zadanie nawiązywało i rozwijało dorobek projektu badawczego pn. „Kluczowe źródła zagrożeń środowiskowych” o akronimie FOKS […],realizowanego przez Miasto Jaworzno w latach 2008-2012, podczas którego stworzono, między innymi, przestrzenny model warunków gruntowo-wodnych w rejonie Zakładów Chemicznych „Organika Azot” S.A., zdefiniowano miejsca najsilniej zanieczyszczone oraz wyznaczono szlaki migracji zanieczyszczeń. […] W ramach projektu, na terenie miasta Jaworzna prowadzone były działania w celu przetestowania pasywnej bariery bioreaktywnej wykonanej w styczniu 2018 roku na spływie wód podziemnych z zanieczyszczonego obszaru tzw. „starej hałdy przy torach”, w rejonie Zakładów Chemicznych „Organika Azot” S.A. w Jaworznie. […] Realizacja zadania była niezwykle ważna ze względów naukowo-badawczych, gdyż umożliwiła przetestowanie skuteczności zaprojektowanego w 2015 roku systemu barier reaktywnych dla całego obszaru zanieczyszczonego, którego celem jest wyeliminowanie migracji zanieczyszczeń poza obszary skażone, w rejonie Zakładów Chemicznych”.

3) „Innowacyjna technologia oparta na zabudowanych mokradłach przeznaczonych do uzdatniania wody zanieczyszczonej pestycydami” (LIFEPOPWAT) – 2020-2023Projekt LIFEPOPWAT: Projekty i programy realizowane w Jaworznie: Energia biznesu: Miasto Jaworzno (um.jaworzno.pl)

„Projekt przewiduje wdrożenie systemu mokradłowego Wetland+® na dwóch obszarach pilotażowych zanieczyszczonych HCH – w czeskiej Gminie Hájek oraz w Jaworznie, w celu wypracowania technologii możliwej w przyszłości do zastosowania w innych problematycznych obszarach Europy i na całym świecie. W samej Europie znajduje się 40 dużych składowisk HCH o łącznej masie około 250 000 ton (w Jaworznie zgromadzono około 37 800 ton HCH, co stanowi 15% odpadów tego typu zgromadzonych w Europie, natomiast w gminie Hajek około 5 000 ton, tj. 2%).  Do zadań Jaworzna należy także stworzenie bazy danych wraz z interaktywną mapą, pod postacią jednolitej platformy, która umożliwi gromadzenie wyników badań wód powierzchniowych, podziemnych, gleby i ziemi, przeprowadzonych w dolinie potoku Wąwolnica w Jaworznie. Jej uzupełnieniem będą wyniki badań geofizycznych i geotechnicznych, co pozwoli na stworzenie rzeczywistego obrazu jaworznickiej >bomby ekologicznej<„.

Wnioski z projektów FOKS i AMIGA wskazują jednoznacznie, że na terenie Jaworzna mamy zlokalizowaną „bombę ekologiczną”. Zgodnie z ustawą z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, zwracamy się zatem z prośbą o informację:

a) W jakim terminie i z którymi instytucjami odpowiedzialnymi za nadzorowanie stanu środowiska Prezydent Jaworzna przez ostatnie 4 lata (gdy były już znane wnioski z obu projektów) prowadził rozmowy i jakie były rezultaty tych rozmów?
b) Jakie są wyniki badań i wnioski z projektu LIFEPOPWAT zakończonego w 2023 r. ?
c) W której zakładce na stronie Urzędu Miasta są zamieszczone wyniki badań środowiskowych umożliwiających rozpoznanie stopnia skażenia tego terenu oraz składu chemicznego odpadów zdeponowanych w centralnym składowisku?
d) Dlaczego teren składowiska jest nieoznaczony?
e) Jak funkcjonuje chemiczna oczyszczalnia ścieków przy Zakładach Chemicznych „Organika-Azot”? Kto fizycznie nadzoruje jej pracę?

Zgodnie z ustawą z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, zwracamy się z prośbą o udostępnienie danych w zakresie:

1) adresu wielkoobszarowego terenu zdegradowanego wskutek działalności Zakładów Chemicznych „Organika-Azot” w Jaworznie;
2) szacowanej albo potwierdzonej powierzchni terenu j/w w ha;
3) rodzaju działalności przemysłowej, która jest obecnie lub była w przeszłości prowadzona na terenie j/w;
4) numerach działek ewidencyjnych wchodzących w skład terenu j/w;
5) występujących na terenie j/w składowiskach historycznych odpadów przemysłowych oraz miejscach gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych, w tym odrębnie dla każdego składowiska lub miejsca dane o:
a) lokalizacji – przez podanie adresu i numerów działek ewidencyjnych oraz całkowitej powierzchni, a także wykazu współrzędnych określających granice składowiska historycznych odpadów przemysłowych lub miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych w obowiązującym państwowym systemie odniesień przestrzennych;
b) ilości nagromadzonych odpadów wyrażonej w Mg i m3 , przy czym może być to ilość szacunkowa;
c) rodzaju nagromadzonych odpadów – przez podanie kodu odpadów zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, przy czym w przypadku gdy nie jest możliwe podanie kodu odpadów, prosimy o przedstawienie informacji w formie opisu;
d) okresu, w którym odpady były składowane lub gromadzone, a jeśli nie jest możliwe jego precyzyjne określenie – wskazanie orientacyjne;
e) sposobów składowania lub gromadzenia odpadów ze szczególnym uwzględnieniem informacji, czy odpady są zabezpieczone przed wpływem czynników atmosferycznych, czy są składowane bezpośrednio na powierzchni ziemi czy w workach, pojemnikach lub luzem;
f) wydanych decyzji w sprawach związanych z gromadzeniem, składowaniem lub usuwaniem odpadów, wraz z podaniem ich podstawy prawnej, daty wydania, oznaczenia i organu wydającego te decyzje;
g) wynikach badań odpadów;
h) budowy geologicznej i hydrogeologicznej terenu j/w;
i) szacowanej lub potwierdzonej wielkości emisji w rozumieniu art. 3 pkt 43 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska do gleby, ziemi, wód i powietrza;
j) zasobów środowiska, w szczególności wód powierzchniowych, wód podziemnych, gleby i ziemi oraz powietrza, na które oddziałuje składowisko historycznych odpadów przemysłowych lub miejsce gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych, w szczególności naruszenia standardów jakości tych komponentów środowiska;
k) jednolitych części wód powierzchniowych w rozumieniu art. 16 pkt 20 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne, jednolitych części wód podziemnych w rozumieniu art. 16 pkt 19 tej ustawy oraz obszarów chronionych w rozumieniu art. 16 pkt 32 tej ustawy, na których znajduje się składowisko historycznych odpadów przemysłowych lub miejsce gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych, wraz z ich lokalizacją na mapie;
l) form ochrony przyrody, na które oddziałuje składowisko historycznych odpadów przemysłowych lub miejsce gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych;
m) oddziaływania składowiska historycznych odpadów przemysłowych lub miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych na zdrowie ludzi albo możliwego oddziaływania składowiska historycznych odpadów przemysłowych lub miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych na zdrowie ludzi, wynikającego z bliskiej odległości ogrodów, placów zabaw, budynków mieszkalnych i użytkowych, zasobów wody pitnej i ujęć wody.

Zgodnie z ustawą z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, zwracamy się z prośbą o udostępnienie informacji o wykonaniu kompleksowej oceny oraz planu dot. remediacji wielkoobszarowego terenu zdegradowanego – Zakładów Chemicznych „Organika-Azot” – jakie Ustawa z dnia 16 czerwca 2023 r. o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych nakłada na prezydenta miasta.

Z poważaniem,
Stowarzyszenie Zielone Jaworzno

Do wiadomości:
1) Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach
2) Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
3) Regionalny Wydział Monitoringu Środowiska w Katowicach
4) Główny Inspektorat Ochrony Środowiska

KONKLUZJA
Mamy nadzieję, że na przestrzeni kilku najbliższych lat spacer Doliną Wąwolnicy nie będzie doświadczeniem rodem z filmu grozy. Że lasy, gleby, wody powierzchniowe i podziemne przestaną być faszerowane trującymi efektami ludzkiej działalności. Że toksyczną ciszę ożywi śpiew ptaków zasiedlających lasy Doliny Wąwolnicy. Że wróci tam życie…Takie jest (m.in.) nasze życzenie z okazji Międzynarodowego Dnia Lasów. Życzenie dla Lasu, czyli życzenie (też) dla nas samych.

Stowarzyszenie Zielone Jaworzno

Uprawa pomidorów i ogórków: choroby i szkodniki

W dzisiejszym artykule przyjrzymy się bliżej tematyce ogrodniczej: uprawa dwóch popularnych warzyw jest teraz na czasie: pomidorów i ogórków. Omówimy podstawy ich uprawy, różnice między nimi, a także najlepsze odmiany do hodowli. Następnie skupimy się na zagadnieniu płodozmianu jako kluczu do zdrowej uprawy, a także na współoprawnie tych dwóch roślin. W kolejnych częściach artykułu poruszymy temat chorób pomidorów i chorób ogórków, ich identyfikacji, zapobiegania i leczenia. Na koniec przedstawimy praktyczne porady dotyczące uprawy tych warzyw, takie jak produkcja rozsady, uprawa ogórków gruntowych i szklarniowych, ochrona upraw oraz przyspieszenie owocowania.

Podstawy uprawy pomidorów i ogórków

Uprawa pomidora oraz uprawa ogórków to dwa popularne rodzaje upraw warzywnych, które mają swoje specyficzne wymagania. W obu przypadkach kluczowe czynniki wpływające na wzrost roślin to odpowiednie podłoże, gleba, nawadnianie oraz wybór odpowiednich odmian. W dalszej części artykułu omówimy te aspekty w większym szczególe.

Różnice między uprawą pomidorów a uprawą ogórków

Chociaż uprawa pomidora i uprawa ogórków mają wiele wspólnych cech, istnieją również istotne różnice między nimi. Pomidory preferują cieplejsze temperatury i większą ilość światła niż ogórki, które dobrze rosną w umiarkowanych warunkach. Ponadto, pomidory są roślinami wyższymi, które wymagają podpór, podczas gdy ogórki są pnączami, które mogą rosnąć na podporach lub rozłożyć się na ziemi. Warto również zwrócić uwagę na różnice w nawadnianiu – pomidory potrzebują regularnego, ale umiarkowanego podlewania, natomiast ogórki wymagają większej ilości wody.

Najlepsze odmiany pomidorów i ogórków do uprawy

Wybór odpowiednich odmian ogórków i pomidorów jest kluczowy dla sukcesu uprawy. Najlepsze odmiany ogórków to te, które są odporne na choroby, dobrze owocują i mają smaczne owoce. Przykłady takich odmian to 'Bella’, 'Diamant’ czy 'Hector’. W przypadku pomidorów warto zwrócić uwagę na odmiany takie jak 'Malinowy Olbrzym’, 'Bawole Serce’ czy 'Cherry’. Wybierając odmiany, warto również wziąć pod uwagę warunki klimatyczne oraz rodzaj gleby w miejscu uprawy.

Podłoże i gleba idealna dla pomidorów i ogórków

Podłoże pomidorów i ogórków powinno być żyzne, próchnicze i dobrze zdrenowane. Gleba dla pomidorów powinna mieć odczyn pH w granicach 6,0-6,8, natomiast dla ogórków optymalne pH wynosi 6,0-6,5. W przypadku obu roślin ważne jest również dostarczenie odpowiednich składników pokarmowych, takich jak azot, fosfor i potas. Jeśli gleba nie spełnia tych wymagań, można ją poprawić, dodając kompost, obornik lub inne organiczne materiały.

Podlewanie i nawadnianie roślin w uprawie pomidorów i ogórków

Podlewanie ogórków i pomidorów jest kluczowe dla zdrowia i wydajności roślin. Ogórki potrzebują większej ilości wody niż pomidory, dlatego ważne jest, aby dostosować nawadnianie do potrzeb każdej z roślin. W przypadku pomidorów, optymalne jest regularne, ale umiarkowane podlewanie, które zapobiega przesuszeniu gleby, ale jednocześnie nie powoduje przelania. Ogórki natomiast potrzebują większej ilości wody, szczególnie w okresie owocowania. Warto również zwrócić uwagę na to, aby podlewać rośliny w godzinach porannych lub wieczornych, aby uniknąć parowania wody w wyniku działania słońca.

Płodozmian jako klucz do zdrowej uprawy

Płodozmian to praktyka zmiany upraw roślin na danej działce w kolejnych sezonach, co ma na celu poprawę zdrowia roślin i gleby. Płodozmian ma wiele korzyści, takich jak zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób, poprawa jakości gleby oraz zwiększenie plonów. W przypadku uprawy pomidorów i ogórków, płodozmian jest szczególnie ważny ze względu na ich specyficzne wymagania glebowe i podatność na choroby.

Zasady płodozmianu w uprawie pomidorów i ogórków

W przypadku płodozmianu pomidorów i ogórków, ważne jest, aby nie uprawiać tych roślin na tej samej działce przez co najmniej 3-4 lata. Dzięki temu można uniknąć nagromadzenia patogenów w glebie oraz wyczerpania zasobów gleby. Planując płodozmian, warto wybierać rośliny z różnych rodzin botanicznych, które mają różne wymagania glebowe i odżywcze. Przykładami roślin, które można uprawiać w ramach płodozmianu z pomidorami i ogórkami, są kapusta, sałata, marchew czy ziemniaki.

Jak płodozmian wpływa na zasoby gleby

Zasoby gleby są kluczowe dla zdrowia i wydajności roślin. Płodozmian pomaga w utrzymaniu równowagi składników odżywczych w glebie, poprzez zmianę roślin o różnych wymaganiach. Dzięki temu, gleba nie zostaje wyczerpana z konkretnych składników, co może prowadzić do słabszego wzrostu roślin i mniejszych plonów. Ponadto, płodozmian pomaga w walce z chorobami i szkodnikami, które mogą atakować konkretne rodzaje roślin. W efekcie, płodozmian wpływa na poprawę jakości gleby oraz zdrowia roślin.

Współuprawa ogórków i pomidorów: czy to możliwe?

Współuprawa ogórków i pomidorów to praktyka uprawiania tych dwóch roślin na tej samej działce, ale w różnych miejscach. Współuprawa może przynieść korzyści, takie jak lepsze wykorzystanie przestrzeni, ochrona przed szkodnikami czy poprawa jakości gleby. Aby skutecznie współuprawiać pomidory i ogórki, warto zastosować kilka zasad:

  1. Uprawiać rośliny w oddzielnych rzędach lub sekcjach, aby uniknąć konkurencji o zasoby gleby i światło.
  2. Ustawić pomidory na słoneczniejszej stronie ogrodu, a ogórki na stronie z większym cieniem, aby dostosować się do ich preferencji świetlnych.
  3. Używać podpór dla pomidorów i ogórków, aby zapewnić im odpowiednie warunki do wzrostu i owocowania.
  4. Monitorować stan zdrowia roślin i gleby, aby uniknąć problemów z chorobami czy szkodnikami.

Współuprawa pomidorów i ogórków może być skuteczna, jeśli zostaną spełnione odpowiednie warunki i zastosowane odpowiednie praktyki uprawy.

