Marek Eminowicz
„JAWORZNIAK”, odbywający karę w jaworznickim Więzieniu Progresywnym dla młodocianych politycznych w latach 1952 – 1955.
Rodowity krakowianin, pochodzenia ormiańskiego. Historyk, wybitny pedagog z pasją podróżnika. Wzór wspaniałego nauczyciela i wychowawcy, popularnie nazywany profesor „EMIN”, pozostał legendą V Liceum Ogólnokształcącego im. Augusta Witkowskiego w Krakowie. Razem z młodzieżą przemierzył całą Polskę i najdalsze zakątki świata. Publicysta, autor książek. Niemal do końca życia utrzymywał więzi z Jaworznem.
Do jaworznickiego więzienia trafił jako 19-letni wówczas młodzieniec, student I roku Uniwersytetu Jagiellońskiego Wydz. Historii. Będąc jeszcze w krakowskiej szkole średniej, był współzałożycielem i dowódcą konspiracyjnej organizacji młodzieżowej p.n. Związek Walczącej Młodzieży Polskiej, przeciwstawiającej się terrorowi stalinowskiemu.
Po dekonspiracji grupy przez Urząd Bezpieczeństwa wszyscy zostali aresztowani. Marek Eminowicz został skazany przez RSW w Krakowie na 7 lat pozbawienia wolności. Dzięki zmianom po śmierci Stalina, wyrok skrócono, faktycznie odbywał karę w latach 1952 – 1955 z tego w Jaworznie do 1954 r., następnie w Tarnowie, w ostatnim etapie przymusowej pracy na dole kopalni Janina w Libiążu. Po wypadku, został zwolniony na wolność. Powrócił do domu rodzinnego do Krakowa, podejmując po przerwie studia na Wydz. Historii.
Przez 40 lat pracował w resorcie oświaty, początkowo jako nauczyciel w Szkole Podstawowej, następnie w Liceum Pedagogicznym dla Wychowawczyń Przedszkoli a przez 32 lata w V L.O. im. A. Witkowskiego, do przejścia na emeryturę w 2001 r.
Był bardzo ceniony i lubiany przez młodzież. Przytoczę fragment książki autora Andrzeja Kozioła pt. „Krakowianie”, w której zawarta jest m.in. sylwetka M. Eminowicza: „Ukochany nauczyciel, do którego garnęła się młodzież. Nikt źle nie wspomina Emina, nikt nie powie o nim marnego słowa, wprost przeciwnie, wielu niegdysiejszych uczniów roztkliwia się na wspomnienie zagranicznych wojaży i pobytów w górskiej chacie Profesora koło Babiej Góry”.
W ciągu długoletniej pracy pedagogicznej osiągał znaczące sukcesy zawodowe, jego uczniowie, wychowankowie zdobywali wysokie lokaty w Olimpiadach Historii i z Historii Sztuki. Wygrywali konkursy historyczne organizowane przez władze miasta, Muzeum Historyczne i Kuratorium Oświaty.
Podejmował wielkie przedsięwzięcia turystyczne. Zorganizował kilkaset wycieczek turystycznych, zimowisk, obozów wędrownych oraz kilkadziesiąt wypraw do 60 krajów świata.
W latach 80-tych uczestniczył w kilkudziesięciu zagranicznych wyprawach, m.in. Indie – Nepal, Szkocji z zaszczytem poznania legendarnego dowódcy I Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka, w Anglii Wandę Piłsudską córkę marszałka, Grecji, Egiptu, Ziemi Świetej. Był wytrawnym, doświadczonym turystą, podróżnikiem, turystyki górskiej krajowej w Towarzystwie Tatrzańskim oraz podróżnikiem wypraw zagranicznych z Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk o Ziemi, z którego zorganizował trzy wyprawy w różnych okresach, jak zdobycie Tubkala w Atlasie, Himalaje, Włochy.
W 1994 r. Jedwabnym Szlakiem: Kazachstan, Turkmenia, Uzbekistan. Chiński Pakistan u zbiegu najwyższych pasm górskich Hindukusz – Himalaje – Karakorum.
W ogłoszonym plebiscycie „Gazety Krakowskiej”, został wybrany człowiekiem roku 1995. W dorobku literackim pozostawił dwie pozycje albumowe, dwujęzyczną „The Eminowicz Family” – Rodzina Eminowiczów, spolonizowanych od XVII w i „Rody Magnackie” wspólnie z Janem Robotyckim.
Zainicjował i założył Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół V LO im. A. Witkowskiego, w którym pełnił funkcję prezesa honorowego. Miejscem spotkań przyjacielskich i koleżeńskich była górska chatka. Wszystkie spotkania udokumentował w 30-tu tomach rocznikowych kronik.
Był człowiekiem bardzo towarzyskim, otwartym dla innych, kulturalnym, życzliwym, szanowanym w wielu środowiskach. Przyjaciół swoich gościł, podejmując sporządzonymi przez siebie wykwintnymi smakołykami, do których należały pasztety, golonka na wiele sposobów.
Za długoletnią pracę zawodową w szkolnictwie i w uznaniu zasług za wszechstronną działalność społeczną, związkową, został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Polonia Restituta, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Niezłomnych i wieloma innymi.
Jego maksymą życiową była: Carpe diem – Chwytaj dzień. W redakcji „Co Tydzień” przy ul. Św. Barbary 7 w Jaworznie gościliśmy wielokrotnie pana Marka Eminowicza w latach 2006 – 2009. Jak najlepiej wspominamy te przyjazne kontakty z człowiekiem wielkiej kultury osobistej, ogólnej, taktu i ogromnej wiedzy. Prowadzone rozmowy z Nim zawsze w pięknym stylu języka polskiego należały do prawdziwie satysfakcjonujących.
Utrzymywaliśmy także wieloletnie kontakty korespondencyjne. O panu Marku Eminowiczu było opublikowanych kilka artykułów w gazecie „Co Tydzień” mojego autorstwa, związanych z Jego działalnością w Związku „Jaworzniacy” oraz uroczystościach w Jaworznie.
Program telewizyjny CTv Jaworzno z nagraniem obszernego wywiadu, składającego się z dwóch części, przez pana Marka, z którym prowadziłam rozmowę, został wyemitowany w grudniu 2007 r.
Składam tą drogą jeszcze raz wielkie podziękowania Panu Markowi Eminowiczowi, już pośmiertnie, za ofiarowane mi bardzo cenne pozycje albumowe, nadesłane życzenia na papierze czerpanym i wszelkie inne pamiątkowe karty.
Pan M. Eminowicz uczestniczył każdorazowo w Jaworznie we wszystkich uroczystościach organizowanych przez Związek „Jaworzniacy”. Ostatnie dwa lata wyłączyły Go z bardzo czynnego zaangażowania, zmagał się z nieuleczalną chorobą.
Zmarł 13 stycznia w wieku 79 lat.
Uroczystości pogrzebowe Śp. Marka Eminowicza odbyły się 22 stycznia na cmentarzu Rakowickim z udziałem licznego tłumu, towarzyszącego w ostatnim pożegnaniu, najbliższej rodziny, wiernych przyjaciół, znajomych i wielu delegacji ze sztandarami z Warszawy, Krakowa. Nad mogiłą słowa pożegnania wygłosił Józef Poteraj, kolega związkowy z Warszawy. Na długo pozostanie w najlepszej pamięci!
Zofia Żak
UWAGA: Archiwum dyskusji na forum znajdziesz tutaj.