Choroby pomidorów i ogórków: identyfikacja, zapobieganie i leczenie

Najczęstsze choroby pomidorów i jak im zapobiegać

Choroby pomidorów mogą poważnie wpłynąć na plon i jakość owoców. Wśród najczęstszych chorób bakteryjnych pomidorów można wymienić zarazę pomidorów, bakteryjną plamistość liści czy bakteryjne więdnięcie. Objawy tych chorób obejmują żółknięcie liści, plamy na liściach, owocach i łodygach oraz więdnięcie roślin. Aby zminimalizować występowanie chorób pomidorów, warto zastosować następujące praktyki:

  • Stosować płodozmian, aby uniknąć nagromadzenia patogenów w glebie.
  • Uprawiać odmiany pomidorów odporne na choroby.
  • Dbać o higienę ogrodu, usuwając chwasty i resztki roślinne.
  • Podlewać rośliny u podstawy, aby uniknąć rozprzestrzeniania się chorób przez wodę.
  • Stosować opryski do pomidorów, aby zapewnić ochronę przed chorobami.

Choroby ogórków: jakie są i jak je unikać

Podobnie jak w przypadku pomidorów, choroby ogórków mogą wpłynąć na plon i jakość owoców. Wśród najczęstszych chorób ogórków można wymienić mączniaka prawdziwego, antraknozę czy plamistość liści. Objawy tych chorób obejmują żółknięcie liści, plamy na liściach, owocach i łodygach oraz deformacje owoców. Aby unikać chorób ogórków, warto zastosować następujące praktyki:

  • Stosować płodozmian, aby uniknąć nagromadzenia patogenów w glebie.
  • Uprawiać odmiany ogórków odporne na choroby.
  • Dbać o higienę ogrodu, usuwając chwasty i resztki roślinne.
  • Podlewać rośliny u podstawy, aby uniknąć rozprzestrzeniania się chorób przez wodę.
  • Stosować opryski do ogórków, aby zapewnić ochronę przed chorobami.

Opryski do pomidorów i ogórków: kiedy i jak stosować

Opryskiwanie ogórków i pomidorów jest ważnym elementem ochrony roślin przed chorobami i szkodnikami. Aby skutecznie stosować opryski, warto zastosować następujące zasady:

  • Stosować opryski zgodnie z zaleceniami producenta, uwzględniając dawkowanie i częstotliwość aplikacji.
  • Opryskiwać rośliny w chłodniejszych porach dnia, aby uniknąć parowania środków ochrony roślin.
  • Stosować opryski o szerokim spektrum działania, aby zapewnić ochronę przed różnymi chorobami i szkodnikami.
  • Regularnie monitorować stan zdrowia roślin, aby szybko zareagować na pojawienie się objawów chorób czy szkodników.

Szkodniki ogórków i pomidorów: jak je rozpoznać i zwalczać

Szkodniki ogórków i pomidorów mogą poważnie wpłynąć na plon i jakość owoców. Wśród najczęstszych szkodników można wymienić mszyce, przędziorki, ślimaki czy gąsienice. Objawy ataku szkodników obejmują żółknięcie liści, deformacje owoców, dziury w liściach oraz obecność szkodników na roślinach. Aby zwalczać szkodniki, warto zastosować następujące praktyki:

  • Stosować opryski o szerokim spektrum działania, aby zwalczać różne szkodniki.
  • Regularnie monitorować stan zdrowia roślin, aby szybko zareagować na pojawienie się szkodników.
  • Dbać o higienę ogrodu, usuwając chwasty i resztki roślinne, które mogą stanowić siedlisko dla szkodników.
  • Stosować metody biologicznego zwalczania szkodników, takie jak wprowadzenie drapieżnych owadów czy stosowanie feromonów.

Praktyczne porady dotyczące uprawy pomidorów i ogórków

Produkcja rozsady: kiedy i jak zacząć

Produkcja rozsady pomidorów i ogórków jest kluczowym etapem w procesie uprawy tych warzyw. Aby uzyskać zdrowe i silne rośliny, warto zacząć od wyboru odpowiednich odmian oraz przygotowania odpowiednich warunków do ich wzrostu. Oto kilka praktycznych porad dotyczących produkcji rozsady:

  • Rozpocznij produkcję rozsady pomidorów i ogórków około 6-8 tygodni przed planowanym terminem wysadzenia roślin na grządki.
  • Używaj wysokiej jakości nasion oraz odpowiedniego podłoża, które zapewni roślinom odpowiednie warunki do wzrostu.
  • Dbaj o odpowiednią temperaturę i wilgotność podczas produkcji rozsady – dla pomidorów optymalna temperatura wynosi około 20-24°C, a dla ogórków 22-28°C.
  • Stosuj regularne podlewanie oraz nawożenie, aby zapewnić roślinom odpowiednie składniki odżywcze.

Uprawa ogórków gruntowych versus ogórek szklarniowy

W przypadku uprawy ogórków warto zwrócić uwagę na różnice między uprawą ogórków gruntowych a ogórkiem szklarniowym. Oto porównanie tych dwóch metod uprawy:

Uprawa ogórków gruntowych Ogórek szklarniowy
Rośliny uprawiane na otwartym gruncie, bez dodatkowej ochrony przed warunkami atmosferycznymi. Rośliny uprawiane w szklarniach lub tunelach foliowych, które zapewniają ochronę przed warunkami atmosferycznymi.
Większa odporność na choroby i szkodniki, dzięki naturalnym warunkom uprawy. Mniejsza odporność na choroby i szkodniki, ze względu na ograniczoną cyrkulację powietrza i większą wilgotność.
Sezon uprawy ograniczony do okresu wiosenno-letniego. Możliwość uprawy przez cały rok, dzięki kontrolowanym warunkom w szklarni.
Plony zazwyczaj niższe niż w przypadku uprawy szklarniowej. Plony zazwyczaj wyższe niż w przypadku uprawy gruntowej, dzięki kontrolowanym warunkom uprawy.

Ochrona uprawianych pomidorów i ogórków: najlepsze praktyki

Ochrona uprawianych pomidorów i chronienie roślin ogórka przed chorobami i szkodnikami jest kluczowe dla uzyskania zdrowych i obfitych plonów. Oto kilka najlepszych praktyk ochrony roślin:

  • Stosuj płodozmian, aby uniknąć nagromadzenia patogenów w glebie.
  • Uprawiaj odmiany pomidorów i ogórków odporne na choroby i szkodniki.
  • Dbaj o higienę ogrodu, usuwając chwasty i resztki roślinne, które mogą stanowić siedlisko dla szkodników.
  • Podlewać rośliny u podstawy, aby uniknąć rozprzestrzeniania się chorób przez wodę.
  • Stosuj opryski o szerokim spektrum działania, aby zwalczać różne choroby i szkodniki.

Owocowanie ogórka: jak to przyspieszyć i zwiększyć plon

Owocowanie ogórka jest kluczowym etapem w procesie uprawy tego warzywa. Aby przyspieszyć owocowanie i zwiększyć plon, warto zastosować następujące techniki i strategie:

  • Stosuj regularne nawożenie, aby dostarczyć roślinom niezbędnych składników odżywczych.
  • Dbaj o odpowiednie podlewanie, aby zapewnić roślinom optymalne warunki do wzrostu i owocowania.
  • Przycinaj rośliny, usuwając nadmiar liści i pędów, aby skierować energię rośliny na owocowanie.
  • W przypadku uprawy ogórków szklarniowych, stosuj kontrolę temperatury i wilgotności, aby stworzyć optymalne warunki do owocowania.

Podsumowanie

W niniejszym artykule omówiliśmy najważniejsze aspekty związane z uprawą, płodozmianem, chorobami i pielęgnacją pomidorów i ogórków. Przedstawiliśmy podstawy uprawy tych warzyw, różnice między nimi, a także najlepsze odmiany do uprawy. Omówiliśmy również kwestie związane z podłożem, glebą, podlewaniem i nawadnianiem roślin.

W dalszej części artykułu skupiliśmy się na płodozmianie jako kluczu do zdrowej uprawy, omawiając zasady płodozmianu, wpływ płodozmianu na zasoby gleby oraz możliwość współuprawy pomidorów i ogórków. Następnie przedstawiliśmy najczęstsze choroby pomidorów i ogórków, sposoby zapobiegania im oraz leczenia, a także opryski i metody zwalczania szkodników.

W końcowej części artykułu podaliśmy praktyczne porady dotyczące uprawy pomidorów i ogórków, takie jak produkcja rozsady, uprawa ogórków gruntowych i szklarniowych, ochrona upraw oraz przyspieszenie owocowania i zwiększenie plonów. Dzięki tym informacjom zarówno początkujący, jak i zaawansowani ogrodnicy będą mogli czerpać korzyści z uprawy tych popularnych warzyw.

 

Cuda nad urną. List Stowarzyszenia Zielone Jaworzno

Członkowie Stowarzyszenia Zielone Jaworzno napisali do naszej redakcji list z prośbą o publikację. Tekst zawiera ocenę 21 lat rządów obecnego włodarza w Jaworznie oraz programu na kolejne 5 lat.

Gdzie był prezydent przez 21 lat? 

Czytamy „Program wyborczy na lata 2024˗2029 Pawła Silberta i Stowarzyszenia Jaworzno Moje Miasto”. I co my tu mamy? SkatePark, Gródek 2.0, tor motocrossowy, ścianka wspinaczkowa, murale, boiska i stadiony, Nowy Kanty Industry, Akademia Młodych Liderów, Strefa Miejski Start-Up, stacjonarny ośrodek akademicki, Edukacja Przyszłości 2.0, Bon Aktywności Sportowej, Koncertowe Cztery Pory Roku, otwarta scena, aktywności w dzielnicach, w osiedlowych klubach i bibliotekach, Międzynarodowe wydarzenia sportowe w MCKiS, Coroczny Jaworznicki Okrągły Stół, Centrum Przesiadkowe Szczakowa, Nowa linia miejska PKM, Obwodnica Południowa, Nowoczesna przychodnia ZLO Osiedle Stałe, podłączenie Jaworzna do Velostrady Metropolitalnej… Mnóstwo, mnóstwo pomysłów. Program wyborczy sprawującego swoją funkcję od ponad 20 lat prezydenta przyprawia o zawrót głowy (od rozmachu). Rzeczywiście te wszystkie komponenty ˗ „Gospodarcza przyszłość miasta”, „Programy rewitalizacji”, „Przyjazna przestrzeń”, „Młodzi w działaniu”, „Edukacja dobrze zaprojektowana”, „Jaworzno miasto wydarzeń”, „Zielone, przyjazne i czyste Jaworzno”, „Bezpieczny Jaworznianin”, „Mobilna przestrzeń i infrastruktura drogowa”, „Strefa mieszkańca”, „Programy społeczne” ˗ to całkiem przyjemna lektura. Są z nią jednak pewne problemy.

Czy w ciągu najbliższych 5 lat prezydent chce zrealizować to wszystko, czego nie zrobił w ciągu 21 lat? (Chyba że w myśl praktykowanej przez Pawła Silberta od wielu lat polityki eksterytorialności Jaworzna, życzy on sobie uprawiać model zarządzania praktykowany w Chińskiej Republice Ludowej, w którym zasadniczo  władza jest sprawowana dożywotnio…) Wiadomo, że wielkie inwestycje (np. Obwodnica Południowa) kosztują, więc ich realizacja musi być rozłożona w czasie. To, co jest niewymierne, to styl zarządzania. Czy na zapowiadanych w programie wyborczym Pawła Silberta „wspólnych cyklicznych posiedzeniach Młodzieżowej Rady Miasta z Radą Miasta” przedstawiciele młodzieży będą mogli zabrać głos? Czy będą ˗ tak jak dotychczas mieszkańcy miasta ˗ wyłącznie biernymi słuchaczami (tak, tak, pamiętamy: z wyjątkiem sesji absolutoryjnej…)? Inny NOWY element: „Gruntówki oraz chodniki ˗ kontynuacja ˗ coroczne uzgadnianie planów remontów i modernizacji w osiedlach”. Czy gruntówki i chodniki to nie jest regularny i oczywisty obowiązek opłacanej z naszych podatków gminy, czy jest to jakaś nadzwyczajna okoliczność, którą trzeba zapisać w programie wyborczym? Chyba, że chodzi tu o obietnicę złożoną potencjalnym wyborcom, których posesje mają „pecha” nie sąsiadować z posesjami radnych PiS i JMM dla których gruntówki i chodniki są „dobrem” dostępnym… „Jaworzno w dyskusji ˗ jesteśmy otwarci na potrzeby i oczekiwania różnych środowisk” ˗ papier zniesie wszystko, więc można napisać i to… Jak ta „otwartość” w wydaniu władz miasta wygląda ˗ szczególnie przez przysłowiowe „ostatnie 8 lat” ˗ mieszkańcy dobrze wiedzą.

Zachęcamy rządzącego Jaworznem od ponad 20 lat prezydenta, aby zechciał odwiedzić mniej lub bardziej ościenne dzielnice miasta ˗ tam też mieszkają ludzie! ˗ i poopowiadał im o swoich skateparkach „NAJNOWOCZEŚNIEJSZYCH W REGIONIE”, torze motocrossowym i PRYWATNEJ UCZELNI (z regularnie opłacanym przez studentów czesnym), reklamowanej przez Pawła Silberta jako „stacjonarny ośrodek akademicki”. [Dlaczego potencjalni kandydaci mieliby wybrać akurat tę PRYWATNĄ UCZELNIĘ spośród porównywalnej i niezwykle bogatej oferty PRYWATNYCH UCZELNI dostępnych np. w Katowicach ˗ to pozostaje dla nas tajemnicą.] Są w tym mieście dzielnice, w których ludzie nie domagają się „Bezpiecznych placów zabaw w przedszkolach ˗ kontynuacji”, bo oni chcieliby mieć CHOCIAŻ JEDEN plac zabaw dla swoich dzieci w swojej dzielnicy. I jeszcze chcieliby ˗ o zgrozo! ˗ mieć WIĘCEJ NIŻ TO JEDNO, KTÓRE MAJĄ przejście dla pieszych. I jeszcze chcieliby mieć czystą pitną wodę, bo ta, którą piją, jest żółta. I jeszcze marzą o kanalizacji, bo szamba są nieekologiczne i kłopotliwe. Plac zabaw (jeden w dzielnicy), czysta woda, kanalizacja, chodniki, drogi bez dziur ˗ strasznie roszczeniowi są ci mieszkańcy… Ogromnie nieprzystające są te ich nadmierne oczekiwania do wizji Pawła Silberta, bo jego wizje pochodzą z XXI albo nawet XXII wieku a ich ˗ z którego? Nie dziwi zatem, że ich nie odwiedza: mieszkańcy miasta nie dorośli do „poziomu” prezydenta. Bo on jest o „poziom wyżej”… I do tego jeszcze w swoim programie wyborczym zapisał, że „Zmieniamy się na wzór Zachodu”. Mieszkańcy z ościennych dzielnic do tego wzoru ˗ tego jakiegoś w wyobraźni obecnego prezydenta zakorzenionego, mitycznego, o poziom wyżej „Zachodu” ˗ nie pasują… 

Kolejne pytanie w kontekście „Programu wyborczego Pawła Silberta”: Skąd ten nagły pomysł przywrócenia ˗ zlikwidowanej podczas jego rządów ˗ porodówki? Czy to aby nie pomysł zaczerpnięty z programu jego kontrkandydata? Skąd nagły pomysł przywrócenia ˗ zlikwidowanych podczas jego rządów ˗ czujników jakości powietrza? Czy to aby nie pomysł zaczerpnięty z programu jego kontrkandydata? Skąd nagły pomysł edukacji pro zwierzęcej? „Autorstwa” tego samego człowieka, który onegdaj nie wykazał cienia szacunku wobec mieszkańca i cienia empatii wobec przygarniętego przez niego psa… 

Przykłady na rozmijanie się rzeczywistości Pawła Silberta z rzeczywistością mieszkańców można mnożyć. Szanujemy czas i uwagę Czytelnika, więc ograniczymy się do jeszcze jednego ˗ ale jakże wiele o stosunku obecnego prezydenta miasta do jego mieszkańców mówiącego ˗ przykładu. W jaki sposób Paweł Silbert godzi „gospodarczą przyszłość miasta” z „zielonym, przyjaznym i czystym Jaworznem”? Z jednej strony proponuje „Nowe tereny pod inwestycje i budownictwo mieszkaniowe”, z drugiej strony „10 tys. nowych drzew w przestrzeniach miejskich każdego roku; Zielone aleje miejskie; miododajne parki i lasy kieszonkowe ze ścieżkami edukacyjnymi; Tereny bez przemysłu ˗ mapa zielonych płuc miasta”. [Nie trzeba było wycinać, to teraz z powodu presji opinii publicznej nie trzeba byłoby zakładać w swoim programie sadzenia drzew!] Proponujemy wsadzić te 10 tys. nowych drzew między fabryki, wysypiska śmieci, spalarnie śmieci i hałdy toksycznych odpadów na terenach, które ˗ w studium sporządzonym przez Pawła Silberta w 2020 r. ˗ zostały przekwalifikowane z zielonych na przemysłowe. Jedno drzewo przy każdym wysypisku śmieci! To niesłychane, że taką „propozycję” ośmiela się przedstawiać człowiek odpowiedzialny za wycinkę 300 ha lasu pod fabrykę i autor studium, którego celem jest barbarzyńska eksploatacja przyrody ˗ pod przemysł ˗ każdego rodzaju. Nawet nie oszczędził Dobrej-Wilkoszyna, „wciskając” w obszar chronionego krajobrazu ogródki działkowe… Już o tym pisaliśmy: pomysł na miarę Księgi Guinnessa.

Czy Jaworzno zostanie betonową pustynią? – list Stowarzyszenia Zielone Jaworzno

Niech nas Paweł Silbert nie próbuje omamić swoją wyprodukowaną wyłącznie na potrzeby kampanii wyborczej, nagłą i rzekomą „troską” o stan przyrody w mieście. W jego studium z 2020 r. każdy znaczniejszy i mniej znaczący obszarowo teren zielony ˗ głównie lasy ˗ został zakwalifikowany jako: obszary przemysłowe, obszary usługowo-produkcyjne albo obszary leśne ˗ strategiczne rezerwy dla funkcji gospodarczej. „Tereny bez przemysłu ˗ mapa zielonych płuc miasta” Pawła Silberta ˗ to fikcja obliczona na to, że może mieszkańcy nie sprawdzą… Mieszkańcy mówią: Sprawdzam! ˗ i co widzą? Widzą, że w koncepcji „rozwoju” miasta według zarządzającego nim od ponad 20 lat prezydenta jest miejsce PRZEDE WSZYSTKIM na tereny przemysłowe (fabryki, wysypiska śmieci, spalarnie śmieci, złomowiska, rezerwuary toksycznych odpadów). Widocznych na mapie studium jego autorstwa z 2020 r. (Rys. B1. Kierunki zmian struktury przestrzennej. Obszary zmian kierunków przeznaczenia terenu oraz Rys. B2. Kierunki zmian struktury przestrzennej. Strategiczne obszary rozwojowe) lasów zlokalizowanych w północno-wschodniej części miasta Paweł Silbert nie skaże na wycinkę ˗ pod przemysł ˗ bo nie może. Na swoje nieszczęście, nie może ˗ tak jak dwa lata temu ˗ liczyć na przeforsowanie przez PiS specustawy, która umożliwiłaby mu wycinkę lasów znajdujących się w gestii Nadleśnictwa Chrzanów pod budowę kolejnej fabryki ˗ na zrębie. [Inną sprawą jest, że w tamtych lasach odbywają się wycinki realizowane przez Nadleśnictwa Chrzanów, co także stanowi przedmiot troski i konkretnych działań Stowarzyszenia Zielone Jaworzno.] Pojedyncze drzewa lub grupki drzew nie są w stanie spełnić funkcji „zielonych płuc miasta” ˗ a tylko takie mają rację bytu w anachronicznym (bo nie przystającym do warunków katastrofy klimatycznej) programie wyborczym urzędującego prezydenta. 

Rysunek B1
Rysunek B2

Co w tej sprawie dziwi, to naiwność Pawła Silberta. Obraża inteligencję mieszkańców Jaworzna, próbując nam wmówić, że jego koncepcja „rozwoju” miasta ma charakter zrównoważony i nie odbywa się kosztem przyrody. Ani to rozwój, ani zrównoważony… Jego mityczny „Zachód” dawno, bo co najmniej z początkiem lat 70., to zrozumiał. Wobec tak dramatycznych zmian klimatu, jakich wszyscy doświadczamy obecnie, naszym jedynym ratunkiem jest ochrona terenów zielonych. Tylko dzięki nim jesteśmy/będziemy w stanie jakoś przetrwać susze, upały, deszcze nawalne, powodzie, bo to las daje nam chłód i wilgoć, zatrzymuje wodę. W odpowiedzi na pozbawiony jakiegokolwiek związku z doświadczaną przez nas rzeczywistością „argument” Pawła Silberta o tzw. „rozwoju”, będziemy za każdym razem wykładać „na stół” sporządzone przez niego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzna z 2020 r., w którym bardzo wyraźnie przedstawił swoją intencję: eksploatacja przemysłowa kosztem utraty terenów zielonych. Zalecamy mieszkańcom, aby uważnie prześledzili zawarte w studium mapy (str. 259, 260, 265), jeżeli chcą dowiedzieć się, jakiego rodzaju inwestycje w ich najbliższej okolicy są planowane: czy np. spalarnia śmieci ˗ jak w Jeleniu, czy farma fotowoltaiczna ˗ jak w Ciężkowicach, czy może utylizacja toksycznych odpadów albo inna tego typu „rozwojowa” inwestycja… Zapisane w studium plany Pawła Silberta mają 3 cechy wspólne: 1) odbywają się kosztem pogorszenia jakości życia mieszkańców, 2) odbywają się kosztem przyrody, 3) mieszkańcy nic na ich temat nie wiedzą. 

Największym zasobem Jaworzna są jego ludzie, jego kultura i jego przyroda. Paweł Silbert ludzi nie szanuje, kultury nie docenia a przyroda dla niego nie istnieje. Czy naprawdę wydaje mu się, że ludzie łatwo zapomną krzywdy doznawane przez lata? Nie że wybaczą, ale że zapomną? Można zapomnieć wiele, nasza pamięć jest wybiórcza i chętnie zapominamy (a w każdym razie próbujemy zapomnieć) to, co nas boli. Jednak trwającego przez lata upokorzenia nie da się łatwo wymazać z pamięci. Pamięć lat pogardy jest długa i ma wielką moc. Jej siłę sprawczą będziemy mogli zademonstrować już wkrótce: 7 kwietnia 2024 roku. 

 

Stowarzyszenie Zielone Jaworzno

Ankieta „czego chcą mieszkańcy Jaworzna?” List Stowarzyszenia Zielone Jaworzno

Otrzymaliśmy kolejny list od członków Stowarzyszenia Zielone Jaworzno. Zawarto w nim wyniki badania przeprowadzonego w Jaworznie, którego głównym celem było poznanie zdania mieszkańców na temat wycinki lasów, ale także wybrzmiało pytanie o Izerę oraz o to, jak mieszkańcy widzą przyszłość Jaworzna. Treść opracowania publikujemy poniżej.

Czy mieszkańcy Jaworzna chcieli Izery ˗ kosztem wycinki 300 ha lasu?

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
Art. 91
Organami w zakresie ochrony przyrody są:
1) minister właściwy do spraw środowiska;
2) wojewoda;
3) starosta;
4) wójt, burmistrz albo PREZYDENT MIASTA.

Niedawno temu w przestrzeni publicznej pojawił się pewien baner, który następnie przeistoczył się w pewne prześcieradło z widniejącym na nim napisem o treści następującej: „Tusk i Saługa ˗ do roboty! Tak dla Izery! Obywatele Jaworzna chcą budowy fabryki!”

„Obywatele Jaworzna chcą budowy fabryki!” – Transparent na nieczynnym wiadukcie

Chciałoby się powiedzieć: obywatele ˗ kraju, mieszkańcy ˗ miasta, ale nie bądźmy małostkowi… Chyba że autorowi/autorom banera/prześcieradła marzy się wizja eksterytorialności Jaworzna, wtedy fraza „obywatele Jaworzna” jest jak najbardziej na miejscu… Pozostawmy jednak na boku mrzonki o potędze i pochylmy się nad kwestią zasadniczą: czy mieszkańcy Jaworzna chcieli Izery ˗ kosztem wycinki 300 ha lasu?

W okresie od 10 października 2023 r. do 31 stycznia 2024 r. zostało przeprowadzone badanie empiryczne (ankiety o charakterze anonimowym), w którym wzięło udział 405 respondentów (próba reprezentatywna). Dotyczyło opinii mieszkańców Jaworzna na temat stanu środowiska naturalnego w ich mieście. 80,45% respondentów zgadza się ze stwierdzeniem, że jakość życia (w tym kondycja zdrowotna) zależy bezpośrednio od jakości ochrony przyrody w mieście, zwłaszcza intensywności jego zadrzewienia. 67,16% respondentów uważa decyzję o wycince 300 ha lasu pod inwestycję przemysłową za „Zdecydowanie niesłuszną”. 65,01% osób ankietowanych stwierdza, że decyzja o wycince powinna zostać zbadana przez Sąd i Prokuraturę. 93,02% osób jest zainteresowanych uzyskaniem ˗ w trybie dostępu do informacji publicznej ˗ od władz miasta danych dotyczących wydatkowania zysku z wycinki. 95,01% respondentów nie słyszało o poprzedzających wycinkę konsultacjach społecznych przeprowadzonych przez władze miasta wśród mieszkańców Jaworzna w sprawie ich zgody (lub braku zgody) na wycinkę 300 ha lasu w ich mieście. 92,31% osób ankietowanych nie wiedziało o zmianie w planie zagospodarowania przestrzeni miasta Jaworzna ogłoszonej przez 13 radnych na sesji Rady Miejskiej w dniu 26 listopada 2020 r. 93,32% respondentów deklaruje, że nic im nie wiadomo o inicjowanych przez władze miasta działaniach, których celem byłoby włączenie mieszkańców w proces współdecydowania o losach miasta, w tym w zakresie polityk ochrony przyrody. 93,02% osób ankietowanych uważa, że czujniki jakości powietrza zlikwidowane decyzją władz miasta 3 lata temu powinny zostać przywrócone. 81,75% respondentów stwierdza, że nie zna żadnych działań podejmowanych przez władze miasta na rzecz ochrony bioróżnorodności. 88,83% osób nie zna żadnych działań podejmowanych przez władze miasta Jaworzna, których celem byłaby kompleksowa i długofalowa ochrona przyrody. 81,64% osób stwierdza, że w ciągu ostatnich 5 lat liczba drzew w okolicy ich miejsca zamieszkania zdecydowanie zmniejszyła się. 72,62% badanych stwierdza, że w ciągu ostatnich 5 lat dbałość o przyrodę w Jaworznie pogorszyła się.

Niezwykle pouczające (i inspirujące) są odpowiedzi mieszkańców na pytanie otwarte w kwestii ich oczekiwań wobec przyszłych, tj. wybranych w wyborach samorządowych „2024”, władz Jaworzna. Raport liczy sobie 41 stron, więc nie jest możliwym zacytowanie tu wszystkich odpowiedzi udzielonych przez respondentów. [Cały raport będzie dostępny na stronie FB Stowarzyszenia Zielone Jaworzno, która obecnie jest w budowie.] Ograniczymy się zatem do odpowiedzi (wszystkie miały charakter anonimowy) związanych (bezpośrednio lub pośrednio) z pytaniem inicjującym niniejszy artykuł: „Czy mieszkańcy Jaworzna chcieli Izery ˗ kosztem wycinki 300 ha lasu?” Na pytanie otwarte: „Czego – Pan/Pani – oczekuje od przyszłych (wybranych w wyborach samorządowych „2024”) władz Jaworzna?” respondenci udzielili następujących odpowiedzi:

Ochrona przyrody ˗ również poprzez ograniczenie wycinki lasów […].

Oczekuję troski o prawdziwe „zielone Jaworzno” oraz informacji, może nawet okresowej, o działaniach podjętych, wykonanych i zamierzonych w tym temacie […].

Proekologicznego działania w kierunku ochrony terenów zielonych; Zakazu jakiejkolwiek wycinki w lasach na terenie miasta Jaworzna; Zainstalowanie czujników jakości powietrza; Zasadzanie nowego drzewostanu; Ochrona istniejących terenów zielonych oraz lasów.

Powstrzymania masowej degradacji środowiska.

Oczekuję, by kolejna władza zaprzestała wycinki lasów […].

Oczekuję kategorycznego zablokowania wszelkich wycinek w mieście. Potrzebuję nowej zieleni. Oczekuję pozostawienia terenów zielonych takimi, jakie są z ewentualnym dopuszczeniem uporządkowania zieleni, prac porządkowych.

Dbałość o jakość powietrza w mieście/programy finansujące inwestycje mieszkańców w zieloną energię.

Stop wycince drzew!!!

Zaniechanie bezsensownych wycinek drzew […].

Rozwinięcie i utrzymanie terenów zielonych, w tym lasów […].

Oczekuję troski o nasze środowisko, zaniechania wycinania drzew, zalesiania terenów oraz przywrócenia zwierzętom ich naturalnego środowiska, ponieważ nie mają gdzie się schronić i dlatego błąkają się po mieście […].

Naprawa szkód wyrządzonych w drzewostanie lasu w dzielnicy Pszczelnik, który został całkowicie zniszczony. Ujawnienie przyczyn tej dewastacji, włącznie z wszczęciem postępowania sądowego. To akt rabunku w biały dzień.

Zatrzymanie wycinki drzew w lasach Jaworzna. W miejscach wycinki planowane nasadzenie drzew liściastych, a nie sosny, która rośnie szybko, lecz degraduje glebę i jest słabym producentem tlenu. Zwiększenie liczby parków miejskich […].

Ważne jest zwiększenie ochrony przyrody, zatrzymanie wycinki lasów na długi okres oraz dbałość o czyste powietrze.

Rzetelnej oceny PUL lasów zarządzanych przez nadleśnictwa […].

Oczekuję zdecydowanych działań na rzecz ochrony przyrody […].

Dbałość o środowisko i słuchanie głosu mieszkańców ˗ wzdłuż ul. Krakowskiej, w miejscu, gdzie wycięto topole, biegnie ścieżka rowerowa. Latem korzystanie z niej było cudowne, dzięki cieniowi drzew. Obecnie istnieje zagrożenie likwidacji tej ścieżki. Działania podejmowane przez włodarzy miasta powinny uwzględniać troskę o środowisko oraz opinie mieszkańców.

Rozbudowę terenów zielonych oraz przemyślane przekazywanie działek miejskich pod zabudowę.

Mam wiele oczekiwań dotyczących ochrony zieleni, zwłaszcza zieleni wysokiej na terenach miejskich.

Konsultacji z mieszkańcami dotyczących wycinki drzew i ogłoszeń o planowanych wycinkach […].

Zaprzestania wycinki drzew – bardzo wiele drzew zostało wyciętych, patrzę na to z niepokojem. Sytuacja wymaga naprawy. Oczekuję poprawy sytuacji na Osiedlu Stałym, gdzie park został zaniedbany […].

Wstrzymania wycinki lasów […].

Większej dbałości o losy zwierząt, w tym bezdomnych oraz o tereny zielone. Tworzenia pomników przyrody […] i parków krajobrazowych, co zdecydowanie uchroniłoby wiele terenów przed dewastacyjnym wpływem człowieka.

Konsultacji z mieszkańcami przed usunięciem każdego drzewa. Plan Niedzieliska 2 według władz nie jest lasem, ale rośnie tam szacunkowo około tysiąca drzew. Niemniej jednak przewidują likwidację tego miejsca.

Poważnego traktowania problemów środowiskowych, zwłaszcza jakości powietrza, kontroli emisji, zaniechania wycinki lasów oraz rozwiązania problemu dzikich zwierząt na terenie miasta.

Zwiększenie obszarów zielonych w mieście ˗ przede wszystkim likwidacja betonu na rynku, zasadzenie tam drzew, które stworzą cień. Dodatkowo, umieszczenie ławek i huśtawek, na których ludzie mogą usiąść w ciągu letniego dnia, kiedy słońce praży z nieba, a nagrzane kostki dość są nieprzyjemne.

Sadzenie jak największej ilości drzew, krzewów… ogólnie dbanie o przyrodę, bez której ludzie sobie nie poradzą, w przeciwieństwie do przyrody, która bez ludzi momentalnie by odżyła.

Większej dbałości o zieloną przestrzeń w mieście Jaworzno, zalesiania, odnawiania drzewostanu oraz konsultowania się ze społeczeństwem w sprawie wycinki drzew pod duże i małe inwestycje.

Konsultacji z mieszkańcami w celu ochrony zieleni i drzew. Są drzewa, które zagrażają życiu i trzeba je wyciąć, ale ta decyzja musi być przemyślana i ostateczna po sprawdzeniu wszystkich możliwych rozwiązań.

Ochrona drzew, sadzenie nowych i instalacja czujników powietrza. Ważne jest podjęcie działań w sprawie naszej bomby ekologicznej, czyli Azotki, składowiska odpadów.

Ochrona przyrody i zielonej przestrzeni publicznej.

Mniej betonu, więcej zieleni, przebudowa największej patelni (rynku), aby służył mieszkańcom i był terenem tętniącym życiem, oraz więcej zielonych skwerów.

Liczenie się z potrzebami mieszkańców Jaworzna w zakresie ciszy, spokoju i czystych ekologicznych terenów. Obecna tendencja prowadzi do zwiększenia ruchu ulicznego na drogach Jaworzna i tworzenia przedsiębiorstw kosztem zalesienia.

Zaprzestanie degradacji przyrody i poprawa jakości powietrza.

Konsultacje z mieszkańcami, nasadzenie nowych drzew, a przede wszystkim zaprzestanie niepotrzebnej wycinki drzew.

Zalesianie terenów, które zostały wykarczowane. Zorganizowanie cyklicznego sprzątania Jaworzna w strefach zielonych oraz wzdłuż dróg […].

Przedstawienia opinii miasta o planach urządzenia lasów państwowych i miejskich do publicznej wiadomości za pomocą środków masowego przekazu.

Większej troski o środowisko naturalne i liczenia się ze zdaniem mieszkańców.

Zaprzestanie wyrębu lasów, strzelania do dzików, odbetonowanie rynku.

Całkowity zakaz wycinki lasów w obszarze miasta. Posprzątanie lasów po dokonanych wycinkach (usunięcie gałęzi) […].

Dbanie o tereny zielone, nie tylko o mini skwerki w centrum miasta, ale również o lasy otaczające kiedyś miasto. Zasadzenie nowych drzew. Zakończenie rabunkowej wycinki lasów.

Niewycinanie dużych, okazałych drzew. Niewprowadzanie nowych terenów przemysłowych.

Polityki zmierzającej do większego dbania o środowisko naturalne, polityki skierowanej na ludzkie sprawy.

Ograniczenie smogu i zagospodarowanie wody deszczowej.

Zagospodarowanie wód deszczowych (opadowych).

Powstanie nowych terenów zielonych.

Inwestycja w nowe parki zieleni do celów rekreacyjnych.

Zakończenie wycinki. Wszędzie są gołe miejsca po wyciętych do poziomu poszycia drzewach. Ponieważ wycina się wszystko, nawet drzewa bezwartościowe przemysłowo, prawdopodobnie trafiają one do elektrowni, co obniża koszty z racji korzystania z „ekologicznego paliwa”.

Uczciwość, dbanie o przyrodę i mieszkańców, konsultowanie z mieszkańcami tak ważnych decyzji, które ingerują w środowisko, w którym mieszkamy.

Dbanie o przyrodę i zalesianie terenów wyciętych, jak również zweryfikowanie wszystkich wycinek, jakie miały miejsce, czy są zgodne z prawem i kto na nich zarobił.

Stworzenie systemu informacji i działań mających na celu ochronę unikalnej w skali regionu, a nawet kraju, przyrody w najszerszym tego słowa znaczeniu.

Kompleksowa ochrona przyrody, a co za tym idzie poprawa zdrowia mieszkańców.

Większa dbałość o tereny zielone i zaprzestanie wycinki drzew w lasach.

Niewycinanie drzew, pozbawiając domu zwierzęta.

Zaprzestanie wycinki lasów oraz nasadzenie nowych.

Ochrona środowiska.

Większy racjonalizm w inwestycjach przemysłowych w korelacji do środowiska naturalnego. Więcej naturalnych ścieżek rowerowych w leśnym środowisku. Odnowienie oznaczeń szlaków rowerowych. Poszanowanie naszych wspólnych miejskich płuc ˗ KAŻDEGO DRZEWA.

Dbanie o czystość miasta oraz o ekologię.

Transparentność, otwarcie się na opinie mieszkańców i dbałość o środowisko naturalne.

Konsultowanie z mieszkańcami planów związanych z wycinką lasów, które w obecnej sytuacji ciągle się zmniejszają. Zostają tylko pnie, komu tak bardzo te lasy przeszkadzają? […].

Ochrony lasów!

Ochrona lasów, powiększenie terenów zielonych. Poprawa stanu zieleni w mieście i większa dbałość o utrzymanie porządku na już istniejących rabatach, trawnikach i parkach. Absolutne zatrzymanie wycinki okolicznych lasów! Jestem zdumiona decyzją i zgodą Urzędu Miejskiego na niszczenie drzew i lasów.

Wysłuchanie głosów mieszkańców i dbałość o środowisko naturalne.

Zaprzestanie wycinki drzew.

Przestrzeganie prawa, poszanowanie dla zwierząt, lasów i zieleni. Większa dbałość o miasto i jego mieszkańców, wprowadzenie istotnych zmian i szacunku dla mieszkańców.

Nie wycinaj więcej lasów!

Dbaj o środowisko i mieszkańców, unikaj traktowania ich jak idiotów.

Dbać o przyrodę, zaniechaj wycinki lasów, aby dzikie leśne zwierzęta nie musiały szukać miejsca do życia wśród ludzi na osiedlach.

Aby razem z radnym Panem C. udali się nad Żabnik i zobaczyli wycięte lasy „na Heroda”, które są niby terenem chronionym.

Aktualnie niszczy się lasy i całe miasto, coś trzeba z tym zrobić. Zachodzi samowolka, a ludzie nie mają możliwości wypowiedzenia się w żadnej kwestii.

Oczekuję zaprzestania wycinania drzew, ponieważ za kilkadziesiąt lat po prostu zabraknie tlenu na ziemi. Tak niewielka ilość drzew nie zdoła przefiltrować wszystkich zanieczyszczeń w powietrzu […].

Zalecam zmniejszenie wycinki drzew oraz nasadzenia nowych drzew bukowych, dębowych, sosnowych, a nie modrzewiowych, w miejsce wyciętych.

Ważne jest zatrzymanie dewastacji i wycinki lasów, oraz promowanie gospodarności i rozsądku.

W kontekście ochrony przyrody, istnieje realna możliwość wpływu na zatrzymanie wycinki lasów w Jaworznie.

Przebudowa rynku z betonowego na zielony, tj. zwiększenie ilości zieleni i drzew. Na dzień dzisiejszy nie ma już drzew w obrębie Dzielnicy Dobra i Ciężkowic, dlatego konieczne jest zalesienie terenów w tym rejonie. Wycinka drzew była ekspresowa, a prace odbywały się nawet w niedzielę, co należy przeanalizować.

Zakończenie wylesiania miasta. Zakończenie sprzedaży terenów zielonych pod inwestycje deweloperskie. Wprowadzenie planu zalesiania. Zwiększenie uwagi poświęcanej ochronie środowiska w mieście. Przywrócenie czujników jakości powietrza w mieście. Nie przeprowadzać wycinki lasów.

Zaprzestanie ciągłej wycinki lasów i zwiększenie zaangażowania w rozwój ekologiczny miasta, na przykład poprzez kontrolę pieców w gospodarstwach domowych.

Poprawa komunikacji z mieszkańcami. Przeprowadzenie wyborów/referendum, aby mieszkańcy mogli wyrazić zgodę na wycinkę lasów.

Zalesienie lasów, przywrócenie do stanu sprzed wycinki oraz poprawienie sytuacji lasów w Jaworznie […].

Ochrona środowiska, konsultacje społeczne przy podejmowaniu decyzji mających długofalowy wpływ na życie mieszkańców, przejrzystość działania oraz rzetelne rozliczenia obecnych samorządowców.

Dbanie o nasze lasy i przyrodę, oraz konkretne ustalenia w sprawie ponownego zalesiania.

Zajęcie się kwestią wylesiania oraz problemem niewystarczającego oświetlenia i chodników w niektórych dzielnicach miasta.

Żeby Urząd Miasta wreszcie dbał o zieleń w Jaworznie.

Poprawa jakości powietrza, przywrócenie punktów pomiarowych jakości powietrza, komunikacja z mieszkańcami i uwzględnianie ich udziału w planach, bo oni najlepiej wiedzą, co jest najlepsze dla miasta.

Zaprzestanie barbarzyńskiej wycinki lasu. Mieszkamy w otoczeniu elektrowni, które na pewno emitują dużo zanieczyszczeń. Drzewa to nasze płuca.

Dbanie o tereny zielone i leśne, jak i o zwierzęta na tych terenach.

Dość wycinek lasów.

Skończyć z rabunkową wycinką drzew.

Zaprzestanie rabunkowej gospodarki leśnej. Dbałość o środowisko i powietrze.

Dbanie o zieleń, czystość chodników i ulic, gdzie obecnie zalega błoto i trawa.

Dbałość o nasz region, ochronę lasów oraz tworzenie miejsc do odpoczynku. Mieszkam w okolicach Doliny Żabnika, w której zakochałam się, a moje serce pęka, gdy widzę znikające drzewa w lesie, który jest otuliną rezerwatu przyrody […].

Dbanie o przyrodę i zielone płuca miasta. Większe obszary zieleni i lasu.

Zasadzenia nowych drzew.

Rozliczenia oraz surowe i dotkliwe konsekwencje dla KAŻDEJ OSOBY, która przyczyniła się do degradacji środowiska, począwszy od radnych, przez osoby wydające/zatwierdzające zgody, aż do decyzyjnych pracowników Lasów Państwowych.

Może wreszcie ktoś zacznie dbać o nasze miasto, a nie tylko je niszczyć i sprzedawać.

Ochrona obszarów zielonych, zalesienie Rezerwatu Żabnik i zakończenie dalszej wycinki, przywrócenie czujników jakości powietrza, inicjatyw poprawiających jakość powietrza (dofinansowanie do wymiany kotłów itp.).

Zaprzestanie wycinki drzew i stworzenie nowych nasadzeń w miejsce już wyciętych drzew. Stworzenie bezpiecznych warunków dla dzikich zwierząt, którym zabiera się ich dom i niszczy się środowisko naturalne.

Dbałość o przyrodę, zakaz wycinki drzew.

Ochrona środowiska.

Oczekuję od włodarzy konsultacji z mieszkańcami w tak ważnych sprawach, jak na przykład wycinka lasów. Mieszkam w Jaworznie od 7 lat i właśnie z powodu otaczającej przyrody przeprowadziłam się do Jaworzna. A tu taka niespodzianka. Przykre.

Podjęcie działań w kierunku uzupełnienia wyciętych partii lasu, polityki proekologicznej, większej dbałości o tereny zielone (np. park angielski), strategii i polityki wspierającej lokalne szkoły, dialogu ze społeczeństwem.

Oczekuję polityki ochrony przyrody, uzgodnionej w trakcie konsultacji społecznych.

Działań, które sprawią, że chciałoby się mieszkać w Jaworznie. Parków, lasów, aby można było spacerować […].

Dbałość o ochronę środowiska (nie wycinać lasów). Jaworzno jako zielone miasto, a nie betonowe.

Odbetonowanie rynku, odnowa parku na osiedlu Stałym.

Konsultacje społeczne w sprawie zagospodarowania przestrzennego, zieleni miejskiej i wycinki (bądź nie) lasów […].

Zaprzestanie masowego wycinania drzew w naszym mieście oraz podjęcie innych działań proekologicznych, na przykład zachęcanie do korzystania z transportu publicznego poprzez zwiększenie częstotliwości kursowania autobusów (np. do Ciężkowic).

Poprawa komunikacji z mieszkańcami. Renegocjacja z Lasami Państwowymi w celu ustanowienia lasów ochronnych w mieście i wokół niego. Zaniechanie bezmyślnego wycinania drzew pod inwestycje […].

Merytoryczne podejście do tematów przyrodniczych.

By nie dopuścili do zniszczenia kolejnego terenu zielonego w Jaworznie Ciężkowicach pod farmę fotowoltaiczną […].

Zaprzestanie wycinek lasów w Ciężkowicach, Wilkoszynie, Dobrej/Gródku!

Walka ze zmianami klimatu ˗ realne działania, a nie propagandowe hasła, zwiększenie retencji wód deszczowych, wpływanie na rozwój bioróżnorodności, walka z patodeveloperami ˗ przeciwdziałanie tworzeniu tzw. pato-osiedli (quasi-slamów), kontrola spalania odpadów, uaktywnienie Straży Miejskiej.

Mądrych, konkretnych, rozsądnych, przemyślanych działań na rzecz poprawy sytuacji gospodarczej, społecznej i środowiskowej miasta i mieszkańców.

Większa dbałość o przyrodę, zakończenie układów i powrót kompetentnych osób na stanowiska.

Liczenie się z głosem mieszkańców w sprawach dotyczących szeroko pojętej ochrony środowiska.

Dbałość o stan środowiska, aktywne zagospodarowanie terenów poprzemysłowych […].

Odnowienie drzewostanu w lasach, a nie jak dotychczas sadzenie nowych sadzonek miesiąc po wycince, tak jak miało to miejsce przy ul. Budowlanej w Ciężkowicach.

Działania mające na celu uzdrowienie stanu gleby i powietrza.

Angażowanie naukowców w proces podejmowania decyzji, szczególnie tych wpływających na środowisko naturalne.

Zdecydowanych działań w kierunku ochrony obszarów zielonych i zastępowania betonu zielenią.

Publiczne przedstawianie i dyskusja nad planem zagospodarowania lasów przez leśników i miasto.

Dbanie o czystość terenów leśnych, w tym problem związany ze śmieciami.

Dążenie do tego, aby Jaworzno było zieloną enklawą […].

Oczekiwanie na antydestrukcyjny wpływ na obszary zielone.

Dbanie o rozwój miasta poprzez dalsze poszerzanie stref zielonych wszędzie tam, gdzie to jest możliwe. Szczególny nacisk na obsadzanie miasta i okolic jaworami, które mogą stać się wizytówką miasta.

Ważne jest większe zaangażowanie mieszkańców w proces podejmowania decyzji dotyczących inwestycji, które wpływają na środowisko i zdrowie ludzi. Informowanie mieszkańców o planowanych inwestycjach przed ich rozpoczęciem, a nie po fakcie, również jest kluczowe.

Istotne jest poprawienie zniszczeń, które miały miejsce w lasach od ulicy Zdrojowej po tereny Żabnika. Ogromny obszar lasu został wycięty i zniszczony podczas prac związanych z budową gazociągu. Brakowało informacji, że gazociąg będzie przebiegał tak blisko naszych domów oraz że duża część terenu zostanie zniszczona. Warto skorygować ten błąd i podjąć działania naprawcze.

STOP wycince lasów oraz przeciąganiu rur gazowych przez tereny rezerwatu „Dolina Żabnika”, ponieważ teren wygląda już jak poligon. Należy wprowadzić zakaz sprzedaży terenów zielonych pod deweloperkę.

Zakaz wycinki naszych pięknych lasów, ponieważ serce krwawi na widok, jak wycinają nasze płuca. Nasze dzieci i wnuki nie będą miały czym oddychać.

Poprawa stanu powietrza i drzewostanu.

Oczekuję zadbania o tereny zielone, które już mamy w mieście, oraz o zwiększenie ilości parków, czy chociaż małych skwerów, łąk, na których można spędzać czas […].

Oczekuję, że władze zaczną liczyć się z głosem mieszkańców miasta. Będą prowadzić działania zmierzające do polepszenia jakości życia w mieście. Oczekuję, że przestaną skupiać się jedynie na wycinaniu drzew i stawianiu kolejnych blokowisk w miejscach, w których można lepiej zadbać o rozwój zielonych przestrzeni i poprawę warunków życia.

Rozbudowa kanalizacji w miejscach obecnie niedostępnych, zalesianie pustych przestrzeni drzewami, skuteczne rozwiązanie spraw związanych z wędrującymi po dzielnicy dzikami. Uszanowanie lasów, które jeszcze zostały, ponieważ zwierzęta, a zwłaszcza dziki, coraz częściej nie mają swojego domu i szukają w naszych gospodarstwach. Lasy wycięte nie wyrosną z dnia na dzień, trzeba lat.

Rozliczenie osób odpowiedzialnych za wycinkę 300 ha na obszarze JOG, zaprzestanie wycinki terenów zielonych w mieście. Są niezagospodarowane hałdy, nieużytki, na których można lokować inwestycje. Konsultacje społeczne przy ważnych sprawach.

Jasnej, transparentnej i rzetelnej komunikacji z mieszkańcami. Innej niż dotychczasowe formy dialogu z mieszkańcami. Zatrzymania ekspansywnej wycinki lasów na rzecz prywatnych interesów deweloperskich.

Lepszej komunikacji z mieszkańcami. Uwzględnienia w polityce miasta ich głosu. Niewycinania lasów. Konsultowania z społecznością inwestycji mających wpływ na ekologię regionu oraz miasta.

Zajęcie się kompleksowo ochroną środowiska w Jaworznie.

Więcej zieleni w centralnych punktach miasta, na przykład na betonowym rynku, powinna być zieleń i duża fontanna […].

Zalesianie, pomoc zwierzętom, które tracą swoje siedliska, konsultacje społeczne dotyczące ewentualnych wycinek drzew. Dbałość o harmonijny rozwój miasta.

Poszanowanie przyrody, niewycinanie drzew, zwiększenie nasadzeń oraz zaprojektowanie nowych miejsc wypoczynku w formie parków i miejsc zieleni z chronionymi okazami […].

Większe zainteresowanie przyrodą miasta […].

Stop betonozie, sadzenie drzew. Odbudowa parku dla mieszkańców Osiedla Stałego […].

Zwiększenie ilości zieleni w centrum miasta, dokładne informowanie mieszkańców o stanie finansów miasta oraz ich wydatkowaniu, słuchanie głosu mieszkańców.

Więcej informacji na temat planowanych działań władz w mieście, inwestycji i ochrony środowiska oraz konsultacji społecznych.

Rozwój infrastruktury przyjaznej mieszkańcom, takiej jak drogi rowerowe, parki, powiązane ze zwiększeniem zalesienia obszarów miejskich. Zaprzestanie wycinki drzew w takiej ilości.

Zaprzestanie wycinki drzew w Jaworznie. Oczekuję uwzględniania opinii mieszkańców w podejmowanych przez władze miasta działaniach oraz pełnej transparentności owych działań. Oczekuję szacunku oraz powagi w traktowaniu mieszkańców miasta przez władze. Oczekuję współuczestnictwa w określaniu kierunków rozwoju miasta, a także pełnego przestrzegania zasad demokratycznego procesu podejmowania decyzji.

Odpowiedź na pytanie: Czy mieszkańcy Jaworzna chcieli Izery ˗ kosztem wycinki 300 ha lasu? nie budzi wątpliwości. Większość mieszkańców budowy fabryki na zrębie nie chciała. Tego m.in. dowodzą badania przeprowadzone na reprezentatywnej próbie respondentów. Rzecz nie w tym, że większość mieszkańców ˗ z zasady ˗ jest przeciwna wszelkim inwestycjom przemysłowym. Rzecz w tym, że jeżeli istnieją poważne argumenty przemawiające za inwestycją przemysłową, powinna ona zostać zrealizowana ˗ ale nie dramatycznym kosztem utraty obszarów zielonych. Terenów poprzemysłowych jest u nas pod dostatkiem ˗ z pewnością można byłoby wyznaczyć lokalizację odpowiednią zarówno z punktu widzenia społeczności lokalnej, jak i potrzeb inwestorów. W Dąbrowie Narodowej optymalny scenariusz się nie spełnił: ówczesna władza centralna i obecna władza lokalna przeforsowały budowę inwestycji przemysłowej ˗ na zrębie. Wbrew woli mieszkańców.

Mieszkańcy chcą ochrony przyrody ˗ a czego chce obecny prezydent miasta? Niezależnie od wszelkich jego koniunkturalnych zapewnień, jakoby to nie on był odpowiedzialny za degradację środowiska naturalnego w Jaworznie, Paweł Silbert zarządza miastem od ponad 20 lat i to przede wszystkim on wyznacza kierunki miejskich polityk środowiskowych. To prezydent miasta jest organem sporządzającym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta. [„Organem sporządzającym studium jest Prezydent Miasta, który sporządza projekt studium uwzględniając zasady określone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy, jeżeli gmina dysponuje takim opracowaniem (art. 9 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym)”. (Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzna. Tekst studium ujednolicony. Załącznik nr 1 do uchwały XXVI/349/2020 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 26 listopada 2020 r. zmieniającej uchwałę Nr IV/17/2015 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 29 stycznia 2015 r., s. 10).]

To Paweł Silbert w sporządzonym przez siebie studium w 2020 r. zdecydował o zmianie przeznaczenia 71 obszarów, tj. 965,47 ha powierzchni, z czego największe zmiany dotyczyły przekształcenia obszarów zielonych (lasy, zieleń rekreacyjna, urządzona, ekologiczno-krajobrazowa) na tereny przemysłowe (491,4 ha) oraz zabudowę mieszkaniowo-usługową (108,93 ha). Odpowiedź na pytanie: kto ponosi odpowiedzialność za degradację środowiska naturalnego w Jaworznie jest ukryta w dokumencie tak obszernym i na tyle dla przeciętnego odbiorcy skomplikowanym, że (prawie) nikt go nie czyta. A skoro nie czyta, to nie wie, jaki los miejskim terenom (jeszcze) zielonym zgotował Paweł Silbert w sporządzonym przez siebie studium. Dokument liczy sobie 364 strony i sporo samozaparcia wymaga szczegółowe przebrnięcie przez całość tekstu. Żeby jednak chociaż częściowo zilustrować skalę problemu, wystarczy ˗ w charakterze reprezentatywnych przykładów ˗ przywołać dwie mapy:

Rysunek B1

Rys. B1. Kierunki zmian struktury przestrzennej. Obszary zmian kierunków przeznaczenia terenu. [Źródło: Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzna. Tekst studium ujednolicony. Załącznik nr 1 do uchwały XXVI/349/2020 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 26 listopada 2020 r. zmieniającej uchwałę Nr IV/17/2015 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 29 stycznia 2015 r., s. 259.]

Rysunek B2

Rys. B2. Kierunki zmian struktury przestrzennej. Strategiczne obszary rozwojowe. [Źródło: Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzna. Tekst studium ujednolicony. Załącznik nr 1 do uchwały XXVI/349/2020 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 26 listopada 2020 r. zmieniającej uchwałę Nr IV/17/2015 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 29 stycznia 2015 r., s. 260.]

Obszary przemysłowe (P ˗ kolor fioletowy), obszary usługowo-produkcyjne (UP ˗ kolor różowy), obszary leśne ˗ strategiczne rezerwy dla funkcji gospodarczej (ZLup ˗ kolor różowo-zielony) nie pozostawiają złudzeń. Jeżeli Paweł Silbert pozostanie u władzy kolejną kadencję, dotychczasowe obszary zielone znikną z krajobrazu miasta. Do mieszkańców Jaworzna należy decyzja, czy na to pozwolą czy nie.

Stowarzyszenie Zielone Jaworzno

Czy Jaworzno zostanie betonową pustynią? – list Stowarzyszenia Zielone Jaworzno

Nasza redakcja otrzymała list od członków Stowarzyszenia Zielone Jaworzno. List dotyczy nadmiernej wycinki drzew w Jaworznie.

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody

Art. 91

Organami w zakresie ochrony przyrody są:

  1. minister właściwy do spraw środowiska;
  2. wojewoda;
  3. starosta;
  4. wójt, burmistrz albo PREZYDENT MIASTA.

Koncepcja rozwoju miasta według Pawła Silberta

Głos oddany na Pawła Silberta w najbliższych wyborach samorządowych jest głosem za kontynuacją barbarzyńskiej wycinki miejskich drzew (pojedynczych i grupowych) oraz lasów w Jaworznie. Głos oddany na Pawła Silberta jest głosem za utratą miejskich terenów zielonych. Głos oddany na Pawła Silberta jest głosem za systemową i bezwzględną degradacją stanu środowiska naturalnego, w którym wszyscy żyjemy. Popularna fraza mówi, że człowiek do wszystkiego jest w stanie się przyzwyczaić. Nie jest. A w każdym razie ˗ nie każdy. My nie jesteśmy w stanie przyzwyczaić się do tragicznego widoku cmentarzyska po 300 ha lasu ˗ „zwycięstwa” Pawła Silberta nad przyrodą, którego osiągnięciem na dziś jest wycofanie się chińskiego producenta baterii samochodowych z budowy fabryki na cmentarzysku lasu… W swoim wpisie na FB Paweł Silbert wyraża nadzieję, iż obecny rząd będzie kontynuował budowę „naszej” Izery. To nie jest „nasza” Izera, to jest Izera PiS-owskiego rządu i PiS-owskiego prezydenta miasta Jaworzna. W swojej większości ˗ mamy na to badania ˗ mieszkańcy budowy fabryki na zrębie nie chcieli

Fakt braku formalnej przynależności Pawła Silberta do PiS-u nie ma istotnego znaczenia: jasno deklarowane przez niego poparcie dla kandydatów PiS-u w wyborach parlamentarnych 2023, uczestnictwo w „braterskich” konferencjach z Mateuszem Morawieckim, obrażanie obecnego premiera, przemówienie w dniu 11.11.2023, wpisy na portalach społecznościowych… ˗ przykłady można mnożyć. Mieszkańcy dobrze wiedzą, jakie są faktyczne afiliacje dzierżącego stery władzy od ponad 20 lat prezydenta i do kogo faktycznie należy sprawczość w decydowaniu o losach miasta

Prezydent miasta jest organem w zakresie ochrony przyrody (art. 91 Ustawy o ochronie przyrody). Paweł Silbert od lat uprawia proceder niszczenia przyrody, bo czymże innym są jego decyzje na mocy których kolejne drzewa znikają z miejskiego krajobrazu? To za jego sprawą i na mocy jego decyzji są wycinane drzewa (także za sprawą Lasów Państwowych). Paweł Silbert kontynuuje proceder niszczenia przyrody wbrew mieszkańcom protestującym przeciwko niszczeniu ich lasów (np. z poniedziałku, 19 lutego 2024, gdy pod topór poszedł las na Osiedlu Stałym, o czym oczywiście mieszkańcy nie wiedzieli, bo na publikatorach UM ˗ w obawie przed protestami ˗ informacji o wycince nie było) i wbrew naukowcom od lat bijącym na alarm przeciwko niszczeniu bioróżnorodności. 

Wycinka drzew na Osiedlu Stałym pod budowę Nowoszczakowskiej

Czy inwestycja drogowa zostanie zrealizowana z takim „sukcesem” jak inwestycja przemysłowa na zrębie w Dąbrowie Narodowej? Czy po wyciętych brzozach zostanie pustynia, stada dzików pozbawione domu przyjdą na Osiedle Stałe (i inne osiedla) a finalnie droga pójdzie innym traktem?

Gdyby ktoś jeszcze naiwnie myślał, że Paweł Silbert na wycince 300 ha lasu oraz na wszystkich innych dotychczasowych wycinkach się zatrzyma, jest w błędzie. Paweł Silbert ma niezwykle „ambitne” (bo przecież nie ma kompleksów…) i niezwykle dalekosiężne („poziom wyżej”) plany, o których najbardziej zainteresowani, czyli mieszkańcy dowiedzieliby się jak zwykle ˗ bo taka jest wieloletnia praktyka Urzędu Pawła Silberta ˗ na końcu. Dokumentem ujawniającym założenia koncepcji rozwoju miasta według zarządzającego nim od ponad 20 lat prezydenta jest Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jaworzna. Test studium ujednolicony. Załącznik nr 1 do uchwały XXVI/349/2020 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 26 listopada 2020 r. zmieniającej uchwałę Nr IV/17/2015 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 29 stycznia 2015 r.: „Organem sporządzającym studium jest Prezydent Miasta, który sporządza projekt studium uwzględniając zasady określone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy, jeżeli gmina dysponuje takim opracowaniem (art. 9 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym)” (Zmiana studium…, s. 10). Zgodnie z wymienionym dokumentem koncepcja rozwoju Jaworzna według Pawła Silberta przewiduje ˗ między innymi ˗ „innowacje” j/n.  

ZMIANY STUDIUM W 2020 ROKU

Zmiana przeznaczenia 71 obszarów.

Zmianie przeznaczenia uległo 965,47 ha powierzchni, z czego największe zmiany dotyczyły:

Obszarów zielonych (lasy, zieleń rekreacyjna, urządzona, ekologiczno-krajobrazowa) na tereny przemysłowe – 491,4 ha (50,9%)
Obszarów zielonych na zabudowę (mieszkaniową i usługową) – 108,93 ha (11,3%).

W sumie usunięto ze studium 603,53 ha obszarów zielonych, a dodano 52 ha. Nie jest to jednak „dodatek” jednoznaczny, ponieważ w ramach tych 52 hektarów znajdują się również obszary, które były przeznaczone wcześniej ˗ jako obszary rolne ˗ pod zalesienie, a teraz jako nieużytki już zarosły: jest to zatem jedynie usankcjonowanie stanu faktycznego. 

Oczywiście, wszystkie obszary j/w to dodatkowe hektary lasów, które będzie można wyciąć, nie uwzględniając tutaj wycinki pod Izerę, która już była ujęta w poprzednim studium. 

  • Tereny przemysłowe:

Zwiększoną powierzchnię terenów przeznaczonych pod przemysł o 502,6 ha

Obszar w okolicach Stacji Sosnowiec Jęzor

Wcześniej projektowany jako zieleń ekologiczno-krajobrazowa. Obszar powydobywczy, który znajduje się w wyznaczonym wojewódzkim korytarzu ekologicznym Białej Przemszy (zasięg oznaczony zielonymi trójkątami). Miasto w ten sposób zwęża ten korytarz i upośledza jego funkcjonowanie.

Rozszerzenie Strefy Przemysłowej Pomiędzy Jeleniem a Byczyną

Miasto dwukrotnie zwiększyło obszar strefy przemysłowej, która w obecnym kształcie zagraża funkcjonowaniu Tarki jako miejsca świadczącego usługi ekosystemowe. Ponadto, jest to po prostu dodatkowe 170,2 ha lasów do wycięcia (powierzchnia łączna obszaru pod przemysł i usługi w okolicach MOP Zastawie). 

Osadniki przy Wojska Polskiego

Kolejne 29,2 ha lasu do wycięcia. To teren,  który został przewidziany dla realizacji zadań z zakresu gospodarki komunalnej.

Wysoki Brzeg

Zmiana części obszaru północnej części Wysokiego Brzegu z Zieleni z funkcją rekreacyjną m.in. na obszar przemysłowy. 

Powiększenie obszaru przemysłowego przy Azotce kosztem lasu

Dodanie małego obszaru o powierzchni 1,3 ha przy istniejących zakładach na Azotce.

Las Podłęże

268 ha lasów przeznaczonych na rezerwę pod strefę przemysłową między Podłężem, a Zalewem Łęg. Ogromny obszar, który w założeniu ma połączyć strefę przemysłową na elektrowni z Azotką. Spowoduje odcięcie lasu na Podłężu, co z kolei prawdopodobnie spowoduje nasilenie się problemu z dzikami na tym osiedlu.

  • Pozostałe ważniejsze zmiany:

Dąbrowa Narodowa

Powiększenie zasięgu strefy przemysłowej o 15,9 ha na obszarach obecnie rolnych, które wcześniej przeznaczone były pod zabudowę jednorodzinną.

Ogródki Działkowe

Ogródki działkowe pośrodku pól pomiędzy obszarem chronionego krajobrazu Dobrą a Wilkoszynem (znajdującym się już obecnie pod ochroną) w przyrodniczo-cennym obszarze Niecka Wilkoszyńska (rekomendowanym do objęcia ochroną przez naukowców w „Waloryzacji przyrodniczej miasta Jaworzna”). Nasz komentarz: Tę „innowacyjną” myśl należy niezwłocznie zgłosić do odnotowania w Księdze Rekordów Guinnessa ˗ tak absurdalnego pomysłu: inwazji  ogródków działkowych w obszar cenny przyrodniczo zapewne tam jeszcze nie odnotowano. Cel Pawła Silberta zostanie osiągnięty z nawiązką: O jego inicjatywach będzie głośno nie o jeden ale o nieskończenie wiele „poziomów wyżej” ˗ w skali ogólnoświatowej…

Nowe osiedla wielorodzinne

Nowe obszary pod osiedla wielorodzinne na Skałce i Łubowcu. Oba oprotestowane przez mieszkańców. Jeden z sukcesem, drugi nie. 

Wszystko, co zostało opisane powyżej, dotyczy jedynie zmian, których dokonano w 2020 roku. Jest tam jednak o wiele więcej kontrowersyjnych zapisów bądź takich, które wymagałyby dogłębnych analiz. Występują one w całym tekście i zostały w nim zapisane wcześniej (przed 2020 r.). Niektóre z nich:

Lokalizacja OZE

Ogromne obszary pozwalające lokować instalacje OZE, w tym farmy fotowoltaiczne, na ogromnych obszarach miasta. Na „pierwszy ogień” poszły łąki w Ciężkowicach, które są jednym z niewielu obszarów cennych przyrodniczo ˗ pośród tych wskazanych do lokalizacji OZE. Jednym z kolejnych cennych przyrodniczo obszarów wskazanych do lokalizacji OZE jest obszar kamieniołomu Sodowa Góra (obszar cenny przyrodniczo ˗ Murawy Galmanowe dawny kamieniołom).

Strefa przemysłowa Jeleń

Ogromny obszar przemysłowy w Jeleniu, który wypełnia całą przestrzeń między główną częścią Jelenia, Jeleniem Dębem i Byczyną. OGROMNE POŁACIE LASU DO WYCIĘCIA. Porównywalny obszarowo do Obszarów przemysłowych na Dąbrowie Narodowej. 

Korytarze ekologiczne

Nieodpowiedzialne podejście do wyznaczania lokalnych korytarzy ekologicznych i szatkowanie obszarów leśnych i zielonych przez zabudowę, co będzie wzmagało problemy np. coraz większej liczby dzików na osiedlach.

KONKLUZJA

Fabryki, wysypiska śmieci, spalarnie śmieci, złomowiska, utylizacja toksycznych odpadów ˗ kosztem terenów zielonych. Taka jest koncepcja rozwoju miasta według Pawła Silberta. Fragment realizacji tej koncepcji widzimy w Dąbrowie Narodowej ˗ na zrębie. 

Wbrew wyborczemu bełkotowi o „kompleksach” i poziomach „wyżej˗niżej”, my mieszkańcy nie cierpimy na imputowane nam przez Pawła Silberta kompleksy i nie musimy wdrapywać się na żadne wyimaginowane „poziomy”. Wbrew temu, co nam PiS-owski prezydent miasta Paweł Silbert próbuje wmówić: nie musimy się nigdzie wdrapywać. Pojęcie samorozwoju nie jest nam obce. Ale jest doskonale obce formalnym lub nieformalnym PiS-owskim funkcjonariuszom. My znamy swoją wartość ˗ i jako wyborcy. I ˗ po prostu ˗ jako ludzie

Katastrofa klimatyczna jest faktem. Wymieranie gatunków na niespotykaną wcześniej skalę (tempo wymierania nie ma w historii Ziemi sobie równych), utrata bioróżnorodności, susze, upały, deszcze nawalne, powodzie, huragany, pożary, lawiny błotne… Wszystko to jest faktem. Paweł Silbert nie tylko nie odpowiada na egzystencjalne wyzwania, ale swoimi nieodpowiedzialnymi decyzjami generuje kolejne problemy: wycinki lasów to coraz większa liczba dzików w mieście. Gdzie mają pójść, skoro niszczone są ich siedliska? Trend rozwojowy jest dokładnie odwrotny wobec tego, co Paweł Silbert planuje. PiS-owski prezydent Jaworzna ˗ Paweł Silbert ˗ próbuje zawrócić Przemszę kijem. W czasach katastrofy klimatycznej pozbawia miasto terenów zielonych: tych, które dają nam tlen i absorbują dwutlenek węgla, dają cień, chłód, magazynują wodę, pozwalają odetchnąć od zgiełku… I tworzą całe mnóstwo innych usług ekosystemowych. Ale Paweł Silbert się nie zraża i konsekwentnie realizuje swoją strategię destrukcji: wyciąć wszystko, co się da, w jak najkrótszym czasie (żeby mieszkańcy nie zdążyli zaprotestować). Jak bardzo trzeba tego miasta i jego mieszkańców nie znosić, żeby chcieć zgotować mu taki los? Jak bardzo trzeba nienawidzić przyrody, żeby pastwić się nad każdym fragmentem zieleni, który ma pecha być w gestii miasta? Czy pozwolimy Pawłowi Silbertowi na uprawianie tego procederu przez kolejną kadencję?

 Stowarzyszenie Zielone Jaworzno

Poznać, pokochać, chronić. Dęby z ulicy Długiej

W tym roku realizujemy cykl programów przyrodniczych Poznać, pokochać, chronić. W kolejnym odcinku, prowadzący Piotr Grzegorzek zabrał nas na spacer ulicą Długą w Tychach. Przyrodnik opowiada miedzy innymi o dorodnych dębach, które tam rosną i pokazuje wyjątkowe formy jakie mogą przybrać. Bezsprzecznie dęby z tej okolicy zasługują na ochronę.

Cykl ma na celu prezentację walorów przyrodniczych województwa śląskiego.

Integralną częścią filmu jest Kalejdoskop, który przybliża informacje bieżące, poruszające zagadnienia dotyczące efektywności energetycznej, ogólnopolskich programów, dla których
operatorem wdrażającym jest Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach lub Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Oto kilka najświeższych newsów:

Zakończyła się ważna procedura selekcyjna w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, mająca na celu wyłonienie nowych liderów tej instytucji. W trakcie konkursu, po dokładnej analizie nadesłanych aplikacji, Rada Nadzorcza Funduszu wskazała ośmioro kandydatów, którzy wyróżnili się swoimi kompetencjami i wizją na przyszłość.

W wyniku tego procesu, Paulina Hennig-Kloska, pełniąca rolę ministra klimatu i środowiska, postanowiła powierzyć funkcję trzech wiceprezesów nowo wybranym kandydatom. Decyzja ta nie dotyczyła jednak stanowiska prezesa, dla którego przewidziano kolejny nabór, mający na celu znalezienie najbardziej odpowiedniego lidera.

Etap konkursowy skupiał się na dokładnej analizie dokumentów aplikacyjnych, ocenie merytorycznej oraz rozmowach kwalifikacyjnych z kandydatami. Spośród wszystkich zgłoszeń, wyłoniono dwóch kandydatów na stanowisko prezesa i sześciu na stanowiska wiceprezesów, których profil i kompetencje najbardziej przekonały Radę Nadzorczą do przedstawienia ich ministrowi klimatu i środowiska.

Wybrane osoby na wiceprezesów to Robert Gajda, Paweł Augustyn oraz Józef Matysiak, którzy wniosą do Funduszu swoje bogate doświadczenie i specjalistyczną wiedzę. Robert Gajda to doświadczony menedżer z bogatym doświadczeniem w sektorze wodociągów i kanalizacji, Paweł Augustyn to specjalista kierujący innowacyjnym projektem z zakresu zielonego wodoru, a Józef Matysiak to osoba z głębokimi korzeniami w samorządzie i bankowości, wielokrotnie wyróżniany za swoje zasługi.

Narodowy Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pod nowym kierownictwem będzie kontynuował swoją misję ochrony naturalnego dziedzictwa Polski.

Na mocy ustawy przyjętej 19 lipca 2019 roku, mającej na celu ograniczenie marnowania żywności, każdy sprzedawca produktów spożywczych ma obowiązek corocznego informowania o ilości zutylizowanej żywności. Te szczegółowe raporty należy przesyłać do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, z siedzibą w Katowicach, nie później niż do 31 marca każdego roku, odnosząc się do danych z poprzedniego roku kalendarzowego.

Dokładne wytyczne, jak ma wyglądać taki raport, zostały ustalone przez Ministra Klimatu i Środowiska, co odnotowano w odpowiednim rozporządzeniu opublikowanym w Dzienniku Ustaw. Ponadto, ustawa nakłada na sprzedawców żywności obowiązek wniesienia opłaty za marnowanie żywności. Termin jej wpłaty upływa 30 kwietnia roku następującego po roku, za który opłata jest naliczana.

Szczegóły oraz wzór formularza dostępny jest na stronie funduszu.

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach ogłosił wznowienie naboru wniosków do Programu „Przydomowa oczyszczalnia”. Dzięki zwiększeniu budżetu, od dnia 2 kwietnia 2024 roku, mieszkańcy województwa śląskiego będą mieli ponownie szansę na uzyskanie dofinansowania na zakup i montaż przydomowych oczyszczalni ścieków.

To nie lada okazja dla właścicieli oraz współwłaścicieli nieruchomości, w tym domów mieszkalnych, którzy pragną przyczynić się do poprawy stanu środowiska naturalnego. Oferowany program umożliwia uzyskanie wsparcia finansowego na realizację inwestycji, które nie tylko przyczyniają się do zwiększenia ekologicznych standardów życia, ale także promują zrównoważone zarządzanie zasobami wodnymi.

Wnioski o dofinansowanie można składać od 2 kwietnia 2024 roku, przy czym decydująca jest data wpływu wniosku do siedziby Funduszu. Wnioski można składać zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej za pośrednictwem platformy ePUAP. Warto podkreślić, że program ten cieszył się dużym zainteresowaniem w poprzednim roku, kiedy to budżet przeznaczony na realizację zadań wynosił 4 miliony złotych. Niewykorzystane środki z danego roku automatycznie przechodzą na kolejny, co stanowi dodatkową zachętę do skorzystania z oferty.

https://youtu.be/3t_mSYi2e3A

 

Za treści przedstawione w programie dofinansowanym ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.

Kolejna masakra drzew w mieście? Tym razem: Azotania

Rozbudowa stadionu na Azotanii musi wiązać się z wycięciem drzew wokół stadionu.

W publikacji z 7 października 2023 r. pojawiają się zdjęcia, które mają zwizualizować mieszkańcom Jaworzna rozmach planowanych przez miasto inwestycji, na których realizację władze pozyskały środki z Programu Inwestycji Strategicznych (komponentu Polskiego Ładu premiera Mateusza Morawieckiego). 

Na Azotanii powstanie stadion Lekkoatletyczny, na Podłężu Skatepark

Widzimy 2 kolorowe zdjęcia, jedno mniej kolorowe i mapę, ilustrujące realizację projektu: budowa Stadionu Lekkoatletycznego Azotania przy ul. Moniuszki na Podłężu oraz 4 zdjęcia o bardziej przytłumionych  barwach, ilustrujące realizację projektu: budowa Skateparku w Parku Podłęże. Łukasz Kolarczyk ujawnił łączną sumę środków pozyskanych na realizację obu projektów: 30 mln PLN. Obydwa projekty mają odpowiedzieć na potrzeby społeczności lokalnej. Zapewne ma to związek z deklaracją ministra-członka Rady Ministrów w rządzie Mateusza Morawieckiego, przewodniczącego Komitetu Stałego Rady Ministrów i sekretarza Rady Ministrów: Łukasza Schreibera: „Warto zwrócić uwagę, że to samorządowcy, w porozumieniu z mieszkańcami, decydują o tym i zgłaszają projekty, jakie chcieliby widzieć w realizacji u siebie […]”.  

https://samorzad.pap.pl/kategoria/dofinansowanie/rozstrzygnieto-osma-edycje-rzadowego-programu-inwestycji-strategicznych

PYTANIE brzmi: Kiedy odbyły się konsultacje społeczne w wyniku których władze miasta zdecydowały o realizacji dwóch wymienionych projektów? Jaki był wynik konsultacji społecznych i ile osób w nich uczestniczyło? 

Od 7 października 2023 r. znane są wyniki konkursu ogłoszonego w ramach VIII edycji Programu Inwestycji Strategicznych (jednego z elementów flagowego pomysłu poprzedniej władzy: tzw. Polskiego Ładu). Miasto Jaworzno zgłosiło 3 wnioski o dofinansowanie i uzyskało dofinansowanie we wszystkich kategoriach: 

˗ Budowa i rozwój infrastruktury sportowo-rekreacyjnej w Jaworznie ˗ 30 000 000,00 PLN;

˗ Poprawa efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej w Jaworznie ˗

8 000 000,00 PLN;

˗ Poprawa efektywności energetycznej Szpitala Wielospecjalistycznego w Jaworznie wraz z instalacją urządzeń do wentylacji ˗ 2 000 000,00 PLN. 

Dofinansowanie tego typu inwestycji z budżetu państwa wynosi do 90% wartości zadania (min. 10% wkładu własnego). 

Na Azotanii ma powstać stadion sportowy

Od ogłoszenia wyników konkursu upłynęły ponad 4 miesiące. 

PYTANIE brzmi: Czy został ogłoszony przetarg na wykonanie inwestycji? Kiedy został ogłoszony? Jakie są jego wyniki? 

Odpowiedź brzmi, jeszcze nie! Nie wiadomo więc czy planowane środki wystarcza  na budowę stadionu!

Mało kto już teraz pamięta, że historia projektu Azotanii liczy sobie co najmniej 7 lat. Wtedy bowiem były przez władze miasta podejmowane próby urzeczywistnienia ich megalomańskich wizji w postaci „Lekkoatletycznego Miasteczka” w lokalizacjach ˗ najpierw Gródek, potem ˗ Podłęże ˗ kosztem mieszkańców tamtych osiedli i ich terenów zielonych. Mieszkańcy jednak dali wtedy skuteczny odpór megalomańskim wizjom władzy. 

Rzecz nie w tym, że jesteśmy przeciwni projektowi rozbudowy stadionu lekkoatletycznego w taki sposób, aby spełniał wymagane przez organizacje sportowe parametry. Jeżeli społeczność lokalna tej inwestycji potrzebuje, czemu dała wyraz w rzetelnych konsultacjach społecznych, inwestycja powinna zostać zrealizowana. Pojawiają się jednak wątpliwości, które ˗ przed „wbiciem pierwszej łopaty w ziemię” ˗ powinny zostać rozstrzygnięte: 

  • Czy tej inwestycji ludzie NAPRAWDĘ chcą?
  • Jeżeli w wyniku rzetelnych konsultacji społecznych ludzie zdecydowali, że tej inwestycji chcą, jak ją zrealizować, żeby uniknąć wycinki kilkudziesięcioletnich drzew? 
  • Od 15 października 2023 r. sytuacja polityczna w kraju się zmieniła. Jaką władze miasta mają gwarancję ˗ a my chcemy ją zobaczyć w formie pisemnej ˗ że dofinansowanie inwestycji z budżetu państwa na poziomie 90% zostanie podtrzymane? Jeżeli nie zostanie, skąd władze wezmą środki na jej realizację? Czy będzie tak, że służby miejskie wytną kilkudziesięcioletnie drzewa i ˗ jak w dobrze znanym tragicznym przykładzie z Dąbrowy Narodowej ˗ po pomysłach Pawła Silberta zostanie tylko cmentarzysko?

Stowarzyszenie Zielone Jaworzno

STOP wycince drzew w Jaworznie – Powstało Stowarzyszenie Zielone Jaworzno

W Jaworznie wycięto 300 hektarów lasów, a teraz Paweł Silbert pyta Facebooka o zmiany klimatyczne!?

Paweł Silbert bez mrugnięcia okiem zgodził się na wycinkę setek hektarów lasów w Jaworznie. Uwierzył w wyborcze mrzonki PiSu i skusiło go marzenie o fabryce samochodów elektrycznych. Teraz pyta facebooka o zmiany klimatyczne. Czy to poszukiwanie usprawiedliwienia dla barbarzyńskiej wycinki drzew?

Nie ma chyba mieszkańca Jaworzna, który widząc ogrom wyciętych drzew, nie westchnął by z żalu. W czasie, gdy sprawy klimatu są dla nas tak szczególnie istotne, miasta dbają o tereny zielone i obejmują je szczególną ochroną. Jaworzno też kiedyś uznawane było za zielone i przyjazne środowisku. Do czasu…

Ciężkowice wycinka lasu, 11.2023

Władze miasta na czele z prezydentem Silbertem dały się omamić obietnicom polityków PiSu o fabryce samochodów elektrycznych. Prezydent w euforii pozwolił na wycięcie ogromnych połaci lasów. W skali niespotykanej w historii Jaworzna. Nie mając praktycznie żadnych gwarancji, że Izera jednak powstanie.

Jaworznicki Obszar Gospodarczy – wycinka lasu

Wielu mieszkańców Jaworzna nie mogło uwierzyć czytając ostatni wpis prezydenta na facebooku, w którym nagle pyta o zmiany klimatyczne.

– Ciekawe kiedy w końcu dowiemy się jak to naprawdę jest ze zmianami klimatycznymi? Ile w tym wszystkim polityki, a ile wynika z rzetelnie przeprowadzonych i zweryfikowanych badań naukowych? – pyta na swoim koncie Paweł Silbert i przytacza artykuł z Wirtualnej Polski.

Czy facebook stał się dla prezydenta źródłem wiedzy na temat zmian klimatycznych, czy raczej jest to kolejna zagrywka wyborcza? Wygląda na to, że prezydent postanowił się nieco wybielić i szuka usprawiedliwienia dla swoich nieprzemyślanych działań.

Pod postem rozgorzała dyskusja i wiele osób zapytało o to prezydenta wprost. Głos zabrała także Radna Barbara Ziętek.

Panie Prezydencie wątpi Pan w naukę? 97% naukowców jest zgodnych, że zbliżamy się do katastrofy klimatycznej. Zmiany jakie wskazują naukowcy będą zagrażać życiu na Ziemi. Według Prof. Malinowskiego za zmiany odpowiada człowiek, w tym Pan, bo pozwala Pan wycinać drzewa. Tylko zmiany systemowe uratują nas przed katastrofą. Na szczęście Pana zdanie nie jest brane przez naukowców pod uwagę. Wstyd Panie Prezydencie. A może to metoda na usprawiedliwienie Pana negatywnego wkładu w te negatywne zmiany klimatu – napisała Barbara Ziętek.

Państwu pozostawiamy ocenę działań prezydenta w zakresie ochrony środowiska. Ale ogród będzie musiał nieco powiększyć, aby zasadzić na powrót 240 ha wyciętych przez siebie drzew.

STOP wycince drzew w Jaworznie – Powstało Stowarzyszenie Zielone Jaworzno

 

GRABIEŻCOM PRZYRODY MÓWIMY: NIE!

Każde miasto ma swoje skarby (i tajemnice). Bywają nimi spektakularne, oszałamiające rozmachem pejzaże, bywają nimi kameralne, ustronne zakątki, których bliski horyzont ogranicza ściana zieleni. Mniej lub bardziej ukryte dla oka obserwatora, przyciągają uwagę przyrodnika, turysty, „zwykłego” mieszkańca miasta, który przemieścił się na – z reguły – dość ograniczoną od swojego domu odległość, żeby zobaczyć, usłyszeć, dotknąć, powąchać, czasem spróbować… W rutynie codzienności nasz wzrok, słuch czy węch doświadczają presji bodźców typowych dla warunków miejskiego życia ˗ hałasu przede wszystkim. Możliwość wyrwania się spod jego przemożnego wpływu docenia wielu z nas. I wtedy, jeżeli mamy szczęście mieszkać w miejscu o unikalnych walorach przyrodniczych ˗ a my mieszkańcy Jaworzna takie szczęście mamy ˗ raczej niewielkiego wysiłku będzie wymagała od nas ograniczona w przestrzeni i czasie podróż do najbliższego ustronia, gdzie będziemy mogli odetchnąć od miejskiego chaosu. Mieszkamy w mieście przyrodniczych skarbów. Znamy je, odwiedzamy, zachwycamy się nimi.

Są wśród nich obszary, które powinny – na mocy uregulowań prawnych sięgających lat 80. i 90. – podlegać szczególnie troskliwej ochronie (czy podlegają?). Należą do nich: 1) rezerwat przyrody – „Dolina Żabnika”; 2) obszar chronionego krajobrazu – „Dobra-Wilkoszyn”; 3) powierzchniowy pomnik przyrody – „Uroczysko Sodowa Góra” („Sasanka”); 4) użytek ekologiczny – „Remiza leśna Bucze”. Są wśród nich obszary, które – zdaniem badaczy dobrze znających te tereny – powinny zostać objęte ochroną prawną (czy są?). Należą do nich: 5) obszar chronionego krajobrazu – Kompleks leśny Kolawica; 6) zespół przyrodniczo-krajobrazowy – Uroczysko Sodowa Góra wraz z centrum edukacji ekologicznej GEOsfera; 7) obszar Natura 2000 – Łąki w Jaworznie-Ciężkowicach; 8) użytek ekologiczny – Młaki i łąki w Wilkoszynie i Ciężkowicach; 9) użytek ekologiczny – Murawy na Górze Wielkanoc w Ciężkowicach; 10) użytek ekologiczny – Remizy leśne i łąki „Pola-Mostki” w Ciężkowicach; 11) użytek ekologiczny – Murawy na Glinnej Górze i Górze Bielany w Borach; 12) użytek ekologiczny – Dolina Białej Przemszy powyżej ujścia Koziego Brodu. Zakola Białej Przemszy – murawy piaszczyskowe, wilgotne łąki, łęgi i bory; 13) użytek ekologiczny – Torfowiska i młaki w rejonie stawu „Podkowa” na terenach po eksploatacji piasku; 14) obszar przyrodniczo cenny – Góra Przygoń i Pod Leszczyną w Ciężkowicach; 15) obszar przyrodniczo cenny – Rudna Góra; 16) obszar przyrodniczo cenny – Zalewiska pogórnicze w kompleksie leśnym „Podłęże”; 17) obszar przyrodniczo cenny – Zalew Łęg; 18) obszar przyrodniczo cenny – Stawy Belnik; 19) obszar przyrodniczo cenny – Zalew Sosina; 20) obszar przyrodniczo cenny – Góra Grodzisko; 21) obszar przyrodniczo cenny – Góra Korzeniec; 22) obszar przyrodniczo cenny – Hałdy pogórnicze w Dąbrowie Narodowej „Szczotkach”; 23) obszar przyrodniczo cenny – Zwał „Wapniówka” w Szczakowej; 24) obszar chronionego krajobrazu – Niecka Wilkoszyńska. Przyjrzyjmy się istniejącym obszarom chronionym (obszarom rekomendowanym do objęcia ochroną przyjrzymy się w kolejnym artykule).

Rezerwat przyrody „Dolina Żabnika”. „Dolina potoku Żabnik jest jednym z najpiękniejszych krajobrazowo zakątków miasta i regionu. Meandrujący wśród borów sosnowych potok, płynie wąską doliną, tworząc miejscami urokliwe zakola i rozlewiska. Specyficzne warunki tego miejsca przyczyniły się do nagromadzenia wielu osobliwości przyrodniczych. Szczególnie bogata i zróżnicowana jest flora i fauna obszaru. […] Zarówno skład gatunkowy występujących na terenie doliny zwierząt jak i ich różnorodność sprawiają, że obszar doliny Żabnika stanowi unikatowy, także pod względem faunistycznym, teren w skali województwa śląskiego. O jego swoistym charakterze, a tym samym o bogactwie żyjących tu zwierząt, decyduje głównie występowanie na stosunkowo niewielkim obszarze kilku typów siedliskowych”. (Barbara Tokarska-Guzik, Adam Rostański, Jacek Gorczyca, Aleksander Herczek, Renata Dulias, „Waloryzacja przyrodnicza miasta Jaworzna”; Przyroda 2012 pdf.pdf (sbc.org.pl)). Odnotowano tu występowanie: a) chronionych gatunków roślin, w tym objętych ochroną ścisłą (20 gatunków) oraz ochroną częściową (3 gatunki); b) gatunków zagrożonych i regionalnie rzadkich (9); c) chronionych gatunków zwierząt, w tym bezkręgowców (ponad 3 [dokładnej liczby źródło nie podaje]) oraz kręgowców (ponad 4 wśród płazów, 3 wśród gadów, 22 wśród ptaków, 5 wśród ssaków). [* nazwy gatunków wymienione pod artykułem] „Malownicza dolina potoku Żabnik, stanowiąca ostoję dla naturalnych zbiorowisk roślinnych, zagrożonych i rzadkich roślin i zwierząt, posiada ogromne znaczenie nie tylko w skali miasta ale i całego regionu, chroniąc coraz rzadsze fragmenty naturalnej przyrody”.

Kaczki, Dolina Żabnika 2020

Obszar chronionego krajobrazu – „Dobra-Wilkoszyn”. „Kompleks leśny kryje wiele osobliwości przyrody nieożywionej i ożywionej. Do jego walorów należą źródła wody siarczanej o właściwościach leczniczych i prowadzący czyste wody potok Łużnik. W granicach obszaru chronionego występują zbiorowiska leśne: bory i lasy mieszane oraz nieleśne: łąkowe i murawowe, a także nadwodne i wodne. Najcenniejsze fragmenty leśne to zbiorowiska o charakterze grądowym z zachowanym naturalnym runem, jak również wilgotne łąki trzęślicowe i zbiorowiska wodne i nadwodne towarzyszące potokowi, niewielkim stawkom w północnej części kompleksu i zalewiskom pogórniczym w części zachodniej”. Odnotowano tu występowanie: a) chronionych gatunków roślin, w tym objętych ochroną ścisłą (19 gatunków) oraz ochroną częściową (7 gatunków); b) gatunków zagrożonych i regionalnie rzadkich (12); c) chronionych gatunków zwierząt, w tym bezkręgowców (ponad 2) oraz kręgowców (ponad 4 wśród płazów, 2 wśród gadów, 22 wśród ptaków, 5 wśród ssaków). „Obszar pełni ważną funkcję przyrodniczą jako ostoja dla rzadkich składników flory i fauny. Istotna jest także jego funkcja naukowa i społeczna (rekreacja i edukacja). Przez południowo-zachodni fragment kompleksu poprowadzona jest ścieżka dydaktyczna”.

Powierzchniowy pomnik przyrody – „Uroczysko Sodowa Góra” („Sasanka”). „Walory przyrodniczo-krajobrazowe tej części miasta, których dokumentacja sięga końca XIX wieku, zadecydowały o objęciu wydzielonego fragmentu leśnego ochroną w formie powierzchniowego pomnika przyrody. Obiekt ten należy do najstarszych na terenie miasta, a powołano go przede wszystkim dla zabezpieczenia stanowiska sasanki otwartej i dziewięćsiła bezłodygowego”. Na przestrzeni lat stanowiska sasanki otwartej ˗ gatunku krytycznie zagrożonego i objętego ochroną ścisłą ˗ odnotowywano coraz rzadziej (dewastacja, zmiany ekosystemowe) ˗ aż do ich całkowitego zaniku. Mimo tej straty, uroczysko zachowuje całą paletę cennych właściwości: nadal zachwyca bioróżnorodnością, zarówno w aspekcie zróżnicowania flory, jak i fauny. Zróżnicowaniu ukształtowania krajobrazu (wzniesienia porośnięte lasem i rozległe tereny otwarte) odpowiada zróżnicowanie pokrywy roślinnej. Odnotowano tu występowanie: a) chronionych gatunków roślin, w tym objętych ochroną ścisłą (8 gatunków) oraz ochroną częściową (6 gatunków), b) gatunków rzadkich i zagrożonych w skali regionalnej (4); c) chronionych gatunków zwierząt, w tym bezkręgowców (2) oraz kręgowców (3 wśród płazów, 2 wśród gadów, 32 wśród ptaków, 6 wśród ssaków). Walorom przyrodniczym odpowiadają walory historyczno-krajobrazowe (warpie, tj. pozostałości po dawnej eksploatacji rud cynku i ołowiu). „Obszar Sodowej Góry, mimo znacznego przeobrażenia wszystkich elementów środowiska przyrodniczego (eksploatacja kopalin, użytkowanie rolnicze gruntów, postępująca zabudowa), charakteryzuje się wysokimi walorami przyrodniczo-krajobrazowymi. Teren ten ˗ mający znaczenie ponadlokalne ˗ posiada połączenia z innymi obszarami przyrodniczo cennymi: dogodne połączenie poprzez kompleks otwartych terenów rolniczych z kompleksem leśnym Dobra-Wilkoszyn (teren chroniony w formie obszaru chronionego krajobrazu)”.

Sodowa Góra w otoczeniu pól uprawnych. Widok od strony południowo-wschodniej (Fot. B. Tokarska-Guzik)

Użytek ekologiczny „Remiza leśna Bucze” w Pieczyskach. „Na obszarze chronionym potwierdzono występowanie zbiorowiska lasu liściastego o charakterze grądu. […]. Mimo, że obszar [użytku] zajmuje ograniczoną powierzchnię, jego skład gatunkowy jest zróżnicowany i bogaty”. Odnotowano tu występowanie: a) chronionych gatunków roślin, w tym objętych ochroną ścisłą (8 gatunków) oraz ochroną częściową (8 gatunków); b) gatunków zagrożonych i regionalnie rzadkich (2); c) chronionych gatunków zwierząt, w tym bezkręgowców (ponad 3) oraz kręgowców (4 wśród płazów, 1 wśród gadów, 26 wśród ptaków, 4 wśród ssaków). „Remiza leśna „Bucze”, mimo znacznego przeobrażenia elementów środowiska przyrodniczego (izolacja obszaru jako „wyspy ekologicznej”, eksploatacja surowców skalnych w przeszłości, składowanie odpadów, użytkowanie rolnicze gruntów, postępująca zabudowa), charakteryzuje się wysokimi walorami przyrodniczo-krajobrazowymi. Obszar pełni ważną funkcję przyrodniczą jako ostoja dla rzadkich składników flory i fauny oraz element systemu powiązań przyrodniczych (węzeł ekologiczny) na terenie miasta. Teren ten – mający znaczenie ponadlokalne – posiada połączenia z innymi obszarami przyrodniczo cennymi: z kompleksem leśnym Dobra-Wilkoszyn oraz z kompleksem leśnym Jeziorki”.

Każde miasto ma swoje ˗ i tylko swoje ˗ unikatowe zakątki, z którymi jest kojarzone. Jaworzno jest miastem o niezwykłym potencjale bioróżnorodności, którą powinniśmy chronić i pielęgnować. Czy pozwolimy na to, aby ktoś nam ten skarb bioróżnorodności zabrał? Zniszczył go? Spieniężył – tylko dlatego że – póki co – może, bo jeszcze ma wpływ na zarządzanie miastem?

Nie pozwólmy ograbić się z najcenniejszych zasobów przyrodniczych naszego miasta! Niezależnie od tego, kto byłby sprawcą tego procederu – władze lokalne, regionalne, centralne (specustawa!) czy Lasy Państwowe (Nadleśnictwo Chrzanów) – nie pozwólmy sobie odebrać dostępu do przyrody! Nie odbiorą nam ich, jeżeli konsekwentnie będziemy mówili STOP GRABIEŻY PRZYRODY! Dość forsowania – bez zgody mieszkańców – absurdalnych pomysłów inwestycyjnych służących WYŁĄCZNIE zaspokojeniu megalomańskich wizji oderwanej od rzeczywistości władzy!

Niszczeniu przyrody – i ludzi – mówimy NIE!

Agata Empfinger, Wioletta Tomala-Kania

Źródło: Przyroda miasta Jaworzna, Barbara Tokarska-Guzik, Adam Rostański, Jacek Gorczyca, Aleksander Herczek, Renata Dulias

 

Z inicjatywy Stowarzyszenia Zielone Jaworzno, w trybie interpelacyjnym – do Prezydenta Miasta Jaworzna – zostały skierowane pytania j/n.

Interpelacja dotycząca zarządzania obszarami cennymi przyrodniczo

Przed 11-laty Urząd Miasta Jaworzna zlecił, czyli wydał pieniądze publiczne, na udokumentowanie zasobów przyrodniczych miasta Jaworzna.

Powstała publikacja „Przyroda miasta Jaworzna”, przygotowana na podstawie „Waloryzacji przyrodniczej miasta Jaworzna” (Barbara Tokarska-Guzik, Adam Rostański, Jacek Gorczyca, Aleksander Herczek, Renata Dulias).

https://sbc.org.pl/Content/216992/PDF/Przyroda%202012%20pdf.pdf

Dokumentacja zawiera wykaz istniejących obszarów chronionych oraz obszarów proponowanych do objęcia ochroną.

Wśród obszarów chronionych wymienione zostały:

1. Dolina Żabnika – rezerwat przyrody,
2. Dobra-Wilkoszyn – obszar chronionego krajobrazu,
3. Uroczysko Sodowa Góra (Sasanka) – powierzchniowy pomnik przyrody,
4. Remiza leśna Bucze – użytek ekologiczny.

Wśród obszarów proponowanych do objęcia ochroną wymienione zostały:

5. Kompleks leśny Kolawica – obszar chronionego krajobrazu,
6. Uroczysko Sodowa Góra wraz z centrum edukacji ekologicznej GEOsfera – zespół przyrodniczo-krajobrazowy,
7. Łąki w Jaworznie-Ciężkowicach – obszar Natura 2000,
8. Młaki i łąki w Wilkoszynie i Ciężkowicach – użytek ekologiczny,
9. Murawy na Górze Wielkanoc w Ciężkowicach – użytek ekologiczny,
10. Remizy leśne i łąki „Pola-Mostki” w Ciężkowicach – użytek ekologiczny,
11. Murawy na Glinnej Górze i Górze Bielany w Borach – użytek ekologiczny,
12. Dolina Białej Przemszy powyżej ujścia Koziego Brodu,
12.1. Zakola Białej Przemszy – murawy piaszczyskowe – użytek ekologiczny,
12.2. Zakola Białej Przemszy – wilgotne łąki – użytek ekologiczny,
12.3. Zakola Białej Przemszy – łęgi i bory – użytek ekologiczny,
13. Torfowiska i młaki w rejonie stawu „Podkowa” na terenach po eksploatacji piasku (2 części) – użytek ekologiczny,
14. Góra Przygoń i Pod Leszczyną w Ciężkowicach – obszar przyrodniczo cenny,
15. Rudna Góra – obszar przyrodniczo cenny,
16. Zalewiska pogórnicze w kompleksie leśnym „Podłęże” – obszar przyrodniczo cenny,
17. Zalew Łęg – obszar przyrodniczo cenny,
18. Stawy Belnik – obszar przyrodniczo cenny,
19. Zalew Sosina – obszar przyrodniczo cenny,
20. Góra Grodzisko – obszar przyrodniczo cenny,
21. Góra Korzeniec – obszar przyrodniczo cenny,
22. Hałdy pogórnicze w Dąbrowie Narodowej „Szczotkach” – obszar przyrodniczo cenny,
23. Zwał „Wapniówka” w Szczakowej,
24. Niecka Wilkoszyńska – obszar chronionego krajobrazu.

PYTANIE 1

Czy w latach 2012-2023 Prezydent Miasta Jaworzna sprzedał JAKĄKOLWIEK CZĘŚĆ z obszarów chronionych lub rekomendowanych do objęcia ochroną? Jeżeli tak, to JAKĄ CZĘŚĆ (powierzchnia), komu, za ile i jakie było uzasadnienie tej sprzedaży, oraz czy sporządzano jakiekolwiek opinie/analizy w przedmiocie tego, jak ich sprzedaż i ich dalsze planowane zagospodarowanie wpłynie na te tereny? Jeśli sporządzano, proszę o ich udostępnienie, a jeśli nie – proszę o wyjaśnienie, dlaczego ich nie sporządzano.

PYTANIE 2

Czy w latach 2002-2023 Prezydent Miasta Jaworzna sprzedał JAKIKOLWIEK INNY obszar cenny przyrodniczo (spoza wykazu j/w)? Jeżeli tak, to jaki/jaką część (powierzchnia), komu, za ile i jakie było uzasadnienie tej sprzedaży, oraz czy sporządzano jakiekolwiek opinie/analizy w przedmiocie tego, jak ich sprzedaż i ich dalsze planowane zagospodarowanie wpłynie na te tereny? Jeśli sporządzano, proszę o ich udostępnienie, a jeśli nie – proszę o wyjaśnienie, dlaczego ich nie sporządzano.

PYTANIE 3

Które z rekomendacji wymienionych w sfinansowanej ze środków publicznych „Waloryzacji przyrodniczej miasta Jaworzna” zostały przez Prezydenta Miasta Jaworzna zrealizowane? Które z rekomendacji nie zostały zrealizowane i dlaczego?

Stowarzyszenie Zielone Jaworzno

* Rezerwat przyrody „Dolina Żabnika”

Chronione gatunki roślin (ochrona ścisła): Bagno zwyczajne, Centuria nadobna i pospolita, Ciemiężyca zielona, Dziewięćsił bezłodygowy, Gnidosz błotny, Goryczka wąskolistna, Kosatka kielichowa, Kruszczyk błotny, rdzawoczerwony i szerokolistny, Listera jajowata, Omieg górski, Pływacz drobny, Pomocnik baldaszkowaty, Rosiczka okrągłolistna, Tłustosz pospolity, Turzyca Davalla, Wawrzynek wilczełyko, Wyblin jednolistny.

Archiwum jaw.pl: Wawrzynek Wilczełyko nad Żabnikiem

Chronione gatunki roślin (ochrona częściowa): Kalina koralowa, Konwalia majowa, Kruszyna pospolita. Gatunki zagrożone i regionalnie rzadkie: Borówka bagienna, Dziewięciornik błotny, Goździcznik wycięty, Gruszycznik jednokwiatowy, Kokoryczka okółkowa, Modrzewnica zwyczajna, Ponikło igłowate, Tojeść bukietowa, Żurawina błotna.

Chronione gatunki zwierząt (bezkręgowce): Zalotka większa, gatunki z rodzaju biegacz i trzmiel.

Chronione gatunki zwierząt (kręgowce):

Płazy: Traszka zwyczajna, Ropucha szara, Żaba trawna, żaby z grupy zielonych.

Gady: Jaszczurka zwinka, Padalec, Żmija zygzakowata.

Ptaki: Drozd śpiewak, Dzięcioł duży, Jastrząb, Kos, Kowalik, Kukułka, Kwiczoł, Myszołów, Pełzacz leśny, Pleszka, Pliszka siwa, Potrzos, Pustułka, Rudzik, Sikory: bogatka, modraszka i sosnówka, Sójka, Szczygieł, Świergotek drzewny, Trznadel, Zięba.

Ssaki: Jeż wschodni, Kret, Łasica, Ryjówka aksamitna, Wiewiórka.

Obszar chronionego krajobrazu – „Dobra-Wilkoszyn”

Chronione gatunki roślin (ochrona ścisła): Centuria pospolita, Ciemiężyca zielona, Dziewięćsił bezłodygowy, Goryczka wąskolistna, Gołka długoostrogowa, Kosaciec syberyjski, Kruszczyki: błotny, rdzawoczerwony i szerokolistny, Kukułka (Storczyk) krwista i szerokolistna, Lilia złotogłów, Listera jajowata, Mieczyk dachówkowaty, Pływacz zwyczajny, Tojad dzióbaty, Wawrzynek wilczełyko, Wyblin jednolistny, Żłobik koralowy.

Chronione gatunki roślin (ochrona częściowa): Bluszcz pospolity, Kalina koralowa, Konwalia majowa, Kopytnik pospolity, Kruszyna pospolita, Pierwiosnek lekarski, Przylaszczka pospolita.

Gatunki zagrożone i regionalnie rzadkie: Bobrek trójlistkowy, Borówka bagienna, Dziewięciornik błotny, Głowienka wielkokwiatowa, Kokoryczka okółkowa, Malina kamionka, Marzanka piaskowa, Okrężnica bagienna, Przetacznik błotny, Siedmiopalecznik błotny, Sierpik barwierski, Wąkrota zwyczajna.

Chronione gatunki zwierząt (bezkręgowce): gatunki z rodzaju biegacz i trzmiel.

Chronione gatunki zwierząt (kręgowce):

Płazy: Traszka zwyczajna, Ropucha szara, Żaba trawna, żaby z grupy zielonych.

Gady: Jaszczurka zwinka, Żmija zygzakowata.

Ptaki: Drozd śpiewak, Dzięcioł duży, Jastrząb, Kos, Kowalik, Kukułka, Kwiczoł, Myszołów, Pełzacz leśny, Pleszka, Pliszka siwa, Potrzos, Pustułka, Rudzik, Sikory: bogatka, modraszka i sosnówka, Sójka, Szczygieł, Świergotek drzewny, Trznadel, Zięba.

Ssaki: Jeż wschodni, Kret, Łasica, Ryjówka aksamitna, Wiewiórka.

Powierzchniowy pomnik przyrody – „Uroczysko Sodowa Góra” („Sasanka”)

Chronione gatunki roślin (ochrona ścisła): Dziewięćsił bezłodygowy, Goryczuszka Wettsteina, Kruszczyk rdzawoczerwony i szerokolistny, Lilia złotogłów, Śniedek baldaszkowaty, Wawrzynek wilczełyko, Wyblin jednolistny.

Chronione gatunki roślin (ochrona częściowa): Kalina koralowa, Konwalia majowa, Kruszyna pospolita, Pierwiosnek lekarski, Przylaszczka pospolita, Wilżyna ciernista.

Gatunki zagrożone i regionalnie rzadkie: Głowienka wielkokwiatowa, Kokoryczka okółkowa, Marzanka piaskowa, Pajęcznica gałęzista.

Chronione gatunki zwierząt (bezkręgowce): Biegacz skórzasty i fioletowy oraz inne gatunki z tego rodzaju oraz gatunki z rodzaju trzmiel.

Chronione gatunki zwierząt (kręgowce):

Płazy: Traszka zwyczajna, Ropucha szara, Żaba trawna.

Gady: Jaszczurka zwinka, Padalec.

Ptaki: Drozd śpiewak, Dzięcioł duży, Gąsiorek, Jastrząb gołębiarz, Kawka Kląskawka, Kopciuszek, Kos, Kowalik, Krogulec, Kukułka, Muchołówka szara, Myszołów, Pierwiosnek, Pleszka, Pliszka siwa, Pokrzewka ogrodowa, Pustułka, Puszczyk, Rudzik, Sikory: bogatka, modraszka i sosnówka, Skowronek, Strzyżyk, Sójka, Szczygieł, Szpak, Śmieszka, Świergotek drzewny, Trznadel, Wróbel, Zięba.

Ssaki: Jeż wschodni, Kuna domowa, Łasica, Nietoperze, Ryjówka aksamitna, Wiewiórka.

Użytek ekologiczny „Remiza leśna Bucze” w Pieczyskach

Chronione gatunki roślin (ochrona ścisła): Buławnik wielkokwiatowy, Centuria pospolita, Dziewięćsił bezłodygowy, Kosatka kielichowa, Kruszczyk rdzawoczerwony i szerokolistny, Lilia złotogłów, Miodownik melisowaty (M. wielkokwiatowy).

Chronione gatunki roślin (ochrona częściowa): Bluszcz pospolity, Kalina koralowa, Konwalia majowa, Kopytnik pospolity, Kruszyna pospolita, Pierwiosnek lekarski, Przylaszczka pospolita, Wilżyna bezbronna.

Gatunki zagrożone i regionalnie rzadkie: Okrzyn szerokolistny, Pępawa różyczkolistna.

Chronione gatunki zwierząt (bezkręgowce): Ślimak winniczek, gatunki z rodzaju biegacz i trzmiel. Chronione gatunki zwierząt (kręgowce):

Płazy: Traszka zwyczajna, Ropucha szara, Ropucha zielona, Żaba trawna.

Gady: Jaszczurka zwinka.

Ptaki: Drozd śpiewak, Dzięcioł duży, Gąsiorek, Jastrząb, Jerzyk, Kapturka, Kawka, Kopciuszek, Kos, Kowalik, Krogulec, Kukułka, Kwiczoł, Myszołów, Pliszka siwa, Pustułka, Rudzik, Sikory: bogatka i modraszka, Skowronek, Sójka, Szczygieł, Szpak, Trznadel, Wróbel, Zięba.

Ssaki: Jeż wschodni, Kret, Łasica, Ryjówka aksamitna.